Przyczyny, objawy, dieta i profilaktyka cukrzycy typu 2
Data publikacji: 2021-08-26
Data aktualizacji: 2021-08-26
Cukrzyca typu 2 - co to za choroba, jakie są objawy, przyczyny i czynniki ryzyka?
Rosnąca liczba zachorowań na choroby metaboliczne w tym cukrzycę typu 2 jest obciążeniem dla opieki zdrowotnej na całym świecie. Trend wzrostowy obserwuje się zwłaszcza w krajach rozwiniętych. Co roku ponad trzy miliony ludzi na świecie umiera z powodu cukrzycy lub jej powikłań. Cukrzyca to przewlekła choroba definiowana jako zaburzenie metaboliczne charakteryzujące się hiperglikemią, czyli zbyt wysokim poziomem cukru we krwi wynikającym z niedoboru wydzielania lub działania insuliny, hormonu produkowanego przez trzustkę. Wyróżnia się trzy główne rodzaje cukrzycy:
- typu 1, uznawana za chorobę autoimmunologiczną, w której ma miejsce całkowity niedobór insuliny z powodu zniszczenia komórek β trzustki,
- typu 2 - charakteryzująca się insulinoopornością (obniżeniem wrażliwości tkanek na insulinę) i niedoborem insuliny,
- cukrzyca ciążowa- nietolerancja glukozy w okresie ciąży.
Do rozwoju cukrzycy typu 2 predysponują czynniki takie jak:
- Niedopowiednia dieta - spożywanie nadmiernych ilości cukrów prostych, tłuszczy, produktów przetworzonych, a niskie spożycie warzyw, owoców i błonnika,
- Złe nawyki żywieniowe takie jak podjadanie czy nieregularnie spożywane posiłki,
- Siedzący tryb życia,
- Podwyższony wskaźnik masy ciała (BMI), nadwaga i otyłość - ponad 80% chorych na cukrzycę typu 2 ma nadwagę lub otyłość,
- Wiek - wraz z wiekiem rośnie ryzyko cukrzycy, która dotyka najczęściej osoby starsze,
- Palenie tytoniu,
- Czynniki genetyczne,
- Pochodzenie etniczne.
Rola mikroflory jelitowej w rozwoju cukrzycy typu 2
Wykazano, że mikroflora jelitowa oddziałuje na przepuszczalność jelit, metabolizm glukozy, tłuszczy oraz wrażliwość na insulinę. U chorych na cukrzycę typu 2 wpływa na trawienie węglowodanów i wytwarzanie hormonów jelitowych biorących udział w tym procesie, poziom glukozy i wrażliwość na insulinę.
Witamina D3 a cukrzyca
Witamina D pełni wiele różnych funkcji w organizmie i chorobach przewlekłych. Przeprowadzone badania wykazały związek między stężeniem witaminy D a wpływem na homeostazę glukozy. Niedobór witaminy D jest powszechnym problemem zdrowotnym, dotyczy większości społeczeństwa. Badania wykazały, że niski poziom tej witaminy koreluje ze zmniejszonym wydzielaniem insuliny, insulinoopornością i cukrzycą typu 2 oraz zwiększonymi markerami stanu zapalnego. Badanie poziomu witaminy D pozwala na ocenę ryzyka niedoborów oraz ocenę efektywności stosowanej suplementacji.
Co można jeść a czego nie przy cukrzycy typu 2?
W cukrzycy typu 2 ważnym aspektem są zachowania i nawyki żywieniowe oraz dieta, dlatego zalecana jest terapia żywieniowa oraz zmiana stylu życia. Głównym celem diety u chorych na cukrzycę jest utrzymanie optymalnej glikemii (poziomu glukozy we krwi), masy ciała, stężenia lipidów i ciśnienia tętniczego. Zalecana jest dieta o niskim indeksie glikemicznym, z ograniczeniem np. pokarmów wysokoprzetworzonych, fast foodów, napojów słodzonych, słodyczy czy ciast. Dieta powinna uwzględniać wiek, płeć, stan zdrowia i wykonywaną aktywność fizyczną. Spożycie węglowodanów wpływa na poziom glukozy we krwi, dlatego cukrzykom pomocny jest indeks glikemiczny (IG) wskazujący na średni procentowy wzrost stężenia glukozy we krwi po spożyciu danego produktu. Niski indeks glikemiczny obniża glikemię poposiłkową, co wpływa na stabilne stężenie glukozy we krwi.
Jak zapobiec cukrzycy? Rola aktywności fizycznej w profilaktyce i leczeniu cukrzycy typu 2
Pomimo działań mających na celu zwiększenie świadomości na temat cukrzycy typu 2, badań i opieki zdrowotnej liczba zachorowań na to schorzenie nie spada, a rośnie. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przewiduje dalszy wzrost zachorowań na świecie. Wiedza o przebiegu, czynnikach ryzyka, profilaktyce i leczeniu cukrzycy pozwala na poprawę jakości życia chorych i zapobieganie rozwojowi tej choroby. Działania profilaktyczne obejmują zmianę stylu życia, odpowiednią dietę i nawyki żywieniowe, utrzymanie prawidłowej masy ciała, rezygnację z używek oraz aktywność fizyczną.
Aktywność fizyczna wpływa korzystnie na zapobieganie rozwojowi cukrzycy typu 2, szczególnie na początkowym etapie. Podczas ćwiczeń dochodzi do zwiększenia przepływu krwi w mięśniu i wsparcia transportu glukozy do komórek mięśniowych. Ponadto aktywność fizyczna ogranicza odkładanie się tkanki tłuszczowej, co jeszcze szczególnie ważne przy otyłości brzusznej będącej czynnikiem ryzyka insulinooporności i cukrzycy typu 2. Szczepy Bifidobacterium lactis potencjalnie mogą zwiększać syntezę glikogenu, Lactobacillus casei może łagodzić insulinooporność i zmniejszać hiperglikemię.
Powiązane artykuły:
Bibliografia:
- Gurung M., Li Z., You H., Rodrigues R., Jump D.B., Morgun A., Shulzhenko N., Role of gut microbiota in type 2 diabetes pathophysiology. EBioMedicine 2020;51:102590.
- Lips P. i wsp., Vitamin D and type 2 diabetes. The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology 2017;173: 280-285.
- Sami W., Ansari T., Butt N.S., Hamid M.R.A., Effect of diet on type 2 diabetes mellitus: A review. International Journal of Health Sciences 2017;11(2):65-71.
Autor merytoryczny: Mgr Monika Ostasz, Dietetyk
To badanie będzie pomocne:
Insulina po obciążeniu (75 g glukozy 0,1,2)
Cena w placówce
169.90 zł
Cena online:
157.00 zł
Technologia badania:Wyznaczenie krzywej insulinowej
Czas oczekiwania na wynik:do 4 dni roboczych
