Anemia - rodzaje, objawy i diagnostyka
Data publikacji: 2021-03-18
Data aktualizacji: 2021-03-18
Co to jest anemia?
Anemia, nazywana inaczej niedokrwistością jest
stanem, gdy w organizmie występuje zmniejszona liczba czerwonych krwinek
(erytrocytów) lub stężenie hemoglobiny jest niewystarczające, w konsekwencji
czego do tkanek i narządów transportowana jest mniejsza ilość tlenu. Szacuje
się, że na anemię cierpi nawet jedna trzecia populacji, najczęściej spotyka się
ją u kobiet ciężarnych, dzieci i osób starszych. Niedokrwistość wiąże się ze
zwiększoną zachorowalnością i śmiertelnością.
Najczęściej przyczyną anemii jest utrata czerwonych krwinek (np. krwawienie ostre lub przewlekłe), ich zniszczenie lub obniżona produkcja np. z powodu niedoboru żelaza, stanów zapalnych w organizmie czy genetycznych zaburzeń hemoglobiny.
Rodzaje anemii
Istnieje wiele rodzajów anemii, najczęściej
występujące to:
- Z powodu niedoboru żelaza - najczęściej występująca anemia na świecie, wynika ze zmniejszonego poziomu żelaza w organizmie z powodu utraty krwi, niedostatecznej podaży tego pierwiastka w diecie, złego wchłaniania (np. w celiakii, infekcjach z Helicobacter pylori lub niedoborach witaminy D) lub zwiększonego zapotrzebowania. Warto zwrócić uwagę, że u kobiet miesiączkujących zapotrzebowanie na żelazo jest wyższe niż u kobiet po menopauzie i mężczyzn.
- Niedokrwistość chorób przewlekłych (wtórna) - występuje u pacjentów np. z nowotworami, chorobami autoimmunologicznymi czy niewydolnościami nerek.
- Mikrocytarna - czerwone krwinki są mniejsze niż u osób zdrowych i ich liczba jest niewystarczająca.
- Hemolityczna - wrodzona lub nabyta. Obserwuje się zbyt niską liczbę erytrocytów z powodu ich hemolizy, czyli nieprawidłowego rozpadu, który może mieć miejsce w naczyniach krwionośnych, śledzionie i wątrobie.
- Megaloblastyczna - spowodowana niedoborem witaminy B12 (kobalaminy) i/lub kwasu foliowego. Witaminę B12 znajdziemy w produktach pochodzenia zwierzęcego, głównie w mięsie i mleku, przy diecie wegańskiej zalecana jest suplementacja, natomiast kwas foliowy.
- Sierpowata - rzadka choroba genetyczna. Erytrocyty kształtem przypominają sierp, stąd jej nazwa.
- Aplastyczna - komórki macierzyste produkujące szpik są uszkodzone i następuje zaburzenie produkcji nowych krwinek czerwonych.
- Syderoblastyczna - wrodzona lub nieprawidłowa produkcja hemu.
W zależności od poziomu hemoglobiny w
organizmie wyróżnia się niedokrwistość:
● łagodną,
● umiarkowaną,
● ciężką,
● zagrażającą życiu.
Objawy niedokrwistości
Główne symptomy występujące podczas niedoborów
żelaza to szybkie męczenie się, osłabienie, utrata energii, zawroty i bóle
głowy, blady wygląd skóry, problemy z koncentracją, zwiększona podatność na
infekcje, pogorszenie funkcji poznawczych i jakości życia. Niedokrwistość
wpływa na obniżenie produktywności naszej pracy. Negatywny wpływ anemia na
zdrowie człowieka wynika m.in. z mniejszych ilości tlenu dostarczanego do
tkanek i niezbędnego do wielu procesów życiowych.
Jak diagnozuje się anemię?
Podstawą stwierdzenia niedokrwistości, u osób
u których jest podejrzewana to przede wszystkim badanie z krwi. Najczęściej
anemię rozpoznaje się na podstawie niskiego poziomu hemoglobiny lub
hematokrytu. Poziom ten zależy od kilku czynników takich jak wiek, płeć, ciąża.
Pakiet zawierający 7 badań ułatwia odpowiednią diagnozę i obejmuje:
● Morfologię krwi i OB - morfologia
określa m.in. liczbę i wielkość czerwonych krwinek oraz poziom hemoglobiny,
natomiast odczyn Biernackiego pozwala wykryć stan zapalny w organizmie;
● Żelazo - którego niedobór prowadzi
do niedokrwistości;
● Ferrytynę - białko, odpowiadające
za magazynowanie żelaza w organizmie;
● Transferynę - białko regulujące
stężenie jonów żelaza we krwi i transportujące je do tkanek;
● Witaminę B12 i kwas foliowy -
biorące udział w syntezie erytrocytów.
Leczenie niedokrwistości. Domowe sposoby na anemię
Leczenie anemii zależy od jej rodzaju,
przyczyny oraz ciężkości. Ustalane jest indywidualnie przez lekarza. W
niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza najczęściej uzupełnia się braki tego
pierwiastka poprzez np. dietę dostarczającą odpowiednie ilości składników
niedoborowych lub suplementację.
Żelazo to słabo absorbowany przez organizm
pierwiastek. Znajdziemy go w wielu produktach spożywczych, w dwóch postaciach:
hemowej (lepiej
przyswajalnej, obecnej w produktach odzwierzęcych: mięsie, owocach morza,
mleku) i niehemowej (gorsza
absorpcja, znajdziemy je w produktach roślinnych np. w kakao, zbożach i
produktach pełnoziarnistych, pestkach, roślinach strączkowych, suszonych
owocach). Jego wchłanianie poprawia obecność witaminy C (owoce, warzywa,
kiszonki) natomiast obniża wapń (mleko i jego przetwory) oraz kwas fitynowy
(zboża, rośliny strączkowe, orzechy).
Wielu przypadkom anemii można zapobiegać,
wprowadzając działania profilaktyczne.
Bibliografia:
- Chaparro C.M., Suchdev P.S., Anemia epidemiology, pathophysiology, and etiology in low- and middle-income countries. Annals of the New York Academy of Sciences. 2019; 1450(1): 15-31.
- Lopez A., Cacoub C., Macdougall I.C., Peyrin-Biroulet L., Iron deficiency anaemia. The Lancet 2016; 387(10021): 907-916.
- Nairz M., Theurl I., Wolf D. i wsp. Iron deficiency or anemia of inflammation?. Wiener Medizinische Wochenschrift 201; 166: 411–423.
Autor merytoryczny: Mgr Monika Ostasz, Dietetyk
To badanie będzie pomocne:
Pakiet badań na anemię (niedokrwistość) - 7 badań krwi
Cena w placówce
255.00 zł
Cena online:
199.00 zł
Technologia badania:Metoda ilościowa i jakościowa
Czas oczekiwania na wynik:do 13 dni roboczych
