Trądzik - skąd się bierze i jak się go pozbyć?
Data publikacji: 2021-11-16
Data aktualizacji: 2021-11-16
Co to jest trądzik?
Trądzik pospolity jest przewlekłą zapalną chorobą skórną. Obejmuje skórę, mieszki włosowe i gruczoły łojowe. Występuje głównie na twarzy w strefie T, która obejmuje brodę, nos i czoło. Wypryski mogą również pojawić się na plecach, ramionach lub innych częściach ciała i pozostawiać blizny. Do zmian trądzikowych zalicza się zaskórniki (otwarte lub zamknięte wykwity wypełnione keratyną), krosty, guzki i torbiele. Szacuje się, że częstość występowania trądziku na świecie wynosi około 9,4% i rośnie z roku na rok. Trądzik znacząco oddziałuje na jakość życia, ma negatywny wpływ psychologiczny i społeczny oraz stanowi obciążenie ekonomiczne ze względu na koszty związane z jego leczeniem. Ponadto badania wykazały, że osoby zmagające się z trądzikiem są mniej pewne siebie i mogą mieć trudności w kontaktach z innymi oraz z nawiązywaniem znajomości. Występuje także większe ryzyko zaburzeń psychicznych, takich jak lęk i depresja.Skąd się bierze trądzik, czyli jakie mogą być przyczyny?
Wyróżna się cztery głównie czynniki odpowiedzialne za rozwój trądziku: nieprawidłową hiperproliferację keratynocytów pęcherzykowych prowadzącą do powstania czopa pęcherzykowego, zwiększoną produkcję sebum, proliferację mikroorganizmów, takich jak np. Propionibacterium acnes w sebum i zapalenie.
Związek między wpływem czynników środowiskowych na występowanie trądziku nie został do końca poznany, jednak przypuszcza się, że wpływ mogą mieć następujące elementy:
- wiek - najczęściej zmiany trądzikowe obserwuje się u nastolatków w wieku 15-17 lat i młodych osób dorosłych, a wraz z wiekiem pojawianie się wyprysków skórnych się zmniejsza,
- płeć - statystyki wskazują, że więcej mężczyzn niż kobiet zmaga się z trądzikiem w okresie dojrzewania, natomiast po tym okresie się to zmienia i trądzik dotyka większej ilości kobiet,
- cykl menstruacyjny u kobiet i problemy hormonalne - trądzik często wiąże się z zaburzeniami hormonalnymi takimi jak hiperandrogenizm, czyli nadmiar androgenów w organizmie oraz zespół policystycznych jajników (PCOS),
- dieta - przypuszcza się, że zachodnia dieta oparta na przetworzonej żywności, nabiale i cukrach rafinowanych odgrywa rolę w patogenezie trądziku,
- nadwaga i otyłość - BMI ≥ 25 kg/m 2 wiąże się ze zwiększonym ryzykiem trądziku,
- używki (palenie papierosów, picie alkoholu),
- stosowane kosmetyki i pielęgnacja - nieodpowiednie kosmetyki i nadmierne oczyszczanie skóry mogą prowadzić do podrażnienia naskórka i nasilać trądzik,
- ilość i jakość snu,
- stres,
- typ cery - przy cerze tłustej lub mieszanej obecne jest nadmierne wydzielanie sebum, którego poziom koreluje z liczbą zmian trądzikowych,
- słońce - wysoka ekspozycja na słońce w okresie letnim może zaostrzać trądzik,
- zanieczyszczenia powietrza - zwiększają stres oksydacyjny w organizmie i powstawanie wolnych rodników co szkodliwie wpływa na stan skóry,
- predyspozycje genetyczne.
Jak się pozbyć trądziku?
Wyleczenie trądziku wymaga czasu, systematyczności i dokładnej pielęgnacji. Z trądzikiem, który należy do schorzeń dermatologicznych, warto zwrócić się o pomoc do lekarza dermatologa. Wsparciem mogą być zabiegi kosmetyczne i odpowiednio dobrane do stanu i rodzaju cery produkty kosmetyczne. Przeprowadzone badania wskazują, że sposób żywienia ma istotny wpływ trądzik.
Dieta a trądzik
Dieta bogata w wysokoprzetworzone, słodzone i tłuste produkty spożywcze sprzyja trądzikowi, dlatego zalecane jest ograniczenie takich pokarmów. Wysokie spożycie tłuszczy nasyconych i trans koreluje z nasileniem zmian trądzikowych, dlatego warto je ograniczyć, a zwiększyć podaż niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT), do których należą kwasy z rodziny omega-3. Wykazano wysoki potencjał omega-3 w ograniczaniu procesów zapalnych w organizmie. Wysokie spożycie produktów mlecznych również może być czynnikiem ryzyka trądziku, ponieważ mleko może zwiększać poziom insulinopodobnych czynników wzrostu-1 (IGF-1). Badania wykazały, że IGF-1 może wpływać na zwiększenie poziomu androgenów, wydzielanie łoju (sebum) i przyczyniać się do wystąpienia trądziku. Analizy wykazały, że spożycie 1 szklanki lub więcej mleka dziennie wiąże się z wyższym ryzykiem zmian trądzikowych.
Dieta o niskim indeksie glikemicznym (IG) i ładunku glikemicznym (ŁG) obniża poziom IGF-1, a badania wykazały korzystny wpływ niskoglikemicznych diet na leczenie trądziku. Natomiast dieta o wysokim ŁG może prowadzić do wzrostu poziomu glukozy we krwi i wydzielania dużych ilości insuliny w celu jego obniżenia, co w konsekwencji prowadzi do zwiększonego wydzielania IGF-1. Zmiany trądzikowe mogą być również jednym z objawów nietolerancji pokarmowych.
Jeśli zmagamy się z trądzikiem warto zwrócić uwagę na to co jemy, obserwować reakcje swojego organizmu i unikać pokarmów, które nam nie służą i mogą przyczyniać się do pojawiania się zmian trądzikowych.
Przeczytaj również:
Bibliografia:
- Baldwin H., Tan J., Effects of Diet on Acne and Its Response to Treatment. American Journal of Clinical Dermatology 2021;22(1):55-65.
- Gebauer K., Acne in adolescents. Australian Family Physician 2017;46(12):892-895.
- Yang J., Yang H., Xu A., He L., A Review of Advancement on Influencing Factors of Acne: An Emphasis on Environment Characteristics. Frontiers in Public Health 2020;8:450.
To badanie będzie pomocne:
Food Detective - test na nietolerancję pokarmową, zestaw do samodzielnego pobrania, 59 alergenów
Cena w placówce
569.00 zł
Cena online:
489.00 zł
Dostępne testy
IMMUNOdiagDIETA 280 alergenów IgG4
1509.00 zł
IMMUNOdiagDIETA 88 alergenów IgG4
845.00 zł
Food Print 220+
1849.00 zł
Food Print 160+ Wegetariański
1699.00 zł
Omega Test
489.00 zł
Nietolerancja laktozy
386.00 zł