Menopauza - objawy, leczenie, w jakim wieku występuje

Menopauza to stan, w którym w organizmie kobiety, w wyniku naturalnego procesu starzenia się, dochodzi do zaprzestania miesiączki, na skutek utraty aktywności jajników. Według badań średni wiek kobiety, w jakim dochodzi do menopauzy to 50-52 lata, najczęściej między 45. a 55 rokiem życia. Hormony płciowe — estrogeny i androgeny, intensywnie produkowane w wieku rozrodczym, podlegają z wiekiem naturalnym spadkom produkcji. Poziom androgenów zaczyna stopniowo spadać po 30 roku życia, estrogenów spada stopniowo w procesie menopauzy.
Zdarza się również, że dochodzi do sztucznie wywołanej, nagłej menopauzy, związanej z natychmiastową utratą estrogenów i androgenów w związku z interwencją chirurgiczną (np. operacyjnym usunięciem przydatków).

Menopauza to wieloletni proces następujących po sobie okresów:

• premenopauza — rozpoczyna się ok. 40 roku życia, zaburzenia hormonalne nie występują jeszcze, ale FSH i LH jest podwyższone;
• perimenopauza — w tym okresie zaczyna spadać liczba pęcherzyków Graafa, a co za tym idzie, spada wrażliwość jajników na stymulację przysadki mózgowej i obniża się poziom estrogenów i progesteronu, coraz częściej dochodzi do cykli bezowulacyjnych;
• menopauzę właściwa — ustanie miesiączkowania, pojawienie się dolegliwości naczyniowych (uderzenia gorąca, zaburzenia gospodarki lipidowej, wzrost ryzyka choroby wieńcowej);
• okres pomenopauzalny.

Objawy menopauzy

Do najbardziej charakterystycznych objawów menopauzy należą:
• uderzenia gorąca;
• zmiany nastroju;
• suchość pochwy;
• zaburzenia snu.

Intensywność objawów klimakterium to sprawa indywidualna, podlegająca wpływom czynników psychologicznych, socjologicznych czy biologicznych. Menopauza chirurgiczna wiąże się najczęściej z bardziej nasilonymi objawami oraz zaburzeniami seksualnymi, co jest szczególnie ważne dla młodych kobiet.
Pierwsze objawy menopauzy pojawiają się na kilka lat przed ostatnią miesiączką, WHO definiuje okres menopauzalny jako okres obejmujący od 2 do 8 lat poprzedzających ostatnią miesiączkę do 1 roku po ustaniu menstruacji.

 
W badaniach nad jakością życia kobiet w okresie menopauzy, wśród najczęściej wskazywanych przez badane objawów znajdowały się ponadto:
• ciągłe zmęczenie i brak energii;
• obniżoną samoocenę;
• bóle głowy o lekkim i średnim nasileniu;
• nadmierna nerwowość;
• bóle stawów;
• nadmierna potliwość;
• nasilenie objawów depresji.

Hormony płciowe, a przede wszystkim estrogen i testosteron, mają szczególny wpływ na stan naszej skóry. Receptory estrogenowe znajdują się w całej skórze, lecz ich największą gęstość odnotowuje się w okolicach twarzy, narządów płciowych i kończyn dolnych. To dlatego miesiączka, ciąża czy menopauza mają tak duży wpływ na wygląd oraz stan naszej skóry.

 
W okresie menopauzy skóra zaczyna być sucha, wiotka i pojawiają się na niej głębokie zmarszczki. Zmiany, jakie zachodzą w skórze, nie sprowadzają się jednak jedynie do aspektu kosmetycznego, ale wpływają na większe ryzyko wystąpienia innych schorzeń skórnych w okresie klimakterium.

• zanikowe zapalenie pochwy i sromu;
• hirsutyzm twarzy;
• napadowy rumień twarzy;
• czołowe łysienie bliznowaciejące;
• liszaj twardzinowy sromu.

Stosowanie suplementacji estrogenu i hormonalnej terapii zastępczej ma pozytywny wpływ na wygląd i kondycję skóry w okresie menopauzy.
Na proces starzenia się skóry hamujący wpływ wykazują tak zwane hormony juwenilne, to nie tylko estrogen, progesteron czy androgen, ale również melatonina czy hormon wzrostu.

W celu łagodzenia objawów związanych z zaprzestaniem produkowania hormonów stosuje się suplementację zastępczą estrogenem. Dawka i forma (doustne, podskórne) dobierana jest indywidualnie. Menopauza to nie jedyne wskazanie do zastosowania HTZ, które ordynuje się również w innych przypadkach niewydolności przydatków:

• Zabiegi chirurgiczne usunięcia przydatków;
• zespół Turnera;
• premutacja FMR1 (zespół łamliwego chromosomu X);
• galaktozemia;
• chemioterapia i radioterapia;
• autoimmunologiczne zaburzenia kory nadnerczy.

Menopauza – leki i suplementy łagodzące objawy menopauzy:

 
W okresie menopauzy, kiedy doskwierają uderzenia gorąca czy zwiększona drażliwość, obniżenie nastroju, z pomocą mogą przyjść także ziołowe suplementy, które podobnie jak HTZ mają na celu uzupełnienie estrogenów. W tym celu wykorzystuje się fitoestrogeny (działające podobnie jak estrogen), czyli substancje pozyskiwane i izolowane z roślin.
Najwięcej fitoestrogenów zawierają soja, koniczyna, pluskwica groniasta i opornik łatkowaty (kudzu). Preparat najlepiej wybrać osobiście, bowiem ich skuteczność i odpowiedź na poszczególne rośliny to sprawa indywidualna. 

Przy wyborze warto jednak zwrócić uwagę na wybór producenta godnego zaufania (co zwiększa gwarancję na to, że produkt faktycznie zawiera deklarowany skład), zawartość substancji czynnych i standaryzację wyciągów. Na rynku jest sporo spełniających powyższe produktów, np. remifemin, Soyfem forte czy Doppelherz aktiv Aktiv-Meno.

1. Mącik D., Ziółkowska P. (2012). Sytuacja postrzeganej utraty kobiecości: menopauza i mastektomia — zmiany w obrazie siebie jako kobiety. Przegląd Menopauzalny. Vol. 6, s. 456-462.
2. Mroczek B., Wróblewska I., Jamrocha K., Jurczak A., Kurpas D. (2014). Jakość życia kobiet w okresie menopauzy. Family Medicine & Primary Care Reviev. Vol. 16, Nr 2, s. 136-137.
3. Stec M., Stec M., Studzińska N. (2014). Menopauza a problemy seksualne kobiet. European Journal of Medical Technologies. Vol. 1, Nr 2, s. 54-59.
4. Wojnowska D., Juszkiewicz-Borowiec M., Chodorowska G. (2006). Post Dermatol Alergol. Vol. 23, Nr 3, s. 149–156.
5. https://journals.viamedica.pl/ginekologia_perinatologia_prakt/article/view/64016/48336
6. https://pantabletka.pl/co-na-menopauze-opinia/