Alergia pokarmowa - testy diagnostyczne

Czym jest alergia pokarmowa?

Za alergię uznaje się odbiegającą od normy reakcję układu immunologicznego na specyficzny alergen, na który organizm się uczulił. W przypadku reakcji alergicznych dochodzi więc do zmiany stężenia przeciwciał IgE, co mierzy się za pomocą testów alergicznych.

W przypadku alergii pokarmowej alergenem może być niemal każde białko, które występuje w pożywieniu, jednak reakcję uczuleniową najczęściej powodują:

• mleko krowie,
• jaja,
• pszenica,
• soja,
• orzeszki arachidowe,
• orzechy,
• ryby oraz owoce morza.

Rzadziej (chociaż wciąż często) występują reakcje na nasiona (słonecznik, sezam), warzywa (seler, pomidor), owoce (kiwi, mango, banany), kakao, rośliny strączkowe (soczewica, groszek, łubin), przyprawy (gorczyca, curry, anyż, kolendra, pieprz) i miód pszczeli.

Przebieg i objawy alergii

Do reakcji alergicznej o mechanizmie natychmiastowym dochodzi, jeżeli organizm miał już wcześniej kontakt z danym alergenem pokarmowym i się na niego uczulił - nie można mówić o alergii po pierwszym spożyciu produktu. Przy kolejnym kontakcie od razu dochodzi do wzmożonej produkcji przeciwciał IgE, które są specyficzne dla konkretnego produktu. W łańcuchu reakcji alergicznej wydzielane są do tkanek mediatory (np. histamina), których obecność w dużej ilości prowadzi do ujawnienia objawów alergii pokarmowej.

Do reakcji układu immunologicznego w przypadku alergii pokarmowej u dzieci może dojść przy spożyciu już śladowych ilości alergenu, zaś u większości dorosłych potrzebne jest około 10 g uczulającego białka. Dodatkowo wielu dorosłych obserwuje objawy jedynie w przypadku równoczesnej aktywności fizycznej.

Jakie testy są wykorzystywane w diagnostyce alergii pokarmowej?

Testy na alergie pokarmowe z krwi

Testy na alergie z krwi polegają na pomiarze stężenia swoistych przeciwciał IgE w próbce krwi żylnej. Zdrowegeny.pl oferuje możliwość zbadania alergii pokarmowych w ramach panelu pokarmowego, pediatrycznego oraz testu ALEX, z których dwa ostatnie obejmują swoim zakresem również inne rodzaje alergenów. Testy alergiczne pokarmowe z krwi dają najbardziej szczegółowe i precyzyjne wyniki w diagnostyce alergicznej.

• Test alergiczny - panel pokarmowy na 21 alergenów – sprawdź naszą cenę ❱
• Test alergiczny - panel pediatryczny na 28 alergenów – sprawdź naszą cenę ❱
• Test alergiczny - panel atopowy na 30 alergenów – sprawdź naszą cenę ❱
• Test molekularny ALEX w kierunku 282 alergenów – sprawdź naszą cenę ❱
• Test molekularny ALEX w kierunku 282 alergenów z konsultacją telefoniczną – sprawdź naszą cenę ❱
• Test ImmunoCAP ISAC w kierunku 112 alergenów – sprawdź naszą cenę ❱

Cennik testów na alergie pokarmowe ❱

Testy skórne punktowe

Najczęściej stosowanym badaniem są testy skórne punktowe. Wykonuje się je na miejscu w każdej poradni alergologicznej. Badanie to polega na umieszczeniu roztworu alergenu na skórze i wykonania w tym miejscu nakłucia. Zwykle testy te przeprowadza się jednocześnie dla licznych alergenów. W przypadku uczulenia na konkretny alergen pojawia się bąbel wraz z rumieniem.

Próba eliminacyjna

Polega na całkowitym wykluczeniu z diety podejrzanego produktu spożywczego na określony czas (zwykle dwa tygodnie). W tym czasie należy obserwować objawy - ich zanik świadczy o uczuleniu na wyeliminowany alergen. Skuteczność próby eliminacyjnej można zwiększyć poprzez prowadzenie dzienniczka żywieniowego, w którym zapisuje się przez cały czas wszystkie spożyte produkty i występujące dolegliwości.

Próba prowokacyjna

Wykonuje się taką próbę w warunkach szpitalnych poprzez podawanie pacjentowi zwiększających się dawek alergenu i placebo (najczęściej w postaci kapsułek) aż do wystąpienia objawów. Hospitalizacja jest konieczna ze względu na ryzyko wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, co wymaga interwencji medycznej.

Leczenie alergii pokarmowej na podstawie testów

Alergie na pokarmy mogą mieć różny czas trwania. Z alergii na mleko krowie lub jaja wyrasta 80-90% dzieci już w czasie do 5 roku życia, a na orzeszki ziemne tylko 20%. W przypadku zdiagnozowania alergii w wieku dorosłym zazwyczaj trwa ona przez całe życie.

Autor merytoryczny: Mgr Katarzyna Startek, Dietetyk

Bibliografia:

1. Balińska-Miśkiewicz W.: Molecular diagnosis of food allergy-do we know more? Postępy Hig Med Dosw (Online). 2014; 68: 754-67.
2. M. Jarosz, J. Dzieniszewski (red.). Alergie pokarmowe. PZWL. Warszawa, 2005.
3. Turnbull J.L., Adams H.N., Gorard D.A.: Review article: the diagnosis and management of food allergy and food intolerances. Aliment Pharmacol Ther. 2015; 41 (1): 3-25.
4. Wagner A.: Znaczenie determinant węglowodanowych (CCD) w diagnostyce alergii krzyżowej. Alergia. 2013, 3: 36-38.