Insulina - normy, badanie, insulina w ciąży
Insulina
- Czym jest insulina?
- Normy
- Badania — wskazania i przygotowanie
- Insulina w ciąży
Data publikacji: 2022-01-17
Data aktualizacji: 2022-01-17
Insulina — co to?
Insulina to peptydowy hormon, produkowany przez komórki beta wysp trzustki. Wzrost stężenia glukozy we krwi, następujący po spożyciu posiłku, rozpoczyna proces wytwarzania insuliny. Insulina w organizmie determinuje transport glukozy z krwi do komórek. Odkrycie insuliny umożliwiło skuteczną terapię zaburzeń gospodarki glukozą, które są podstawowym mechanizmem występującym w cukrzycy.
Farmakoterapia insuliną przynosi korzyść pacjentom zarówno w cukrzycy typu I jak i II, mimo zupełnie odmiennych patomechanizmów wywołujących te choroby. Początkowo hormon ten pozyskiwany był z trzustek zwierząt, współcześnie wytwarzany jest przy udziale mikroorganizmów syntetyzujących go metodami rekombinacji DNA.
W cukrzycy typu I niedobór insuliny wynika z niszczenia komórek beta trzustki (wytwarzających insulinę), mechanizm ten ma podłoże autoimmunologiczne, a pacjenci, w związku z brakiem insulinooporności, wymagają stałego podawania małych dawek insuliny.
Niedobór insuliny w cukrzycy typu II ma swe źródła w insulinooporności (pomimo prawidłowego wytwarzania insuliny przez trzustkę, tkanki nie są na nią wrażliwe, w efekcie po początkowym wzroście jej produkcji (kompensacyjna hiperinsulinemia), następuje relatywny spadek wytwarzania, co sprawia, że pacjent wymaga coraz większych dawek insuliny).
Niedobór insuliny w cukrzycy typu II ma swe źródła w insulinooporności (pomimo prawidłowego wytwarzania insuliny przez trzustkę, tkanki nie są na nią wrażliwe, w efekcie po początkowym wzroście jej produkcji (kompensacyjna hiperinsulinemia), następuje relatywny spadek wytwarzania, co sprawia, że pacjent wymaga coraz większych dawek insuliny).
Normy poziomu insuliny:
- na czczo – do 10 mU/ml;
- po 1 godzinie od posiłku – do 50 mU/ml;
- po 2 godzinach od posiłku – do 30 mU/ml.
Badanie insuliny -- kiedy jest wykonywane?
-podejrzenie insulinooporoności i zaburzeń wydzielania insuliny,
-przesłanki niedocukrzenia,
-diagnostyka guza insulinowego oraz weryfikacja czy został w całości usunięty, wykluczenie ewentualnej wznowy,
-diagnostyka chorób wątroby,
-ocena skuteczności przeszczepu komórek wysp trzustkowych,
-diagnostyka hormonalna u pacjentów z guzami wydzielniczymi, które mogą wpływać na rozwój insulinooporności,
-rzadko, na zlecenie diabetologa, w diagnostyce cukrzycy.
Przygotowanie do badania insuliny:
Właściwe przygotowanie przed badaniem insuliny jest kluczowe do prawidłowego oznaczenia stężenia insuliny we krwi.
Zalecenia:
-2-3 dni przed badaniem nie wolno pić alkoholu,
-do 12 h przed badaniem należy zrezygnować z kawy i herbaty oraz napojów kolorowych,
-minimum 12 h na czczo przed badaniem
-przyjmowane leki należy skonsultować z lekarzem
-w dniu badania można wypić szklankę wody.
Insulina w ciąży:
U około 3 do 5% wszystkich ciężarnych podczas ciąży dochodzi do zaburzeń gospodarki węglowodanowej.
Gwałtowny wzrost hormonów takich jak prolaktyna, kortyzol, progesteron czy laktogen łożyskowy prowadzi do fizjologicznej insulinooporności, naturalnej dla ciąży. Organizm większości kobiet radzi sobie z tymi zmianami zwiększonym, kompensacyjnym wyrzutem insuliny, u części jednak (szczególnie narażone ciężarne po 35 roku życia, BMI > 27 KG/m2, wieloródki, pacjentki z zespołem policystycznych jajników oraz z przypadkami cukrzycy w rodzinie) dochodzi do rozwoju cukrzycy ciążowej.
Diagnostyka cukrzycy powinna być zatem obowiązkowo przeprowadzona w 24-28 tygodniu ciąży, a u kobiet obciążonych wywiadem, już po pierwszej kontroli. Niewyrównana hiperglikemia prowadzi do szeregu poważnych powikłań zagrażających zdrowiu i życiu zarówno matki jak i dziecka. Jeśli modyfikacja diety nie przynosi rezultatu w postaci ustabilizowania poziomu cukru we krwi, ciężarnym wdraża się insulinoterapię.
Podobne artykuły:
- Insulinooporność — przyczyny, diagnostyka, dieta
- Cukrzyca MODY — czy różni się od normalnej cukrzycy?
- Przyczyny, objawy, dieta i profilaktyka cukrzycy typu 2
- Choroby metaboliczne - czy można im zapobiec?
Bibliografia:
- Kozyra M., Piwińska J., Kurek K., Pokarowski M. (2020). Wpływ snu na wydzielanie greliny, leptyny i insuliny w kontekście rozwoju chorób cywilizacyjnych. Hygeia Public Healt. Vol. 53, Nr 4, s. 99-106.
- Hołyńska A., Kucharska A., Sińska B., Panczyk M. (2015). Poziom wiedzy żywieniowej a sposób żywienia chorych na cukrzycę leczonych insuliną. Pol Merkur Lekarski. Vol. 39, Nr 233, s. 292-296.
- Szopa M., Sieradzki J. (2005). Zespół metaboliczny: kliniczno-teoretyczna dyskusja nad rozpoznaniem. Diabetologia Praktyczna. Vol. 6, Nr 6, s. 312-318.
- Fowler M.J. (2011). Leczenie cukrzycy: insulina i inkretyny. Diabetologia po Dyplomie. Vol. 8, Nr 1, s. 41-46.
- Wender-Ożegowska E. (2005). Zastosowanie insuliny ludzkiej Gensulin u kobiet w ciąży leczonych z powodu cukrzycy ciążowej. Diabetologia Praktyczna. Vol. 6, Nr 5, s. 223-229.
Autor merytoryczny: Mgr Paulina Łuczyńska