Rola probiotyków i prebiotyków w profilaktyce i leczeniu otyłości
Data publikacji: 2021-02-08
Data aktualizacji: 2021-02-08
Rola probiotyków i prebiotyków w profilaktyce i leczeniu otyłości
Mikroflora
jelitowa, jej skład i związek z jednostkami chorobowymi jest przedmiotem
zainteresowań wielu naukowców. Prowadzone są badania mające na celu lepsze jej
poznanie i wyjaśnienie wpływu na organizm człowieka. Preparaty zawierające
probiotyki i prebiotyki są stosowane na szeroką skalę przez wiele osób zarówno zdrowych jak i z różnymi schorzeniami.
Nadwaga i otyłość a mikroflora jelitowa
Otyłość jest to stan charakteryzujący się zwiększeniem i
nagromadzeniem nadmiernej masy ciała, powyżej wartości prawidłowych w wyniku
braku równowagi pomiędzy podażą a wydatkiem energetycznym. Otyłość zaliczana
jest do chorób przewlekłych, Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała ją za
powszechny problem cywilizacyjny predysponujący do rozwoju innym schorzeń.
Badania
naukowe potwierdzają wpływ masy ciała oraz wskaźnika masy ciała (BMI) na skład
mikroflory jelitowej. BMI pozwala określić czy nasza masa ciała jest
prawidłowa. Obliczamy go poprzez podzielenie naszej masy ciała w kilogramach
przez wzrost do kwadratu w metrach. O czym świadczy wynik BMI? Kiedy mamy do
czynienia z nadwagą, a kiedy z otyłością?
WYNIK |
INTERPRETACJA |
<16,0 |
wygłodzenie |
16,0 – 16,9 |
wychudzenie |
17,0 - 18,5 |
niedowaga |
18,5–24,9 |
waga prawidłowa |
25,0–29,9 |
nadwaga |
30,0–34,9 |
otyłość I stopnia |
35,0–39,9 |
otyłość II stopnia |
≥40 |
otyłość III stopnia |
Otyłość
powiązana jest z dodatnim bilansem energetycznym, czyli spożywaniem większej
ilości kalorii niż wynosi nasze zapotrzebowanie. Szybkie tempo życia, szeroki
wybór i łatwa dostępność produktów predysponuje do zbyt wysokiej podaży kalorii
w diecie.
Mikrobiota różni się u
osób otyłych i szczupłych. Może wpływać na otyłość poprzez rolę w tworzeniu i
odkładaniu tkanki tłuszczowej w organizmie człowieka i wpływ na zmianę
ekspresji genów biorących udział w przemianach tłuszczy i utlenianiu. Bakterie jelitowe m.in. modulują homeostazę
glukozy. Dysbioza, czyli niekorzystne zmiany w składzie mikroflory jelitowej
częściej występuje u osób z nadwagą i otyłością w porównaniu z osobami o
prawidłowej masie ciała i zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu, dlatego
tak ważne jest dbanie o stan naszych jelit.
Probiotykoterapia w nadwadze i otyłości?
Zmiana
nawyków żywieniowych, odpowiednia ilość pełnoziarnistych produktów i błonnika
korzystnie wpływają na modulację składu mikrobioty.
Wyróżnić
można 3 główne mechanizmy działania preparatów probiotycznych w otyłości:
1. Antagonistyczny wpływ na wzrost niekorzystnych dla człowieka
drobnoustrojów chorobotwórczych
2. Poprawa funkcjonowania bariery jelitowej i zmniejszenie
przepuszczalności jelit
3. Działanie przeciwbakteryjne
Efektywnym
sposobem modulacji mikroflory jelitowej jest więc przyjmowanie preparatów pro-
i prebiotycznych. Mikrobiota jelitowa może mieć wpływ na przyrost lub utratę
masy ciała, modulować metabolizm tłuszczów, oddziaływać na obniżenie poziomu
cholesterolu we krwi, uczucie sytości. Bakterie z rodzaju Lactobacillus
mogą wpływać na ogólną masę ciała, masę tkanki tłuszczowej oraz chronić przed
chorobami metabolicznymi takimi jak np. cukrzyca. W przeprowadzonych badaniach, u osób dorosłych różne szczepy bakterii z gatunki Lactobacillus i Bifidobacterium, pojedynczo lub w połączeniu
pomogły w zmniejszenia masy ciała, BMI, obwodu talii oraz masy tłuszczowej. Probiotyki wspomagają perystaltykę jelit i
regularność wypróżnień.
Prebiotyki,
czyli polisacharydy niestrawne przez organizm człowieka poprawiają
funkcjonowanie bakterii żyjących w jelitach i bariery jelitowej, mogą przeciwdziałać skutkom zdrowotnym np.
hiperglikemii czy stłuszczeniu wątroby związanych z nadmierną masą ciała. Sprzyjają
rozwojowi drobnoustrojów jelitowych.
Choć
dokładne mechanizmy działania probiotyków i prebiotyków na otyłość i choroby metaboliczne nie
zostały dokładnie poznane, sugeruje się, że określone klasy lub gatunki
bakterii i ich aktywność metaboliczna mogą być korzystne dla osób borykających
się z otyłością.
Powiązane
artykuły:
Bibliografia:
- Abenavoli L. i wsp., Gut Microbiota and Obesity: A Role for Probiotics. Nutrients. 2019; 11(11): 2690.
- Delzenne N., Neyrinck A., Bäckhed F. i wsp. Targeting gut microbiota in obesity: effects of prebiotics and probiotics. Nature Reviews Endocrinology 2011, 7: 639–646.
- Druart C., Alligier M., Salazar N., Neyrinck A.M., Delzenne N.M., Modulation of the Gut Microbiota by Nutrients with Prebiotic and Probiotic Properties. Advances in Nutrition 2014, 5(5): 624S–633S.
Autor merytoryczny: Mgr Monika Ostasz, Dietetyk
Dostępne testy
FTO – gen otyłości
197.00 zł