Enterococcus - groźne bakterie, które żyją w jelitach

Gdzie można znaleźć bakterie Enterococcus?

Bakterie z rodzaju Enterococcus (tzw. enterokoki) wykrywa się we florze jelit oraz rzadziej w pochwie czy jamie ustnej. Najczęściej u ludzi występuje Enterococcus faecalis czy E. faecium.

Ich obecność w niektórych produktach uznawana jest za pożądaną - w śródziemnomorskich serach i wędlinach takich jak mozarella, feta, cheddar, machego, provolone, roquefort, pategros. Natomiast ze względu na oporność w trakcie obróbki termicznej (gotowanie, pasteryzację czy fermentację), wykorzystywane są jako wskaźnik higieny produkcji żywności.

Czy bakterie Enterococcus są we mnie?

Jako że Enterococcus są mieszkańcami naszych jelit, ich obecność w niewielkich ilościach nie jest jeszcze problemem. Dopiero pojawienie się dodatkowych czynników (szczególnie obniżenie odporności) stanowi zagrożenie, że zaczną się nadmiernie rozmnażać i prowadzić do kolonizacji innych układów i narządów.

Ilość enterokoków w jelitach można ocenić w badaniach mikroflory jelitowej:

• MikroFloraScan ❱
• GutFlora ❱
• KyberKompakt ❱

Badania te polegają na laboratoryjnej ocenie próbki kału pod kątem:

• “dobrych” bakterii - Bifidobacterium, Lactobacillus,
• mikroorganizmów powodujących choroby - Proteus, Klebsiella, Candida, gronkowiec, E. coli, Pseudomonas, Clostridium,
• wskaźników stanów chorobowych - zonulina, kalprotektyna, obecność krwi utajonej w kale.

Z czego wynikają zakażenia enterokokami?

Bakterie Enterococcus powodują głównie zakażenia szpitalne, najczęściej u osób ze znacznie obniżoną odpornością. Szczególnie zagrożone mogą być również niemowlęta oraz osoby z cukrzycą. W szpitalach bakterie najczęściej przenoszone są pomiędzy pacjentami poprzez pracowników szpitala. Zakażenia te wiążą się z bardzo wysoką śmiertelnością.

Enterococcus są odporne na dużą liczbę antybiotyków. Oporność na antybiotyki może wynikać z nadmiernego podawania ich zwierzętom. Mają również zdolność do powodowania chorób dzięki pewnym właściwościom takim jak zdolność tworzenia biofilmu, wytwarzanie substancji o działaniu destrukcyjnym dla tkanek (kolagenaza, hemolizyna itp.).

Jak przebiega zakażenie Enterococcus?

Enterokoki po przedostaniu się do krwi nie tylko mogą spowodować zatrucie krwi i posocznicę, ale również prowadzą do zakażenia licznych układów i narządów:

• infekcje w obrębie jamy brzusznej i miednicy
• zakażenie dróg moczowych
• zapalenie wsierdzia i infekcja wyściółki serca,
• zapalenie płuc,
• enterokokowe zapalenie opon mózgowych
• zakażenia ran, szczególnie chirurgicznych i po oparzeniach,
• zapalenie kości, stawów i szpiku,
• zakażenia układu oddechowego,
• zakażenia miazgi zębowej i przyzębia.

Objawy będą ściśle uzależnione od lokalizacji, w której doszło do zakażenia. Mogą obejmować między innymi zmęczenie, skurcze żołądka, wymioty, bolesne oddawanie moczu.

Jak zapobiegać infekcji enterokokami?

• Osoby o obniżonej odporności powinny unikać spożywania fermentowanych wędlin i dojrzewających serów.
• Dokładna higiena rąk i stosowanie barier przy kontakcie z chorymi (np. maseczka, rękawiczki).
• Separowanie zakażonych pacjentów i pracowników opieki zdrowotnej.
• Badania pracowników szpitali w celu wykrycia ewentualnych zakażeń.
• Unikanie nadmiernego stosowania antybiotyków.
• Dokładne dbanie o czystość na terenie szpitali.

BIbliografia:

• Różańska H., Lewtak-Piłat A., Osek J.: Enterokoki – bakterie o wielu obliczach. Życie weterynaryjne 2013; 88 (7): 562-564.
• Pallares R., Grau I.: Gram positive bacteria – Enterococcus. Decision Support in Medicine, LLC 2017.

Autor merytoryczny: Mgr Katarzyna Startek, Dietetyk

Aktualizacja: 2020-01-09