Nietolerancje pokarmowe - na czym polega ich diagnostyka i leczenie?

Nietolerancje pokarmowe IgG-zależne - na czym polegają?

W przebiegu różnych stanów chorobowych, w stresie, a także przy stosowaniu niezbyt zdrowej diety zdarza się, że rozchwiany organizm nieprawidłowo ocenia składniki, które się do niego dostają, i zaczyna je zwalczać, co wiąże się z pojawieniem przeróżnych dolegliwości. Tak się dzieje w przebiegu nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych, kiedy to układ immunologiczny przy zetknięciu z alergenem pokarmowym zaczyna się bronić wytwarzając odpowiednie substancje, które pozwolą usunąć alergen, m.in. przeciwciała IgG. Poziom tych przeciwciał powoli narasta, a następnie łączy się w kompleks z alergenami i w miejscu, gdzie kompleksy są zlokalizowane, tworzy się stan zapalny, który wiąże się z szeregiem przewlekłych i niespecyficznych objawów.

Wśród typowych dolegliwości nietolerancji pokarmowych zależnych od przeciwciał IgG wyróżnia się:

• bóle brzucha, wzdęcia i gazy, biegunki lub zaparcia, mdłości,
• bóle mięśniowe, kostne lub stawowe,
• zaburzenia widzenia,
• zmiany zachowania (nawet depresje i stany lękowe),
• zmiany skórne,
• uczucie zmęczenia, złe samopoczucie,
• trudności z poczęciem,
• nasilenie chorób o podłożu immunologicznym,
• utrudnioną redukcję masy ciała (przy diecie i aktywności fizycznej).

Nietolerancje pokarmowe IgG-zależne - jak je stwierdzić?

• IMMUNOdiagDIETA - zobacz listę badań ❱
• FoodProfil – zobacz listę badań ❱
• Food Detective - zobacz listę badań ❱
• ImuPro Complete - zobacz badanie ❱

Do zdiagnozowania nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych wykorzystywane są właśnie przeciwciała IgG produkowane przez organizm w odpowiedzi na konkretny pokarm, gdyż są one dla danych produktów swoiste. W celu wykrycia nietolerowanych składników pokarmowych wykonuje się specjalne testy w kierunku nietolerancji, w których wykonywana jest analiza przeciwciał swoistych dla produktów spożywczych połączonych w zakresy po 28, 44, 88 oraz 280 składników. Za pośrednictwem badania IMMUNOdiagDIETA możliwe jest jednoczesne stwierdzenie nietolerancji pokarmowych w kierunku różnorodnych warzyw, owoców, nabiału, mięsa, ryb, zbóż, orzechów, dodatków do żywności itp. Aby przystąpić do diagnostyki nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych należy dokonać wyboru odpowiedniego zakresu testu - powinien w jak największym stopniu pokrywać się z codziennym sposobem odżywiania się. W ramach badania w punkcie pobrań pobierana jest niewielka ilość krwi, która jest analizowana następnie w laboratorium diagnostycznym. Wynik testu pokarmowego z krwi jest możliwy do odebrania po 15 dniach roboczych wraz z raportem zawierającym zindywidualizowane zalecenia żywieniowe.

Nietolerancje pokarmowe IgG-zależne - leczenie

Taki test żywieniowy dostarcza informacji o tym, które składniki są bezpieczne dla danej osoby, a które powinna wykluczyć ze swojej diety. W otrzymanym raporcie wyniki są przydzielone do odpowiedniego wyniku w 6-stopniowej skali. W przypadku wyników 0-2 nietolerancja nie występuje lub jest niezwykle słaba - wówczas nie ma konieczności eliminacji tych składników z diety. Wyniki 3 i 4 odpowiadają nietolerancji pokarmowej o umiarkowanym nasileniu, czyli dane produkty odpowiadają za wystąpienie dolegliwości o średnim natężeniu. Leczenie wówczas polega na zastosowaniu rotacyjnej diety przez 6-12 miesięcy, która polega na spożywaniu nietolerowanych produktów raz na kilka dni, a przez resztę czasu jedzenie produktów bezpiecznych. Jeżeli raport wykaże wyniki 5 lub 6, należy zastosować leczenie opierające się na całkowitym wykluczeniu alergenów z diety również na 6-12 miesięcy. Po całym okresie leczenia nietolerancji pokarmowych IgG-zależnych zwykle wraca zdolność tolerancji danych produktów i można je przywrócić do diety. Leczenie pozwala również na redukcję objawów, poprawę samopoczucia i zmniejszenie nasilenia niektórych chorób współistniejących, w tym głównie chorób autoimmunologicznych.

Wrodzone nietolerancje pokarmowe - dlaczego są tak istotnym problemem?

Nietolerancje pokarmowe mogą mieć źródło nie tylko w nieprawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego, ale również u podstawy funkcjonowania całego organizmu, czyli w naszych genach. W zależności od konkretnego genu i rodzaju choroby nietolerancja może ujawnić jeszcze we wczesnym dzieciństwie, jak i dopiero w wieku dorosłym, a ich przebieg może w niektórych przypadkach zagrażać zdrowiu i życiu. Najczęstszymi wrodzonymi nietolerancjami pokarmowymi są: celiakia, nietolerancja laktozy i fruktozemia.

Nawet co trzeci Polak może cierpieć z powodu nietolerancji laktozy, która to może wynikać z przyczyn zarówno genetycznych, jak i wtórnych do innych chorób - w tym drugim przypadku nietolerancja będzie miała jednak charakter przejściowy. W przypadku podłoża genetycznego wyróżnia się alaktazję i hipolaktazję pierwotną. Alaktazja oznacza całkowity brak wydzielania laktazy, czyli enzymu rozkładającego cukier mleczny - laktozę. Jest to rzadka choroba, w której objawy pojawiają się jeszcze w okresie noworodkowym. Hipolaktazja pierwotna charakteryzuje się natomiast postępującym niedoborem laktazy - wydzielanie tego enzymu maleje z wiekiem, przez co pierwsze objawy nietolerancji mleka mogą pojawić się dopiero w okresie nastoletnim lub dorosłym, pomimo wcześniejszej dobrej tolerancji produktów mlecznych. Nietolerancja laktozy daje objawy w ciągu 30-120 minut od spożycia laktozy i są to zwykle mdłości, bóle i wzdęcia brzucha, biegunki, gazy i uczucie przelewania. Dolegliwości wynikają z tego, że laktoza nie zostaje rozłożona i wchłonięta, lecz po dostaniu się do światła jelita grubego ulega gwałtownej fermentacji bakteryjnej, przy czym zmieniają się właściwości treści jelitowe i wytwarza się znaczna ilość gazów jelitowych.

Celiakia dotyczy 1% populacji i polega na trwałej nietolerancji glutenu. Choroba trzewna (to inna nazwa celiakii) może ujawnić się niemal w każdym wieku. W jej przebiegu dochodzi do procesów autoimmunologicznych - układ immunologiczny osób posiadających gen celiakii w obecności glutenu atakuje własne tkanki ścian jelita cienkiego, przez co zniszczeniu ulegają kosmki jelitowe. Ogranicza to możliwości wchłaniania składników odżywczych, z czego wynikają niedobory pokarmowe i liczne objawy nietolerancji glutenu: biegunki, bóle brzucha, chudnięcie, zaburzenia rozwoju u dzieci. Prawdopodobnie u większości osób chorych na celiakię objawy są całymi latami tak znikome, że choroba postępuje bez zdiagnozowania, a mimo nikłych objawów może dojść do licznych konsekwencji - niedożywienia, depresji, zaburzeń płodności czy osteoporozy.

Fruktozemia, czyli wrodzona nietolerancja fruktozy, ma przebieg na poziomie metabolicznym, a związana jest z genetycznym brakiem aldolazy fruktozo-1-fosforanowej B, w wyniku czego metabolizm fruktozy w komórkach wątroby, nerek i jelita cienkiego jest zahamowany. Metabolity fruktozy odkładają się w narządach prowadząc do ich niewydolności. Fruktozemia niemal zawsze ujawnia się, gdy do diety niemowlęcia z nietolerancją wprowadzane są pierwsze owoce lub mieszanki słodzone sacharozą. Do objawów należą wymioty, senność, brak apetytu, apatia, a także ciężka hipoglikemia i drgawki. W dłuższym czasie może dojść do przerostu wątroby i żółtaczki, krwotoków oraz uszkodzenia kanalików nerkowych. Szybka diagnostyka i wprowadzenia leczenia jest istotne, aby zapewnić prawidłowy rozwój niemowlęcia.

Wrodzone nietolerancje pokarmowe - jakie badania wykonać?

Ze względu na wrodzony charakter nietolerancji laktozy, celiakii i fruktozemii diagnostyka opiera się na badaniach genetycznych na obecność genów odpowiedzialnych za nietolerancje., które są wiarygodnymi i bardzo czułymi testami, a dodatkowo są mało inwazyjne, gdyż do ich wykonania wystarczy oddanie zaledwie niewielkiej ilości krwi.