Infekcje w ciąży niebezpieczne dla płodu

Zakażenia bakteryjne i wirusowe występują dość często w populacji. Jednak przebieg i konsekwencje infekcji mogą być cięższe szczególnie dla dzieci i kobiet w ciąży. Choroba zakaźna u matki może osłabić organizm i wymagać wprowadzenia do leczenia leków, które mogą być potencjalnie szkodliwe dla płodu, zakażenie płodu może przyczynić się do rozwoju wad wrodzonych lub śmierci.

Cytomegalowirus (CMV) jest najczęściej wykrywanym wirusem w okresie ciąży, łatwo się przenosi poprzez kontakt z zakażonym materiałem biologicznym np. śliną. Ryzyko transmisji CMV od zakażonej matki do organizmu płodu wynosi między 35% a 75%. Według danych epidemiologicznych w Europie zakażenie wirusem cytomegalii rozpoznaje się u od 0,5% do 1% noworodków. Zakażenie wewnątrzmaciczne może predysponować do rozwoju różnych wad. Natomiast u osób dorosłych zakażenie CMV jest zazwyczaj bezobjawowe. Dowiedz się więcej o cytomegalii.

Toksoplazmoza to choroba wywoływana przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Większość dorosłych przechodzi zakażenie bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Zakażenie w trakcie ciąży może prowadzić do wrodzonej toksoplazmozy u dziecka, która z kolei może mieć negatywne konsekwencje zdrowotne takie jak uszkodzenia neurologiczne. Przeczytaj więcej o toksoplazmozie.

Różyczka

Różyczka jest zazwyczaj łagodną chorobą wieku dziecięcego. Jednak zakażenie w okresie ciąży mogą mieć negatywne skutki dla rozwijającego się płodu takie jak wady wrodzone, opóźniony rozwój wewnątrzmaciczny czy poronienie samoistne. Szczepienia umożliwiają redukcję ryzyka zachorowalności na różyczkę, przed wprowadzeniem masowych szczepień była to powszechna choroba.

Wirus opryszczki pospolitej (HSV, Herpes Simple Virus) to powszechnie występujący czynnik prowadzący do wystąpienia opryszczki wargowej i płciowej. Z dostępnych danych wynika, że kobiety są częściej nosicielami wirusa niż mężczyźni. Zakażeniu sprzyja również pochodzenie etniczne, status społeczno-ekonomiczny, wykształcenie oraz palenie papierosów. Wyższe ryzyko wystąpienia konsekwencji zdrowotnych i cięższego przebiegu zakażenia dotyczy osób z obniżoną odpornością oraz ciężarnych kobiet. U około dwóch trzecich kobiet w ciąży po zakażeniu HSV nie ma objawów wskazujących na opryszczkę.

Wirusem ospy wietrznej i półpaśca (VZV) dziecko może się zarazić poprzez łożysko lub w trakcie porodu, dlatego przed planowaniem potomstwa warto rozważyć profilaktyczne szczepienie. Ospa wietrzna to pierwotna forma wirusa o dużej zakaźności, natomiast półpasiec to reinfekcja wirusa uśpionego w organizmie od momentu początkowego zakażenia, charakteryzująca się mniejszą zakaźnością. Zarówno ospa wietrzna, jak i półpasiec charakteryzują się wykwitami skórnymi. Szczególnie niebezpieczna dla płodu jest ospa wietrzna.

Listerioza to choroba przenoszona  przez żywność. Bakteria Listeria monocytogenes jest niebezpieczna dla płodu, ponieważ zakażenie może prowadzić do poronienia, przedwczesnego porodu lub sepsy (posocznicy). Aby zapobiegać listeriozie warto unikać spożywania pokarmów nieznanego pochodzenia.

Badania serologiczne umożliwiają wczesne wykrycie infekcji u ciężarnych kobiet. Pakiet badań na infekcje w ciąży pozwala na sprawdzenie, czy w organizmie występują następujące zakażenia niebezpieczne dla płodu:

• Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C),
• HIV,
• Cytomegalia,
• Kiła,
• Różyczka, 
• Toksoplazmoza.

Jak chronić się przed infekcjami w ciąży?

1. Boroń-Kaczmarska A., Zakażenia u ciężarnych p czy TORCH nadal jest dominujący? Zakażenia XXI wieku 2019;2(3):107-113.
2. Jurkowska U., Dmoch-Gajzlerska E., Wyrozębska A., Gynecology and Obstetrics Medical Project 2015;1(35):30-42.
3. Wysoczański Ł.K. i wsp., Ospa wietrzna i półpasiec u kobiet w ciąży i połogu. Varia Medica 2019;3(3):213-220.