Planowanie ciąży - jak mężczyzna może przygotować się do ciąży?

Jednym z pierwszych kroków w kierunku planowania ciąży jest konsultacja z lekarzem i wykonanie podstawowych badań. W ostatnich latach statystyki wskazują na globalny spadek ilości i jakości plemników. Mężczyznom polecane jest badanie jakości nasienia oraz ilości i ruchliwości plemników, które się w nim znajdują. Zła jakość nasienia wpływa na jakość materiału genetycznego dziecka. Pomocne mogą być również badania laboratoryjne: morfologia krwi, badanie ogólne moczu, poziom glukozy na czczo, witaminy D3, TSH i FT4. Ważne są badania w kierunku chorób zakaźnych takich jak kiła czy HIV. Ponadto para planująca ciążę powinna wykonać test określający grupę krwi w celu wykluczenia konfliktu serologicznego. 

Jeśli u mężczyzny występują jakieś objawy mogące świadczyć o chorobie genetycznej, którą dziecko może odziedziczyć, warto wykonać odpowiednie badania genetyczne przed ciążą. Test genetyczny wystarczy wykonać raz w życiu, wynik nie zależy od aktualnego stanu zdrowia. Oferujemy dla mężczyzn badanie pozwalające na sprawdzenie nosicielstwa ponad 350 chorób genetycznych. U osoby będącej nosicielem danej choroby, nie występują żadne symptomy, natomiast istnieje ryzyko pojawienia się ich u potomstwa. Badanie umożliwia więc ustalenie ryzyka wystąpienia ewentualnej choroby genetycznej u dziecka przy wykorzystaniu metody Sekwencjonowania Nowej Generacji (NGS, ang. next generation sequencing). Wykonywana jest analiza 358 genów związanych z chorobami dziedziczonymi autosomalnie recesywnie. Do takich chorób należy m.in. mukowiscydoza, rdzeniowy zanik mięśni (SMA), galaktozemia i fenyloketonuria. Dla osób planujących ciążę, szczególnie przy trudnościach z poczęciem potomstwa lub przebytych poronieniach pomocne może być badanie kariotypu (zestawu chromosomów obecnych w komórkach somatycznych). Test ocenia liczbę i strukturę wszystkich chromosomów zawierających informacje genetyczne u osoby poddanej badaniu, a wykonywany jest w określonych placówkach Diagnostyki od poniedziałku do piątku.

Dieta i sposób żywienia korelują z jakością nasienia i płodnością. Pozytywnie na płodność męską działają antyoksydanty, czyli przeciwutleniacze (np. witamina C i E, koenzym Q10, likopen, resweratrol), które pomagają usuwać wolne rodniki z organizmu. Płodności nie sprzyja dieta bogata w wysokoprzetworzone produkty zawierająca duże ilości cukru, mięsa, tłuszczu, a uboga w warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty zbożowe. Wykazano, że nasycone kwasy tłuszczowe i tłuszcze trans wpływają na obniżenie jakości nasienia. Wynik badania Nutrigenomix Płodność umożliwia opracowanie indywidualnej diety pod kątem płodności z uwzględnieniem predyspozycji genetycznych. Podczas planowania ciąży zaleca się również unikania wszelkich używek takich jak papierosy i alkohol.

• Dlaczego nie mogę zajść w ciążę?
• Jakie badania przed ciążą?
• Niepłodność u mężczyzn 
• Leczenie niepłodności - jakie są podstawowe metody?

1. Ilacqua A., Izzo G., Emerenziani G.P. i wsp., Lifestyle and fertility: the influence of stress and quality of life on male fertility. Reproductive Biology and Endocrinology 2018;16,115.
2. Shawe J., Patel D., Joy M., Howden B., Barrett G. i wsp., Preparation for fatherhood: A survey of men’s preconception health knowledge and behaviour in England. PLOS ONE 2019;14(3): e0213897.