Erytrocyty podwyższone lub poniżej normy - jakie są przyczyny?

Erytrocyty — co to?

Erytrocyty — normy

• Mężczyźni: około 4,5 - 5,5 miliona/μl (mikrolitr) krwi
• Kobiety: około 4,0 - 5,0 miliona/μl krwi

Erytrocyty podwyższone — przyczyny

• Przewlekła niedotlenienie: W odpowiedzi na niski poziom tlenu we krwi (hipoksja), organizm może zwiększyć produkcję erytrocytów w celu dostarczenia więcej tlenu do tkanek. To zjawisko może występować na przykład u osób żyjących na dużych wysokościach lub u pacjentów z przewlekłymi chorobami płucnymi;
• Palenie tytoniu: Dym tytoniowy zawiera toksyny, które mogą stymulować produkcję erytrocytów.
• Choroby układu krwiotwórczego: Niektóre schorzenia układu krwiotwórczego, takie jak pierwotna erytrocytoza lub wtórna erytrocytoza, mogą prowadzić do nadmiernego wzrostu produkcji erytrocytów.
• Niedokrwistość aplastyczna: Paradoksalnie, w niektórych przypadkach niedokrwistości aplastycznej (stan, w którym szpik kostny nie produkuje wystarczającej ilości komórek krwi) organizm może zareagować poprzez zwiększenie produkcji erytrocytów.
• Zaburzenia oddechowe: Osoby z przewlekłymi zaburzeniami oddechowymi, takimi jak obturacyjna choroba płuc (COPD), mogą doświadczać zwiększonej produkcji erytrocytów w odpowiedzi na niedotlenienie.
• Nadmierna produkcja hormonu erytropoetyny: Erytropoetyna to hormon stymulujący produkcję erytrocytów. Nadmierna produkcja tego hormonu może prowadzić do zwiększenia liczby erytrocytów. Może to występować w wyniku pewnych schorzeń nerek lub na skutek stosowania niektórych substancji dopingowych.
• Dehydratacja: W przypadku odwodnienia krew może stężać, co może prowadzić do wzrostu liczby erytrocytów w jednostce objętości krwi.
• Stosowanie leków: Niektóre leki, takie jak kortykosteroidy, mogą wpływać na poziom erytrocytów.

Podwyższone erytrocyty — objawy

• Zmęczenie: Nadmiar czerwonych krwinek może prowadzić do gorszej cyrkulacji krwi i niedostatecznej dostawy tlenu do tkanek, co może skutkować uczuciem zmęczenia.
• Ból głowy: Zwiększona lepkość krwi, która może towarzyszyć podwyższonemu stężeniu erytrocytów, może prowadzić do bólów głowy.
• Problemy z widzeniem: Nadmiar krwinek i gęsta krew może wpływać na przepływ krwi w naczyniach krwionośnych oka, co może prowadzić do problemów ze wzrokiem.
• Problemy z krążeniem: Osoby z erytrocytozą mogą doświadczać skurczów naczyń krwionośnych, co może prowadzić do zaburzeń krążenia, mrowienia lub bólu w kończynach.
• Zaczerwienienie skóry: W wyniku zwiększonej ilości czerwonych krwinek skóra może wydawać się bardziej zaczerwieniona.
• Zawroty głowy: Zmniejszona przepływowość krwi przez naczynia krwionośne mózgu może powodować zawroty głowy.
• Problemy z oddychaniem: W niektórych przypadkach podwyższona liczba erytrocytów może wpływać na zdolność płuc do dostarczania tlenu do krwi, co może prowadzić do duszności.
• Zwiększone ryzyko zakrzepicy: Gęsta krew może zwiększać ryzyko tworzenia się skrzepów krwi (zakrzepów), co może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak udar mózgu lub zawał serca.
• Ból w klatce piersiowej: Zwiększone stężenie erytrocytów może wpływać na pracę serca i krążenia, co w niektórych przypadkach może powodować ból w klatce piersiowej.
• Zwiększone ciśnienie krwi: Gęsta krew może wpływać na ciśnienie krwi i zwiększać ryzyko nadciśnienia.

Erytrocyty poniżej normy - przyczyny

• Niedobór żelaza: Brak wystarczającej ilości żelaza w diecie lub trudności w jego wchłanianiu przez organizm może prowadzić do niedoboru hemoglobiny i niedokrwistości.
• Niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego: Te witaminy są niezbędne do prawidłowej produkcji czerwonych krwinek. Niedobór może prowadzić do zaburzeń w procesie tworzenia krwinek.
• Choroby przewlekłe: Przewlekłe choroby zapalne, takie jak choroby autoimmunologiczne, reumatoidalne zapalenie stawów czy choroby nerek, mogą wpływać na produkcję erytrocytów i prowadzić do niedokrwistości.
• Choroby układu krwiotwórczego: Choroby szpiku kostnego, takie jak białaczki czy szpiczak plazmocytowy, mogą wpływać na zdolność szpiku do wytwarzania odpowiedniej ilości krwinek.
• Niedokrwistość hemolityczna: W tej postaci niedokrwistości, czerwone krwinki są niszczone szybciej niż normalnie, co może być wynikiem chorób dziedzicznych, infekcji, chorób autoimmunologicznych lub toksyn.
• Choroby przewodu pokarmowego: Choroby jelit, takie jak celiakia czy choroba Crohna, mogą wpływać na wchłanianie składników odżywczych, co może prowadzić do niedoboru składników potrzebnych do produkcji erytrocytów.
• Krwiaki lub utrata krwi: Utrata krwi w wyniku urazu, krwawienia menstruacyjnego, chorób układu pokarmowego lub operacji może prowadzić do spadku ilości krwinek.
• Przewlekłe choroby nerek: Choroby nerek mogą wpływać na produkcję erytropoetyny, hormonu stymulującego produkcję krwinek.
• Infekcje lub choroby zapalne: Ciężkie infekcje lub choroby zapalne mogą wpływać na produkcję erytrocytów.
• Niedobór hormonu stymulującego krwiotwórczość: Hormon stymulujący krwiotwórczość (erytropoetyna) jest produkowany przez nerki i jest potrzebny do produkcji erytrocytów. Niedobór tego hormonu może prowadzić do niedokrwistości.

Erytrocyty za niskie — objawy

• Osłabienie i zmęczenie: Niedobór tlenu w organizmie może prowadzić do uczucia osłabienia i chronicznego zmęczenia.
• Bladość skóry: Zmniejszona liczba czerwonych krwinek może powodować bladość skóry, szczególnie w obszarach widocznych, takich jak twarz, dłonie i wargi.
• Zawroty głowy i ból głowy: Niedotlenienie mózgu może skutkować zawrotami głowy, bólami głowy i ogólnym dezorientacją.
• Duszność: Osoby z niedokrwistością mogą odczuwać trudności w oddychaniu, szczególnie podczas wykonywania wysiłku fizycznego.
• Szybkie bicie serca (tachykardia): Serce może próbować kompensować niski poziom tlenu przez zwiększenie częstości skurczów, co może skutkować szybkim biciem serca.
• Zwiększona skłonność do infekcji: Niedobór erytrocytów może wpłynąć na zdolność organizmu do zwalczania infekcji, ponieważ układ odpornościowy może być osłabiony.
• Zmniejszona wydolność fizyczna: Zmniejszony poziom tlenu w krwi może wpłynąć na wydolność fizyczną, co może skutkować trudnościami w wykonywaniu codziennych czynności.
• Zmniejszona koncentracja i zdolność myślenia: Niedotlenienie mózgu może wpłynąć na zdolność koncentracji, pamięć i funkcje poznawcze.
• Zimne ręce i stopy: Niedokrwistość może wpływać na zdolność organizmu do utrzymania prawidłowej temperatury ciała, co może skutkować uczuciem zimna, zwłaszcza w rękach i stopach.
• Zmiany w apetycie: Niektóre osoby z niedokrwistością mogą doświadczać zmian w apetycie, mogą mieć ochotę na spożywanie nietypowych pokarmów lub mogą tracić apetyt.

Erytrocyty w moczu

Przyczyny obecności erytrocytów w moczu:

• Zakażenie dróg moczowych: Infekcje układu moczowego, takie jak zapalenie pęcherza czy zapalenie nerek, mogą powodować obecność krwi w moczu.
• Kamica nerkowa: Przemijający ból związany z przemieszczającym się kamieniem nerkowym może prowadzić do obecności krwi w moczu.
• Uszkodzenie nerek: Uszkodzenie nerek, spowodowane na przykład przez choroby nerek, nadciśnienie tętnicze lub toksyny, może powodować wyciek erytrocytów do moczu.
• Choroby nerek: Choroby nerek, takie jak kłębuszkowe zapalenie nerek czy nefropatia IgA, mogą prowadzić do utraty krwi do moczu.
• Choroby układu moczowego: Choroby, takie jak guzy pęcherza moczowego czy nowotwory nerek, mogą prowadzić do obecności krwi w moczu.
• Choroby krwi: Niektóre choroby krwi, takie jak naczyniopochodna plamica małopłytkowa czy hemofilia, mogą wpływać na krzepliwość krwi i prowadzić do obecności krwi w moczu.
• Choroby dziedziczne: Niektóre dziedziczne choroby, jak na przykład czerwienica prawdziwa, mogą wpływać na produkcję erytrocytów i prowadzić do ich obecności w moczu.
• Fizyczne uszkodzenie dróg moczowych: Mocne wstrząsy lub urazy mogą prowadzić do uszkodzenia dróg moczowych i w konsekwencji do obecności krwi w moczu.

Nieprawidłowy poziom erytrocytów — leczenie

Oto kilka możliwych podejść terapeutycznych w zależności od przyczyny:

• Suplementacja diety: Jeśli poziom erytrocytów jest niski z powodu niedoboru żelaza, witaminy B12, kwasu foliowego lub innych składników odżywczych, lekarz może zalecić suplementację diety lub wzbogacenie żywienia w te składniki.
• Leczenie przyczynowe: W przypadku chorób układu krwiotwórczego, chorób nerek lub innych przyczyn medycznych lekarz będzie dążył do zidentyfikowania i leczenia podstawowej przyczyny. To może obejmować leczenie farmakologiczne, terapię hormonalną, chemioterapię, radioterapię itp.
• Modyfikacje stylu życia: Jeśli nieprawidłowy poziom erytrocytów wynika z czynników takich jak palenie tytoniu, niedożywienie czy nadużywanie alkoholu, ważne jest wprowadzenie zmian w stylu życia, aby poprawić zdrowie ogólne.
• Leczenie infekcji: Jeśli infekcje układu moczowego lub inne infekcje są przyczyną obecności krwi w moczu, lekarz będzie zalecał odpowiednie leczenie przeciwbakteryjne lub inne metody walki z infekcją.
• Zarządzanie schorzeniami nerek: Jeśli schorzenia nerek są powodem obecności erytrocytów w moczu, konieczne może być zarządzanie chorobami nerek poprzez leki, dietę i monitorowanie.
• Terapia przeciwnowotworowa: W przypadku wykrycia nowotworów układu moczowego lub krwi, leczenie może obejmować terapię przeciwnowotworową, taką jak chemioterapia, radioterapia lub chirurgia.

Bibliografia:

1. Pawełczyk T., Pawełczyk A., Rabe-Jabłońska J. (2011). Hematologiczne działania niepożądane leków psychotropowych — wskazówki dla lekarza praktyka. Psychiatria. Vol. 8, Nr 3, s. 97-109.
2. Wasilewski J., Kiljański T., Mirora K. (2012). Biologiczne aspekty heterofazowej struktury krwi i jej znaczenie w procesie miażdżycowym. Inż. Ap. Chem. Vol. 51, N4 6, s. 398-399.
3. https://www.publio.pl/files/samples/66/9e/d6/75814/Chemia_w_Szkole_Czasopismo_dla_Nauczycieli_demo.pdf
4. Pohorecki R. i in. (2002). Destrukcja erytrocytów pod wpływem naprężeń ścinających. BIOTECHNOLOGIA, Vol. 2, Nr 57, s. 33-47.
5. Kuter, D.J., & Dessypris, E.T. (2004). Red cell metabolism. In J.G. White (Ed.), Hematology (4th ed., pp. 134-146). Philadelphia, PA: Lippincot Williams & Wilkins.
6. Beutler, E. (2004). Disorders of red blood cell production. In J.B. Wyngaarden, L.H. Smith, Jr., J.C. Bennett, & P.

Aktualizacja: 2023-08-14