Jak sprawdzić ojcostwo prywatnie?

Wykonanie testów na ojcostwa w ramach postępowania sądowego może owszem być konieczne, jeśli dotyczy zaprzeczenia ojcostwa lub też spraw o alimenty czy spadek - wówczas wynik prywatnego badania może stanowić dowód wstępny w sądzie i przyspieszyć wszystkie procedury. Niezgodność profili genetycznych dziecka i domniemanego ojca może również być odpowiednim argumentem przy wnioskowaniu do prokuratury o wytoczenie powództwa. Sprawdzenie ojcostwa prywatnie eliminuje również niepotrzebne formalności, obciążenie psychiczne i finansowe związane z zaprzeczeniem ojcostwa, jeśli potwierdzi się, że mężczyzna jest biologicznym ojcem. Dzięki testowi można również uzyskać pewność przed podjęciem decyzji związanej z uznaniem ojcostwa, co jest wymagane, jeżeli ojciec nie jest i nie był małżonkiem matki dziecka.

Na czym polega prywatny test na ojcostwo?

Prywatny test na ojcostwo można wykorzystać jako pełnoprawny dowód sądowy. Wówczas w badaniu biorą udział dziecko, matka i domniemany ojciec, a biegły sądowy z zakresu genetyki sądowej jest obecny przy pobraniu i sporządza ekspertyzę, która jest respektowana w każdym sądzie. Wymagana jest jednak wtedy zgoda wszystkich prawnych opiekunów dziecka, bez czego test musiałby być wykonany na zlecenie sądu.

W badaniu prywatnym można również zbadać pokrewieństwo tylko dwóch osób - dziecka i domniemanego ojca. Taki test może być wykonany całkowicie anonimowo - próbki będą oznakowane jako “próbka A” oraz “próbka B”. Brak świadków, biegłego sądowego i próbki porównawczej z DNA matki uniemożliwia wykorzystanie wyniku tego testu jako dowodu w sądzie, lecz ewentualnie jako dowodu wstępnego.

Sprawdź, gdzie możesz wykonać prywatny test na ojcostwo ❱

Jak pobrać próbki do prywatnego badania?

W przypadku badań ojcostwa na cele sądowe jest konkretnie ustalony sposób pobrania próbek i ich rodzaj. Badania prywatne dają większe możliwości wyboru. Badanie sprawdzające ojcostwo zleca się online wybierając jednocześnie rodzaj próbek, które będzie się pobierać. Jako materiał porównawczy możliwe są następujące kombinacje:

• mikroślad od domniemanego ojca i mikroślad od dziecka,
• wymaz od domniemanego ojca i mikroślad od dziecka,
• wymaz od domniemanego ojca i wymaz od dziecka.

Jako mikroślad wykorzystuje się niewielkie fragmenty pochodzące z organizmu, takie jak włosy wraz z cebulkami, ślady krwi lub nasienia, ślina czy też paznokcie. Znajduje się je na przeróżnych przedmiotach, z których korzystała dana osoba. Mogą to być niewyprane ubrania, guma do żucia, niedopałki papierosów, zużyte prezerwatywy, smoczki, lizaki, szczoteczki do zębów czy też szczotki do włosów.

Najczęściej wykonuje się jednak wymazy, gdyż jest to możliwe bez wychodzenia z domu lub w wybranym punkcie pobrań. Na zamówienia otrzymuje się przesyłkę zawierającą zestaw do samodzielnego pobrania wymazu z wewnętrznej strony policzka. Na dwie godziny przed wykonaniem wymazu nie powinno się jeść, pić, żuć gum, myć zębów ani palić papierosów. Całe pobranie wymazu należy przeprowadzić zgodnie z załączoną instrukcją. Uważnie obsługując wymazówkę, by nie dotknęła żadnych dodatkowych powierzchni, należy potrzeć kilkukrotnie śluzówkę po wewnętrznej stronie obu policzków, a następnie odpowiednio zapakować. Niezwłocznie należy przekazać wymaz domniemanego ojca oraz wymaz lub mikroślad dziecka kurierowi, który dostarczy przesyłkę do laboratorium diagnostycznego.

Test genetyczny na ojcostwo

Jeżeli masz wątpliwości co do swojego biologicznego ojcostwa lub podejrzewasz, że możesz być biologicznym ojcem dziecka wykonaj proste genetyczne badanie ojcostwa. Pozwala ono na stuprocentowe wykluczenie ojcostwa lub potwierdzenie go z pewnością powyżej 99,9999%.

Dostępne badania ojcostwa to:

Badanie ojcostwa ➜ realizacja wysyłkowa (wymaz + mikroślad)

Badanie ojcostwa ➜ realizacja wysyłkowa (wymaz + wymaz)

Badanie ojcostwa ➜ realizacja wysyłkowa (mikroślad + mikroślad)

Badanie ojcostwa ➜ realizacja w punkcie pobrań (wymaz + wymaz)

Dowiedz się więcej

Jak sprawdzić ojcostwo - analiza laboratoryjna

Sprawdzanie ojcostwa polega na wykonaniu testów genetycznych, które porównują DNA dziecka i domniemanego ojca. Jest to jedyny sposób na pewne potwierdzenie lub zaprzeczenie ojcostwa przez konkretnego mężczyznę.

Po otrzymaniu próbek przez laboratorium zaczyna się właściwa część badania molekularnego. W pierwszej kolejności materiał genetyczny jest izolowany z krwi, wymazówek lub przesłanych przedmiotów. Ilość DNA, którą się w ten sposób uzyskuje, jest zwykle niewielka. Dlatego też następnie powiela się DNA i dzięki reakcji łańcuchowej polimerazy (PCR) otrzymuje się miliony kopii. Dalszym krokiem jest ustalenie kolejności par zasad w łańcuchu DNA, na co pozwala wykorzystanie sekwenatorów. Umożliwia to wykrycie w genomie konkretnych sekwencji - markerów genetycznych. Ich całościowy zestaw stanowi profil genetyczny danej osoby. Taki profil jest indywidualny, a może być dzielony jedynie pomiędzy bliźniętami jednojajowymi. Natomiast porównanie określonych markerów (16, 22 lub 24) w profilach dziecka i domniemanego rodzica powinno wykazać ich pokrewieństwo. Każdy taki marker oznaczany jest za pomocą dwóch liczb - jedna z nich będzie taka sama u dziecka i biologicznego ojca. Wynika to z faktu, że każdy z rodziców przekazuje potomstwu 50% swojego DNA już w momencie poczęcia.

Jeżeli w wyniku badania DNA wystąpi sytuacja, gdy każda liczba będzie pokrywać się w markerze dziecka i mężczyzny, można potwierdzić ojcostwo. Analiza statystyczna powinna wykazać wówczas zgodność w 99,999% (występuje teoretyczna możliwość posiadania takiego samego profilu genetycznego u dwóch niespokrewnionych osób, co występuje niezwykle rzadko). Aby zaprzeczyć ojcostwu ze stuprocentową pewnością, potrzebne jest stwierdzenie różnic w zakresie co najmniej 4 markerów genetycznych. Dlatego też im większa ilość przebadanych markerów, tym bardziej wiarygodny wynik badania. W teście na ojcostwo, w którym nie bierze udziału matka, zaleca się analizę minimum 21 markerów, co pozwala na całkowite rozwianie wątpliwości.

W przypadku wyboru testu na ojcostwo w akredytowanym laboratorium Instytutu Genetyki Sądowej wynik ma najwyższą ważność z pośród badań wysyłkowych.

Kiedy i jak można sprawdzić ojcostwo na zlecenie sądu?

Zgodnie z prawem za ojca dziecka uznaje się mężczyznę, który jest aktualnym mężem matki lub gdy dziecko urodziło się w 300 dni od zakończenia małżeństwa. Domniemaniu ojcostwa można zaprzeczyć na drodze sądowej. Jedynym wyjątkiem jest zgoda mężczyzny na poczęcie dziecka poprzez zabieg medyczny (in vitro). Od momentu, gdy mężczyzna dowiedział się o narodzeniu dziecka, ma 6 miesięcy na złożenie wniosku do sądu przeciwko matce i dziecku. Zaprzeczenie może być również wnioskowane przez matkę (w 6 miesięcy od porodu) przeciwko dziecku i domniemanemu ojcu, a także przez samo dziecka (przez 3 lata od osiągnięcia pełnoletności) przeciwko rodzicom lub kuratorowi sądowemu, jeśli któreś z rodziców nie żyje. W innych przypadkach należy wystąpić do prokuratury o wytoczenie powództwa, na co jest bezterminowy czas, za wyjątkiem śmierci dziecka - wówczas wcześniejsze wykonanie testu prywatnie może stanowić dowód do wniosku, który najprawdopodobniej zostanie rozważony przez prokuratora. W tym wypadku prokurator nie występuje w imieniu osoby wnioskującej. Głównym zadaniem jest wtedy dbanie o dobro dziecka i zapewnienie pewności, że pochodzenie prawne jest zgodne z biologicznym

Przeczytaj więcej o tym, kiedy można zrobić test na ojcostwo ❱

Samo zaprzeczenie ojcostwa polega na udowodnieniu przed sądem, że dany mężczyzna nie jest biologicznym ojcem dziecka. W przebiegu własnie takiego procesu sąd bierze pod uwagę zeznania matki, ojca oraz dodatkowych świadków. Może również zlecić ustalenie ojcostwa poprzez badania genetyczne na ojcostwo. Taki test musi być zgodny z odpowiednimi procedurami. Pobranie próbek wykonywane jest przez biegłego sądowego w wyznaczonej placówce w obecności dwóch bezstronnych świadków oraz musi być spisany protokół. W badaniu biorą udział trzy osoby - dziecko, matka dziecka i domniemany ojciec. Próbki są następnie analizowane w laboratorium genetyki sądowej. Wymagana jest także ekspertyza podpisana przez biegłego sądowego z zakresu genetyki sądowej.

Zaprzeczenie bądź uznanie ojcostwa ma istotne konsekwencje prawne. Od tego zależą prawa i obowiązki ojca wobec dziecka, w tym również możliwość nadania dziecku własnego nazwiska. Ustalenie ojcostwa ma znaczenie również w postępowaniu dotyczącym przyznania alimentów lub spadku.

Autor merytoryczny: Dr n. med. inż. Agnieszka Pilecka