CRP - o czym świadczy podwyższone CRP, kiedy wykonać badanie?

W badaniach coraz częściej dostrzega się rolę CRP jako predyktora w kontekście chorób sercowo-naczyniowych czy nowotworów (nie tylko pomocne w podjęciu decyzji o interwencji chirurgicznej, ale również w prognozach odnośnie przeżywalności).
Białko CRP jest syntetyzowane przez wątrobę, jako odpowiedź na czynniki prozapalne, jego stężenie w surowicy może wzrosnąć w ciągu doby nawet tysiąckrotnie. Główną funkcją białka C-reaktywnego jest udział w immunologicznej odpowiedzi ustroju.

Białko CRP jest syntetyzowane przez wątrobę, jako odpowiedź na czynniki prozapalne, jego stężenie w surowicy może wzrosnąć w ciągu doby nawet tysiąckrotnie. Główną funkcją białka C-reaktywnego jest udział w immunologicznej odpowiedzi ustroju.
Budowa CRP pozwala mu na regulację zróżnicowanych procesów, CRP może bowiem wchodzić w interakcję z mnogością różnych cząsteczek.

Do podstawowych zadań białka C-reaktywnego jest rozpoznawanie uszkodzonych komórek organizmu oraz drobnoustrojów, oraz pośredni udział w ich eliminacji, za sprawą komórek żernych i układu dopełniacza (odpowiedzialnego za reakcję odpornościową).

Wysokie CRP — przyczyny:

-infekcje bakteryjne, grzybicze lub wirusowe i wywołany nimi stan zapalny,
-ostre zapalenie trzustki,
-wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
-zawał serca,
-rozległe zabiegi operacyjne,
-zakrzepica żył głębokich,
-nowotwory złośliwe (chłoniak, szpiczak, rak jajnika),
-reakcja alergiczna.

Monitorowanie stężenia CRP znajduje również zastosowanie w diagnozie oraz kontroli wielu ostrych chorób zapalnych. W zakażeniach wirusowych poziom CRP ulega jedynie nieznacznemu wzrostowi lub pozostaje w normie, podczas gdy zakażenia bakteryjne mogą powodować szybki i znaczny wzrost.

Obserwacja zmian w poziomie CRP daje także informację o tym jak rozwija się infekcja i rozróżnić zapalenie opon mózgowych, posocznicę czy ostre zapalenie trzustki.

W jakich nowotworach monitorowanie stężenia CRP może być pomocne?

-rak jelita grubego i odbytnicy,
-rak przełyku,
-rak piersi,
-rak jajnika,
-rak nerek.

Badania poziomu CRP mogą nieść wartość prognostyczną w kontekście przeżywalności, szczególnie w zaawansowanych stadiach choroby. Dostrzeżono korelację między wysokimi wartościami CRP a długością przeżyć. Podejrzewa się również, że nawet 15% wszystkich nowotworów złośliwych może mieć swe źródło w przewlekłym stanie zapalnym i przewlekle toczących się infekcjach.

Badanie CRP — kiedy powinno się je wykonać?

-ocena przebiegu chorób zapalnych i skuteczności leczenia,
-profilaktyka powikłań pooperacyjnych,
-detekcja wewnątrzmacicznych infekcji,
-ustalenie rozległości zawału mięśnia sercowego oraz możliwości nawrotu,
-monitorowanie choroby reumatycznej.

Norma stężenia CRP:

Fizjologiczne stężenie CRP nie przekracza 5 mgL, za patologiczny uznaje się wynik powyżej 10mgL. 

Bibliografia:

1. Wartość predykcyjna białka C-reaktywnego jako czynnika ryzyka incydentów sercowo- -naczyniowych — perspektywa 2010 roku, Choroby Serca i Naczyń 
2. Boncler M., Luzak B., Watała C. (2006). Znaczenie białka C-reaktywnego w patofizjologii miażdżycy. Postepy Hig Med Dosw. Vol. 60, s. 538-546.
3. Uogólniona reakcja zapalna w nowotworach narządu rodnego, Gynecol Oncol 2019 
4. Stasik Z., Skotnicki P., Nowak-Sadzikowska J., Kanty Kulpa J. (2008). Białko C-reaktywne u chorych na nowotwory złośliwe. Vol. 58, Nr 5, s. 441-446.
5. Koj A. (2010). Białka ostrej fazy - po 25 latach. Diagnostyka Laboratoryjna. Vol. 46, Nr 1, s. 9-14.