Wirusowe zapalenie wątroby typu C

Przyczyny wirusowego zapalenia wątroby typu C

Przyczyną wirusowego zapalenia wątroby typu C (potocznie nazywanego żółtaczką typu C) jest infekcja wirusem HCV. Wirus HCV należy do rodziny Flaviviridae, zidentyfikowano go dopiero w 1989 roku. Wyróżnia się 6 genotypów wirusa (oznaczane są one cyframi od 1 do 6) - od rodzaju genotypu zależy długość trwania leczenia. Szacuje się, że na całym świecie jest 170 milionów osób zakażonych HCV, w Polsce natomiast - ok. 200-250 tysięcy. Niestety ze względu na bardzo często bezobjawowy przebieg choroby, wielu nosicieli nie wie o zakażeniu. Brak świadomości choroby wiąże się z dużym ryzykiem poważnych powikłań, stanowi również poważne zagrożenie dla innych osób.

Wirusem HCV można zarazić się drogą krwiopochodną, patogen ten może także zostać przekazany dziecku przez zakażoną matkę podczas porodu (ryzyko to wynosi ok. 6%). Wirusowe zapalenie wątroby typu C nie jest natomiast zaliczane do chorób przenoszonych poprzez kontakty seksualne - ryzyko zakażenia w ten sposób wprawdzie istnieje, ale jest minimalne (zarazić się można, jeżeli podczas stosunku seksualnego dojdzie do uszkodzenia skóry i błon śluzowych okolic intymnych).

Objawy, które mogą wystąpić w przebiegu WZW C

Wyróżnia się dwie postacie WZW C - ostrą oraz przewlekłą. Ostre zapalenie wątroby typu C rozwija się po 4-12 tygodniach od zakażenia, u większości osób przebiega bezobjawowo. U niektórych osób mogą pojawić się wzdęcia, nudności, wymioty, brak łaknienia, uczucie zmęczenia, ogólne osłabienie, podwyższone wyniki badań enzymów wątrobowych. U 15-20% chorych dochodzi do samoistnego wyleczenia, u pozostałych natomiast zakażenie przyjmuje postać przewlekłą.

W zdecydowanej większości przypadków przewlekłe WZW C również przebiega bez żadnych objawów, u 10% chorych występują takie symptomy jak przewlekłe zmęczenie, bóle mięśni i stawów, depresja, utrata apetytu, utrata masy ciała, nudności, wymioty, wzdęcia, świąd skóry czy powiększenie wątroby. Niezdiagnozowana i nieleczona choroba prowadzi do poważnych powikłań - znacznie zwiększa się ryzyko rozwoju marskości i raka wątroby, może pojawić się także wodobrzusze, problemy z krzepliwością krwi czy zaburzenia psychiczne. Poważne problemy zdrowotne związane z WZW C pojawiają się po ok. 5-35 latach od zakażenia wirusem HCV.

Jak zdiagnozować wirusowe zapalenie wątroby typu C?

Podstawowym testem stosowanym w diagnostyce WZW C jest badanie obecności przeciwciał anty-HCV w surowicy krwi - przeciwciała te można oznaczyć po upływie 9 tygodni od zakażenia.Badanie obecności przeciwciał anty-HCV świadczy jednak tylko o kontakcie z wirusem HCV, nie pozwala natomiast na rozróżnienie aktualnego zakażenia od zakażenia przebytego w przeszłości, a także zakażenia ostrego od zakażenia przewlekłego (jeżeli przeciwciała utrzymują się we krwi dłużej niż 6 miesięcy, zakażenie uznawane jest za przewlekłe). W przypadku pozytywnego wyniku tego testu konieczna jest więc dalsza diagnostyka (przy pomocy testu Western blot, testów wykrywających RNA wirusa, USG i biopsji wątroby).

Podstawowy test wykrywający obecność przeciwciał anty-HCV powinny wykonać wszystkie osoby należące do grupy podwyższonego ryzyka zakażenia. Wśród nich wymienia się przede wszystkim osoby:

• które miały przetaczaną krew lub przyjmowały preparaty krwiopochodne (zwłaszcza przed 1992 rokiem życia),
• często hospitalizowane (operacje, zabiegi inwazyjne, dializy),
• poddające się zabiegom stomatologicznym,
• które przyjmują środki odurzające w iniekcjach,
• które korzystają z usług gabinetów kosmetycznych, fryzjerskich lub salonów tatuażu,
• których partner seksualny jest nosicielem wirusa HCV.

Niestety wiedza naszego społeczeństwa na temat WZW C jest bardzo niska, dlatego konieczne jest rozpowszechnianie informacji o wirusie HCV, możliwych drogach zakażenia oraz badaniach, które pozwolą na zdiagnozowanie choroby.

Leczenie WZW typu C

Ostre zapalenie wątroby typu C kończy się samoistnym wyleczeniem, natomiast terapia przewlekłego WZW C zależna jest od genotypu wirusa HCV i liczby kopii wirusa we krwi, schemat leczenia opracowuje się indywidualnie dla każdego pacjenta. W Polsce najpowszechniej występującym genotypem jest genotyp 1B (75-80% wszystkich przypadków), który jest trudny do leczenia. Terapia musi być więc dłuższa i trwa 48 tygodni - w przypadku wirusów o genotypach bardziej podatnych na leki (są to genotypy 2 i 3), leczenie jest natomiast o połowę krótsze. Standardowa terapia WZW C polega na stosowaniu dwóch leków - interferonu pegylowanego alfa i rybawiryny, jej skuteczność w przypadku genotypu 1B wynosi ok. 27-69%.