Kreatynina - kiedy wykonać badania? Co wpływa na poziom kreatyniny?
Kreatynina
- Co to jest?
- Kiedy wykonać badania?
- Kreatynina w dobowej zbiórce moczu i w surowicy
- Normy
Kreatynina to produkt metabolizmu kreatyny w mięśniach szkieletowych. Jej większe ilości powstają w organizmie na wskutek wzmożonej aktywności fizycznej, co warto mieć na uwadze, przygotowując się do badania jej poziomu. Oznaczenie poziomu kreatyniny w surowicy lub w zbiórce dobowej moczu, najczęściej jest zlecane w celu oceny funkcjonowania nerek lub przed badaniami obrazowymi wymagającymi podania kontrastu.
Dzienne zapotrzebowanie człowieka na kreatynę szacowane jest na ok. 2 g. Mniej więcej pół tej wartości jest dostarczana do organizmu w pokarmach mięsnych oraz rybnych (stąd jej niskie wartości często odnotowuje się u wegan i wegetarian).
Normy kreatyniny:
Stężenie kreatyniny jest zależne od masy mięśniowej, ogólnej masy ciała oraz płci, odnotowano także nieznacznie wyższe jej stężenia u przedstawicieli rasy czarnej, co może wynikać z większej masy mięśniowej. Badania wskazują, że mężczyźni mają o 33% wyższe stężenie kreatyniny w moczu niż kobiety. W związku z wyższym klirensem kreatyniny, w przeprowadzonych badaniach odnotowano u nich także 20% wyższy poziom stężenia kreatyniny w surowicy.Przyjmuje się, że prawidłowe wartości u osoby dorosłej mieszczą się w przedziale 53–115 µmol/l (0,6–1,3 mg/dl). Wartości te mogą się jednak różnić poszczególnych laboratoriach.
Zbyt wysokie stężenie kreatyniny może świadczyć o nieprawidłowościach w procesie filtracji kłębuszkowej lub o przewlekłej chorobie nerek. Niedobór kreatyniny jest z kolei wskazaniem do diagnostyki pod kątem zaniku mięśni, może również być spowodowany przyjmowaniem niektórych leków (przeciwzapalne leki sterydowe, kortykosteroidy, leki moczopędne) lub wynikać ze zbyt restrykcyjnej diety.
Stężenie kreatyniny – kiedy wykonuje się badanie?
Badanie stężenia kreatyniny w surowicy umożliwia ocenę
prawidłowej czynności nerek. W niektórych przypadkach diagnostykę poszerza się również o ustalenie poziomu
kreatyniny w moczu oraz współczynnika przesączania kłębuszkowego (GFR), który
szacuje się na podstawie stężenia kreatyniny w surowicy oraz parametrów takich
jak wiek, rasa i płeć badanego.
Pomocniczo stężenie oznacza się także w chorobach, które
mogą mieć wpływ na funkcje nerek, takich jak marskość wątroby, niewydolność
trzustki lub serca. Badanie to znajduje również zastosowanie podczas stosowania
leków nefrotoksycznych, w ochronie przed szkodliwymi dla zdrowia następstwami
powikłań po podaniu kontrastu w diagnostyce obrazowej oraz po przeszczepie
nerki w celu oceny funkcjonowania przeszczepionego organu.
Pozostałe wskazania do wykonania badania:
-podejrzenie zakażenia dróg moczowych,
-nadciśnienie,
-ostra i przewlekła choroba nerek,
-występowanie biegunki, wymiotów, nadmiernej potliwości,
-posocznica, wstrząs,
-dializy,
-szpiczak mnogi.
-nadciśnienie,
-ostra i przewlekła choroba nerek,
-występowanie biegunki, wymiotów, nadmiernej potliwości,
-posocznica, wstrząs,
-dializy,
-szpiczak mnogi.
Badanie kreatyniny przed rezonansem magnetycznym
Kontrast wywiera toksyczny wpływ na nabłonek cewek nerkowych, oraz poprzez przedłużający skurcz naczyń upośledza przepływ płynów ustrojowych do tkanek. W diagnostyce obrazowej, dzięki swym właściwościom cieniującym, pozwala na lepszą widoczność narządów podczas badania.Ponieważ to nerki odpowiadają za wydalenie środka z organizmu, przed jego zastosowaniem zaleca się ocenę czy funkcjonują prawidłowo. Dlatego w okresie do 3 miesięcy przed zaplanowanym badaniem obrazowym z wykorzystaniem kontrastu (rezonans magnetyczny, tomografia, arteriografia oraz koronografia) powinno się wykonać oznaczenie poziomu kreatyniny.
Oznaczenie poziomu kreatyniny przed badaniem pozwala również ograniczyć ryzyko wystąpienia uszkodzenia nerek w postaci nefropatii pokontrastowej (CIN), której głównym objawem jest wystąpienie zmniejszonej filtracji kłębuszkowej do 3 dni od podania środka kontrastującego
Bibliografia:
- Rutkowski P. i in. (2016). Ostre uszkodzenie nerek po środkach kontrastowych -- stanowisko Polskiego Towarzystwa Nefrologicznego. Vol. 9, Nr 2, s. 118-125.
- Fic M., Kaplewska M. Kreatynina na wyciągnięcie ręki. [W:] Nauki Przyrodnicze i Medyczne: Żywienie, sport oraz zdrowie. Instytut Promocji Kultury i Nauki Dr Jerzy Bednarski. Lublin, 2018, s. 8-17.
- James J. D. i in. (1988). A Longitudinal Study of Urinary Creatinine and Creatinine Clearance in Normal Subjects: Race, Sex, and Age Differences. American Journal of Hypertension. Vol. 1, Nr 2, s. 124-131.
- Niemczyk L., Niemczyk S. (2016). Ocena czynności nerek u pacjenta z chorobą układu sercowo-naczyniowego. Choroby Serca i Naczyń. Vol. 13, Nr 6, s. 445-466.
Aktualizacja: 2022-01-24
Data publikacji: 2022-01-24
Kreatynina
14.00 złna stronie
Technologia badania:
Metoda ilościowa
Metoda ilościowa
Czas oczekiwania na wynik:
1-2 dni robocze
1-2 dni robocze
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
Masz pytania?
Zadzwoń, a chętnie na nie odpowiemy
