Zdrowegeny.pl Logo

Koszyk

Prokalcytonina (PCT) - norma. Rola prokalcytoniny w chorobach nowotworowych, sepsie i innych stanach zapalnych

Prokalcytonina (PCT) - norma. Rola prokalcytoniny w chorobach nowotworowych, sepsie i innych stanach zapalnych

4.2
Ocena klientów: 9 ocen

Z artykułu dowiesz się:

  • Czym jest prokalcytonina (PCT)?
  • Normy prokalcytoniny
  • Dlaczego prokalcytonina jest podwyższona? 
  • Wskazania do wykonania oznaczenia prokalcytoniny

Data publikacji: 2023-01-27

Data aktualizacji: 2023-01-27

Prokalcytonina — co to jest? 


Prokalcytonina to prekursor kalcytoniny, peptyd ten jest produkowany przez komórki C tarczycy, gdzie na skutek proteolizy prokalcytonina jest  przekształcana w postać aktywną hormonu. Za produkcję prokalcytoniny odpowieda zlokalizowany na 11 chromosomie gen CALC-1. 
Kiedy w organizmie dochodzi do uogólnionej reakcji zapalnej (bakteryjnej, grzybiczej lub pasożytniczej), peptyd ten jest gwałtownie wydzielany, niezależnie od stężenia hormonu.  Co istotne w uogólnionych stanach zapalnych prokalcytonina zaczyna być produkowana poza tarczycą, najprawdopodobniej w monocytach obwodowej krwi i leukocytach. 
Jako że w sepsie, mimo niemal całkowitego zniszczenia populacji leukocytów, w wyniku stosowanej chemioterapii, prokalcytonina jest w dalszym ciągu produkowana w dużych ilościach, wyklucza się teorię, że powstaje jedynie w leukocytach. Podejrzewa się, że prokalcytonina jest także produkowana w komórkach płuc, wątroby, nerek oraz neuroendokrynnych komórkach innych narządów. 


Prokalcytonina — normy


Przyjmuje się, że norma prokalcytoniny mieści się w przedziale poniżej 0,1- 0,5 ng/ml. 
Nieznacznie wyższe niż u zdrowych dorosłych wartości stężenia prokalcytoniny są zauważalne u zdrowych noworodków, szczególnie w pierwszych godzinach po urodzeniu (w pierwszej dobie stężenie prokalcytoniny może wynosić nawet 20 ng/ml, a następnie spada w drugiej dobie do fizjologicznego poziomu poniżej 0,5 ng/ml).
Monitorowanie stężenia prokalcytoniny może być szczególnie przydatne w kontekście oceny skuteczności leczenia w ciężkich zakażeniach, np. sepsie. Już po 2-3 godzinach od zetknięcia się z endotoksyną bakteryjną, stężenie prokalcytoniny zaczyna wyraźnie wzrastać, stałą wartość osiągając po mniej więcej 6-12 godzinach. Wysokie stężenie prokalcytoniny utrzymuje się przez dwie doby, a następnie sukcesywnie spada w ciągu kolejnych dwóch dni. Po zastosowaniu odpowiedniego leczenia, gdy udaje się osiągnąć poprawę stanu klinicznego, w ciągu 48 godzin stężenie prokalcytoniny spada nawet o połowę. 
Co ważne, jeśli w organizmie dochodzi do zakażenia bakteryjnego, które ogranicza się tylko do jednego narządu, stężenie prokalcytoniny wzrasta jedynie nieznacznie (np. niewielki wzrost jest częsty w zapaleniu płuc). 

Prokalcytonina podwyższona — przyczyny


  • sepsa;
  • układowe zakażenia grzybicze; 
  • malaria;
  • cukrzyca typu II;
  • zapalenie płuc — nieznaczny wzrost;
  • drobnokomórkowy rak płuc;
  • rozlane zapalenie otrzewnej — znaczny wzrost;
  • aktywna postać rdzeniastego raka tarczycy;
  • przełom nadnerczowy w przebiegu choroby Addisona;
  • w gorączce u pacjentów reumatologicznych — dzięki czemu pozwala różnicować przyczynę gorączki u osób z chorobami tkanki łącznej i poddawanych immunosupresji;
  • bakteryjne zapalenie wsierdzia;
  • bakteryjne zapalenie opon mózgowych. 
Co ważne, jeśli w organizmie dochodzi do zakażenia bakteryjnego, które ogranicza się tylko do jednego narządu, stężenie prokalcytoniny wzrasta jedynie nieznacznie (np. niewielki wzrost jest częsty w zapaleniu płuc). 
Szybki i znaczny wzrost stężenia prokalcytoniny w sepsie jest oznaką cieżkiego przebiegu układowej reakcji zapalnej i stanowi bardziej czułą i specyficzną metodę diagnostyki sepsy niż stężenie CRP, którego poziom wzrasta dla odmiany również w infekcjach wirusowych, a jego stężenia wolniej reagują na poprawę kliniczną w zastosowanym leczeniu. Wczesna diagnoza i szybkie wdrożenie odpowiedniego leczenia stanowią kluczowy czynnik zmniejszający śmiertelność pacjentów i zwiększający szansę na przeżycie pacjentów w stanie krytycznym. 

Szybki wzrost stężenia prokalcytoniny źle rokuje, zaś obniżanie się stężenia tego markera stanowi pomyślny czynnik prognostyczny. 

Prokalcytonina — kiedy wykonać badanie? 


  • Wczesna diagnostyka i różnicowanie infekcji o podłożu bakteryjnym i wirusowym  w celu wdrożenia odpowiedniej strategii leczenia;
  • kontrola w schorzeniach zwiększających ryzyko rozwoju zakażenia, po zabiegach chirurgicznych, w immunosupresji, po przeszczepieniu, po rozległych urazach;
  • ocena ciężkości, rozwoju oraz stopnia uogólnienia infekcji bakteryjnej;
  • skrócenie czasu antybiotykoterapii;
  • ocena przebiegu i rokowań w zespole niewydolności wielonarządowej i SIRS;
  • diagnostyka zakażeń u noworodków, monitorowanie skuteczności wdrożonego leczenia i skrócenie czasu stosowania antybiotyków;
  • u pacjentów przebywających na oddziałach intensywnej terapii, ze wspomaganym oddechem, pod respiratorem, którzy są w większym stopniu narażeni na zakażenia szpitalne.

Sprawdź też: 

Bibliografia: 


  1. Kolasińska W., Jankowska-Kulawy A. (2018). Prokalcytonina jako marker diagnostyczny infekcji i stanów zapalnych. Diagn Lab. Vol. 54, Nr 3, s. 179-184. 
  2. Kaczka K. i.in. (2012). Calcitonin and Procalcitonin in Patiens with Medullary Thyroid Cancer or Bacterial Infection. Adv. Clin Med. Vol. 21, Nr 2, s. 169-178. 
  3. Maciejewska-Stelmach J., Śliwińska-Stańczyk P., Łącki J. (2007). Znaczenie prokalcytoniny w zapalnych chorobach tkanki łącznej. Reumatologia. Vol. 45, Nr 1, s. 40-45. 
  4. Kaczka K. i in. (2012). Calcitonin and Procalcitonin in Patients with Medullary Thyroid Cancer or Bacterial Infection. Adv Clin Exp Med. Vol. 21, Nr 2, s. 169-178. 
  5. Osińska I., Domagala-Kulawik J. (2012). Prokalctytonina w infekcyjnych zaostrzeniach chorób układu oddechowego. Postepy Biologii Komórki. Vol. 39, Nr 3, s. 415-428. 

To badanie będzie pomocne:

Infekcje układu oddechowego – panel 7 bakterii, 11 wirusów i 3 podtypów wirusa grypy typu A

Cena online:

649.00 
Chwilowo niedostępne
Technologia badania:Real-time PCR

Czas oczekiwania na wynik:do 48 godzin roboczych od otrzymania próbki przez laboratorium

Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce

Dostępne testy

Opinie klientów - Zdrowegeny.pl

© 2024 Zdrowegeny.pl

powered by greenlogic