.webp&w=3840&q=75)
Ciąża pozamaciczna - przyczyny, objawy, leczenie
Z artykułu dowiesz się:
- Jakie są przyczyny i czynniki ryzyka ciąży pozamacicznej (ektopowej)?
- Objawy ciąży pozamacicznej i rozpoznanie
- Ciąża pozamaciczna a test ciążowy
- Leczenie ciąży pozamacicznej
Sprawdź też
Data publikacji: 2023-10-17
Data aktualizacji: 2023-10-17
O ciąży pozamacicznej (ektopowej) mówimy gdy pęcherzyk ciążowy (zapłodniona komórka jajowa) zagnieżdża się poza macicą. Stan ten dotyczy ok. 1-2% wszystkich ciąż, a ilość przypadków niezmiennie wzrasta, co przypisuje się m.in. technikom wspomaganego rozrodu i stosowanym metodom antykoncepcji. Choć od lat odnotowuje się sukcesywne spadki liczby zgonów kobiet z powodu ciąży ektopowej, nadal ciąża pozamaciczna jest jedną z najczęstszych przyczyn zgonów matek w I trymestrze ciąży.
Objawy ciąży ektopowej są mało charakterystyczne, ok. 10% kobiet nie odczuwa żadnych dolegliwości bólowych, a co 3 zgłasza jedynie tkliwość w obrębie przydatków, co utrudnia wczesne rozpoznanie.
Nieprawidłowa implantacja w zdecydowanej większości przypadków (ok. 98% wszystkich przypadków) dotyczy jajowodów, dużo rzadziej jajnika, szyjki macicy a nawet jamy brzusznej.
Objawy ciąży ektopowej są mało charakterystyczne, ok. 10% kobiet nie odczuwa żadnych dolegliwości bólowych, a co 3 zgłasza jedynie tkliwość w obrębie przydatków, co utrudnia wczesne rozpoznanie.
Nieprawidłowa implantacja w zdecydowanej większości przypadków (ok. 98% wszystkich przypadków) dotyczy jajowodów, dużo rzadziej jajnika, szyjki macicy a nawet jamy brzusznej.
Objawy ciąży ektopowej
- Ból w dole brzucha: To najczęstszy objaw ciąży ektopowej. Ból może być jednostronny, ale również promieniować na obie strony brzucha. Ból jest często ostry i kłujący, choć może być różnie odczuwany przez różne kobiety.
- Krwawienie z pochwy: Może wystąpić krwawienie, które jest zazwyczaj jaśniejsze niż miesiączkowe krwawienie. Jest to wynikiem uszkodzenia tkanki lub naczynia krwionośnego w jajowodzie lub innym narządzie, w którym implantuje się zarodek.
- Ból podczas oddawania moczu lub wypróżniania: Czasami ciąża pozamaciczna może powodować ból przy oddawaniu moczu lub wypróżnianiu, zwłaszcza gdy rośnie i naciska na pobliskie narządy.
- Ból w okolicy ramienia: W przypadku ciąży ektopowej w jajowodzie, ból może promieniować ku górze, w kierunku ramienia po tej samej stronie, co uszkodzony jajowód. To zjawisko nazywane jest bólem ramieniowym.
- Omdlenia i zawroty głowy: W zaawansowanych przypadkach, gdy dochodzi do wewnętrznego krwawienia, może wystąpić spadek ciśnienia krwi, prowadzący do omdleń i zawrotów głowy.
- Objawy towarzyszące: Często towarzyszące objawy mogą obejmować nudności, wymioty oraz ogólny dyskomfort brzucha.
Ciąża pozamaciczna - czynniki ryzyka
- przebyta wcześniej ciąża pozamaciczna;
- operacje i zabiegi w obrębie jajowodów lub w obrębie miednicy mniejszej;
- poronienia - samoistne oraz indukowane (wywoływane celowo);
- wiek powyżej 35 roku życia;
- niepłodność;
- nikotynizm;
- infekcja Chlamydia trachomatis;
- nieskuteczność metod antykoncepcyjnych - wkładki wewnątrzmacicznej lub progestagenów.
Ciąża pozamaciczna - diagnoza
Podstawową metodą diagnozy gdy nie jest znana lokalizacja ciąży jest seryjne oznaczanie beta hcg oraz USG TV (transwaginalne).
Ciąża ektopowa - różnicowanie. Jakie choroby należy wykluczyć?
- pęknięta torbiel jajnika;
- zapalenie przydatków;
- poronienia;
- skręt jajników;
- zapalenie wyrostka robaczkowego;
- infekcje układu moczowego;
- ostre zapalenie trzustki.
Ciąża pozamaciczna a test ciążowy
Test ciążowy wykrywa obecność hormonu hCG (gonadotropina kosmówkowa) we krwi lub moczu kobiety. Hormon ten jest wytwarzany przez zarodek po implantacji w macicy. W przypadku ciąży pozamacicznej, również może być obecny hCG, ponieważ zarodek zaczyna się rozwijać poza jamą macicy, często w jajowodzie. Dlatego test ciążowy może dać pozytywny wynik w przypadku ciąży pozamacicznej.
Ciąża pozamaciczna - leczenie
Obowiązujące standardy leczenia ciąży pozamacicznej obejmują trzy strategie - leczenie farmakologiczne, postępowanie wyczekujące lub leczenie operacyjne. Dobór odpowiedniej strategii determinowany jest przez czynniki takie jak m.in. obraz USG, stężenie beta hCG, stan kliniczny czy plany reprodukcyjne pacjentki. Powyższe sprawia, że wybór odpowiedniej strategii leczenia powinien być każdorazowo rozpatrywany indywidualnie.
Około 40% przypadków ciąży pozamacicznej kwalifikuje się do terapii farmakologicznej, z czego ok. 90% tych przypadków ma szansę zakończyć się powodzeniem i uniknąć operacji.
W leczeniu farmakologicznym ciąży ektopowej wykorzystuje się metotreksat, najczęściej w protokole jednodawkowym, który polega na podaniu domięśniowym metotreksatu (50 mg metotreksatu na metr kwadratowy ciała).
Około 40% przypadków ciąży pozamacicznej kwalifikuje się do terapii farmakologicznej, z czego ok. 90% tych przypadków ma szansę zakończyć się powodzeniem i uniknąć operacji.
W leczeniu farmakologicznym ciąży ektopowej wykorzystuje się metotreksat, najczęściej w protokole jednodawkowym, który polega na podaniu domięśniowym metotreksatu (50 mg metotreksatu na metr kwadratowy ciała).
Pęknięcie ciąży pozamacicznej
Pęknięcie ciąży pozamacicznej to jedno z możliwych powikłań jeśli schorzenie nie zostanie odpowiednio wcześnie rozpoznane. Wykonanie zabiegu laparoskopowo, kiedy nie doszło jeszcze do pęknięcia, pozwala najczęściej na ewakuację jaja płodowego bez konieczności usunięcia części jajowodu.
Pęknięcie jajowodu w większości przypadków oznacza konieczność usunięcia jajowodu, a jeśli współistnieją patologie drugiego jajowodu, znacznie obniża to płodność pacjentki.
U pacjentek w dobrym stanie ogólnym (beta hCG poniżej 1000 mjm/ml, zmiana o średnicy nie większej niż 40 mm i ilość płynu w zatoce Douglasa niższa niż 100 ml) możliwe jest postępowanie wyczekujące. Nie wszystkie bowiem przypadki ciąży pozamacicznej, nawet tej rozpoznanej, wymagają leczenia.
Pęknięcie jajowodu w większości przypadków oznacza konieczność usunięcia jajowodu, a jeśli współistnieją patologie drugiego jajowodu, znacznie obniża to płodność pacjentki.
U pacjentek w dobrym stanie ogólnym (beta hCG poniżej 1000 mjm/ml, zmiana o średnicy nie większej niż 40 mm i ilość płynu w zatoce Douglasa niższa niż 100 ml) możliwe jest postępowanie wyczekujące. Nie wszystkie bowiem przypadki ciąży pozamacicznej, nawet tej rozpoznanej, wymagają leczenia.
Bibliografia:
- Pniewska-Undro K., Wydra D., Abacjew-Chmyłko A. (2017). Leczenie zachowawcze ciąży ektopowej. Gin. Perinat. Prakt. Vol. 2, Nr 1, s. 16-21.
- Knafel A. i in. (2009). Pęknięcie ciąży ektopowej - czy możemy zapobiec tej komplikacji. Ginekol Pol. Vol. 80, Nr 10, s. 734-739.
- Słabuszewska-Jóźwiak A., Ciebiera M., Jakiel G. (2014). Ciąża pozamaciczna - czy nadal jest to stan naglący. Postępy Nauk Medycznych. Vol. 27, Nr 8, s. 581-585.
- Kubiaczyk F. i in. (2014). Ciąża ektopowa podwójna, umiejscowiona w jajowodach w cyklu naturalnym - opis przypadku. Ginekol. Pol. Vol. 85, Nr 8, s. 633-634.
To badanie będzie pomocne:
Beta-HCG – ludzka gonadotropina kosmówkowa
Cena w placówce
49.00 zł
Cena online:
45.00 zł
Technologia badania:Metoda ilościowa
Czas oczekiwania na wynik:do 4 dni roboczych
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
