O czym świadczy krew utajona w kale?

3.8

Ocena klientów: 111 ocen

Z artykułu dowiesz się:

Czym jest krew utajona w kale?
Co oznacza krew utajona w kale?
Kiedy wykonać badanie na krew utajoną?
Jak przygotować się do badania na krew utajoną?
Przyczyny krwi utajonej w kale
Hemoroidy a krew utajona w kale
Polipy jelit a krew utajona w kale
Choroby zapalne jelit a krew w kale
Krew utajona w kale objawem raka jelita grubego?
Czy krew utajona zawsze oznacza nowotwór?
Inne możliwe przyczyny krwi utajonej w kale
Interpretacja wyników badania krwi utajonej
Co oznacza wynik dodatni?
Co oznacza wynik ujemny?
Fałszywie dodatni wynik testu - co dalej?
Co robić po otrzymaniu dodatniego wyniku badania?
Jakie badania wykonać po wykryciu krwi utajonej?
Leczenie krwi utajonej w kale
Najczęściej zadawane pytania o krew utajoną w kale
Jakie są objawy towarzyszące krwi utajonej w kale?
Kiedy zgłosić się do lekarza?

Sprawdź też

1. Jak odbudować florę bakteryjną jelit?
2. Probiotyki i prebiotyki - jakie są ich właściwości?
3. Mikrobiota i mikrobiom - jakie mamy bakterie w jelitach?
4. Jak przygotować się do badań?

Data publikacji: 2019-11-06

Data aktualizacji: 2024-06-18

Badanie kału na obecność krwi utajonej jest jednym z podstawowych badań przesiewowych, które może dostarczyć wielu cennych informacji o stanie zdrowia przewodu pokarmowego. Krew utajona nie jest widoczna gołym okiem, ale jej obecność może świadczyć o wielu różnych schorzeniach – od niegroźnych zmian, aż po poważne choroby nowotworowe. Sprawdź, kiedy warto wykonać badanie i jak interpretować jego wynik.

O czym świadczy krew utajona w kale?

Utajone krwawienie z układu pokarmowego jest to dość często występujący i trudny problem, który bez wykonania odpowiednich badań diagnostycznych nie jest bezpośrednio widoczny. Krwawienie może być efektem różnych schorzeń zarówno z górnego jak i z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
Krwawienie zazwyczaj jest wykrywane przypadkowo np. przez dodatni test na krew utajoną w kale. Amerykańskie Towarzystwo Gastroenterologiczne dzieli krwawienia na:

Utajone – bez widocznych objawów, rozpoznawane na podstawie badań;
o nieokreślonej lokalizacji – są jawne, ale trudne do zlokalizowania.

Czym jest krew utajona w kale?

Krew utajona w kale to niewielka ilość krwi obecna w stolcu, która nie jest widoczna gołym okiem. Krew utajoną w kale można wykryć za pomocą specjalistycznych testów chemicznych lub immunochemicznych.

Co oznacza krew utajona w kale?

Obecność krwi utajonej w kale dowodzi, że w obrębie przewodu pokarmowego może dochodzić do mikrokrwawień. Pojawienie się krwi utajonej w kale może być konsekwencją różnego rodzaju schorzeń - konieczna jest dokładna diagnostyka w celu wyeliminowania groźnych dla naszego zdrowia chorób.

Kiedy wykonać badanie na krew utajoną?

Wykonanie badań na obecność krwi utajonej w kale zaleca się:

Osobom po 50. roku życia;
osobom z grupy ryzyka (z historią raka jelita grubego w rodzinie);
przy występowaniu niewyjaśnionych objawów bólowych brzucha, anemii,zmian rytmu wypróżnień, nagłej utraty masy ciała.

Jak przygotować się do badania na krew utajoną?

Przygotowanie do testu różni się w zależności od rodzaju badania:

Testy gwajakowe – na 3 dni przed badaniem nie należy spożywać czerwonego mięsa, warzywa typu brokuły, kalafior oraz leki takie jak aspiryna czy witamina C;
testy immunochemiczne (FIT) – w przeciwieństwie do testów gwajkowych nie wymagają szczególnego przygotowania.

Próbki należy zebrać z różnych części stolca i dostarczyć do laboratorium zgodnie z instrukcją.

Przeciwwskazania do wykonania badania:

Pobieranie próbki u kobiet może się odbyć nie wcześniej niż po 3 dniach od zakończenia miesiączki;
przeciwwskazaniem są również krwawiące dziąsła; krwawienie z nosa, krwawiące hemoroidy czy leczenie stomatologiczne.

Dlaczego warto wykonywać test na krew utajoną?

Test na krew utajoną w kale jest to proste, nieinwazyjne badanie, które może uratować życie. Warto wykonać ten test z kilku powodów:

Badanie jest pomocne w profilaktyce raka jelita grubego;
wcześniejsze wykrycie zwiększa szanse na pełne wyleczenie nawet do 90%;
test jest pomocny w wykrywaniu również innych schorzeń takich jak np. polipy jelita, wrzody żołądka lub dwunastnicy, choroby zapalne jelit, hemoroidy.

Przyczyny krwi utajonej w kale

Przyczyn pojawienia się krwi utajonej w kale może być wiele w tym między innymi:

1. Choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego

Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy;
zapalenie przełyku (często spowodowane refluksem);
wrzód Camerona (nadżerki w przepuklinie rozworu przełykowego);
polipy i zmiany naczyniowe żołądka lub dwunastnicy;

2. Choroby dolnego odcinka przewodu pokarmowego

Rak jelita grubego;
gruczolaki jelita grubego (zmiany przedrakowe);
polipy jelita grubego;
angiodysplazje – naczyniowe nieprawidłowości w jelicie;
wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Crohna

3. Choroby jelita cienkiego

Nowotwory jelita cienkiego;
wrzody jelita cienkiego;
zmiany naczyniowe i anomalie naczyń;
choroby pasożytnicze i zakaźne.

4. Przyczyny ogólnoustrojowe i leki

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) – które mogą uszkadzać śluzówkę jelit;
zaburzenia krzepnięcia;
niedokrwistość z niedoboru żelaza (anemia syderopeniczna) – skutek przewlekłej utraty krwi;
leczenie przeciwzakrzepowe (np. heparyna, warfaryna).

Obecność krwi utajonej może być spowodowana wieloma czynnikami – nie zawsze są one groźne, ale zawsze wymagają wyjaśnienia.

Hemoroidy a krew utajona w kale

Żylaki odbytu, czyli hemoroidy, są jedną z najczęstszych przyczyn krwi w kale. W niektórych przypadkach mogą powodować uzyskanie pozytywnego wyniku na krew utajoną w kale. Jest to często spotykany problem, który stale rośnie. W dużej części jest on spowodowany niezdrowym stylem życia. Do najczęstszych przyczyn predysponujących do powstawania choroby hemoroidalnej należą:

Czynniki genetyczne;
siedzący tryb życia;
brak aktywności fizycznej;
dieta uboga w błonnik;
śmieciowe jedzenie;
zaburzenia krążenia;
ciąża;
osoby po 50 roku życia mają większą predyspozycję do powstawania hemoroidów.

Polipy jelit a krew utajona w kale

Polipy jelitowe to zmiany łagodne, które mogą krwawić w sposób niezauważalny. Obecność polipów może zwiększać ryzyko raka jelita grubego. Polipy są zazwyczaj bezobjawowe, dlatego regularne badania przesiewowe są kluczowe w celu ich wykrycia. Wykrycie krwi utajonej może być sygnałem do wykonania kolonoskopii. Warto być świadomym możliwych powikłań związanych z nieleczonymi polipami jelita grubego.

Choroby zapalne jelit a krew w kale

Choroba Leśniowskiego-Crohna - jest to przewlekła choroba, w której występują ogniska zapalne w jelicie cienkim lub grubym, które są oddzielone miejscowo zdrowymi tkankami. Początkowo stan zapalny rozwija się w błonie śluzowej lecz z czasem obejmuje całą grubość ściany jelita, prowadząc do jej uszkodzenia i bliznowacenia. W wyniku tych zmian mogą powstawać przetoki oraz zwężenia przewodu pokarmowego. Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego mogą powodować przewlekłe stany zapalne i mikrouszkodzenia śluzówki jelit, co skutkuje obecnością krwi utajonej, warto wykonać badanie na krew utajoną w kale w celu wykluczenia poważnych problemów zdrowotnych.

Krew utajona w kale objawem raka jelita grubego?

Rak jelita grubego bardzo często przez długi czas nie daje objawów. Jednym z pierwszych sygnałów może być właśnie obecność krwi utajonej w kale. Dlatego ten test jest uznawany za podstawowe badanie przesiewowe w kierunku tego nowotworu.

Czy krew utajona zawsze oznacza nowotwór?

Wynik dodatni na krew utajoną w kale nie musi oznaczać nowotworu, choć może być objawem raka, w wielu przypadkach wynika z mniej groźnych przyczyn – hemoroidów, stanów zapalnych, infekcji czy nawet chwilowego podrażnienia jelit. Dlatego wynik dodatni powinien być początkiem dalszej diagnostyki, a nie powodem do paniki.

Inne możliwe przyczyny krwi utajonej w kale

Angiodysplazja jelit;
wrzody żołądka lub dwunastnicy;
działania niepożądane leków;
choroba uchyłkowa jelit.

Interpretacja wyników badania krwi utajonej

Co oznacza wynik dodatni?

Wskazuje na obecność krwi w kale i konieczność dalszych badań. Nie świadczy jednoznacznie o nowotworze, ale może być jego pierwszym objawem.

Co oznacza wynik ujemny?

Brak wykrytej krwi w próbce – wynik uspokajający, jednak nie wyklucza obecności niekrwawiących zmian. W razie objawów warto kontynuować diagnostykę.

Wynik testu na krew utajoną może być dodatni lub ujemny – każdy z nich wymaga odpowiedniej interpretacji.

Fałszywie dodatni wynik testu – co dalej?

Może się zdarzyć w przypadku:

spożycia czerwonego mięsa (w testach guajakowych);
obecności krwi menstruacyjnej w próbce;
stosowania leków powodujących podrażnienie błony śluzowej.

W takich przypadkach warto powtórzyć test po kilku dniach lub wykonać test FIT.

Co robić po otrzymaniu dodatniego wyniku badania?

Jakie badania wykonać po wykryciu krwi utajonej?

Kolonoskopia – jest to złoty standard w diagnostyce dolnego odcinka przewodu pokarmowego;
sigmoidoskopia – mniej inwazyjna, obejmuje końcowy odcinek jelita;
gastroskopia – jeśli podejrzewa się źródło krwawienia w górnym odcinku przewodu pokarmowego;
badania laboratoryjne – morfologia, OB, CRP.

Leczenie krwi utajonej w kale

Leczenie zależy od przyczyny:

W przypadku hemoroidów należy zastosować : leczenie miejscowe, i przede wszystkim zmianę stylu życia;
polipy - zazwyczaj są usuwane drogą endoskopową;
zapalenia - leczenie farmakologiczne;
rak jelita - leczenie chirurgiczne, chemio- i radioterapia.

Najczęściej zadawane pytania o krew utajoną w kale

Jakie są objawy towarzyszące krwi utajonej w kale?

Często brak objawów, ale mogą wystąpić:

Bóle brzucha;
zmiany rytmu wypróżnień;
uczucie niepełnego wypróżnienia;
osłabienie, bladość (niedokrwistość).

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Do lekarza należy się zgłosić zawsze po dodatnim wyniku testu. Natychmiast – gdy wystąpią objawy takie jak:

Widoczna krew w stolcu;
nagła utrata masy ciała;
uporczywa biegunka lub zaparcia;
przewlekłe bóle brzucha.

Podsumowanie

Badanie kału na krew utajoną to jedno z najważniejszych i najprostszych badań przesiewowych, które może pomóc we wczesnym wykryciu poważnych schorzeń układu pokarmowego – w tym raka jelita grubego. Obecność niewidocznej gołym okiem krwi w kale może być sygnałem mikrokrwawień związanych z hemoroidami, polipami, stanami zapalnymi, wrzodami czy nowotworami. Mimo że wynik dodatni nie zawsze oznacza chorobę nowotworową, zawsze wymaga dalszej diagnostyki. Test szczególnie zalecany jest osobom po 50. roku życia oraz tym z grupy ryzyka. Wczesne wykrycie nieprawidłowości znacząco zwiększa szanse na skuteczne leczenie. Dzięki swojej nieinwazyjności i dostępności, test na krew utajoną powinien być traktowany jako kluczowy element profilaktyki zdrowotnej.

Bibliografia:

1. Współczesna Onkologia (2006) vol. 10; 3 (96–102) Rafał Stec Klinika Onkologii, CSK MON, WIM w Warszawie, Badania przesiewowe w raku jelita grubego Screening in colorectal cancer (CRC).

2. Szczelina odbytu – obszerna aktualizacja, Sajad Ahmad Salati, POL PRZEGL CHIR 2021: 93 (4): 46-56.
3. Borgis - Nowa Medycyna 2/2018, s. 71-78, Sławomir Glinkowski, Daria Marcinkowska, Uchyłek Meckela – rzadkie znalezisko podczas planowej operacji przepukliny pachwinowej.