22 123 95 55
PL
Znajdź badanie
Badanie moczu - normy, przygotowanie, wyniki, najczęstsze pytania

Badanie moczu - normy, przygotowanie, wyniki, najczęstsze pytania

4.80
Ocena użytkowników: 15 ocen

Z artykułu dowiesz się

✔ Jakie są normy i jak przygotować się do badania?
✔ Co oznacza dziwny kolor lub zapach moczu?
✔ Ciężar właściwy, bilirubina, glukoza, ciała ketonowe, pH moczu — jakie są normy?

W ramach badania ogólnego moczu sprawdzane są jego właściwości chemiczne, fizyczne oraz osad w moczu. Dzięki zagęszczaniu moczu część substancji jest łatwiejsza do wykrycia w moczu. Najczęściej wykonywane jest podczas rutynowych badań lekarskich, jako ich uzupełnienie. 
Stanowi podstawę jeśli pacjent zgłasza lekarzowi bóle brzucha, bolesne i częste oddawanie moczu czy krew w moczu. Objawy te mogą bowiem wskazywać na zakażenia układu moczowego. Badanie ogólne moczu standardowo wykonuje się także u kobiet w ciąży, podczas przyjęcia do szpitala czy przed planowanym zabiegiem operacyjnym.

Badanie ogólne moczu — jakie choroby może wykryć?

  • Choroby nerek i układu moczowego;
  • zaburzenia metaboliczne i endokrynologiczne;
  • choroby dróg żółciowych;
  • zatrucie;
  • zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej;
  • choroby weneryczne — zakażenie mykoplazmami płciowymi, rzeżączkę, chlamydiozę, rzęsistkowicę;
  • nieprawidłowości w gospodarce wodno-elektrolitowej.
  • Badanie moczu — jak się przygotować?


    -Mocz należy pobrać w godzinach porannych, najlepiej po nocnej przerwie;
    -przed badaniem powinno się unikać intensywnego wysiłku fizycznego (może on bowiem fałszować wynik, szczególnie białek i ketonów);
    -przed badaniem powinno się odstawić leki moczopędne, o ile jest to bezpieczne;
    -mocz powinien być zebrany do suchego, czystego pojemnika, ze środkowego strumienia (po upuszczeniu pierwszych kropel) około 100 ml, po dokładnym umyciu narządów moczowo-płciowych.

    Czy można wykonywać badanie ogólne moczu podczas okresu (menstruacji)?


    Jeśli to możliwe, najlepiej powstrzymać się przed wykonaniem badania na dwa dni przed i dwa dni po menstruacji, co pozwoli uniknąć zanieczyszczenia badanej próbki krwią i wydzieliną z pochwy (która zawierać może erytrocyty, białka czy nabłonki).
    Gdy konieczne jest wykonanie badania moczu podczas miesiączki najlepiej zabezpieczyć ujście pochwy tamponem.

    Objętość moczu

    • Parametr ten mierzony jest badaniem dobowej zbiórki moczu. Prawidłowa diureza mieści się w przedziale 1000-2000 ml/dobę;
    • objętość wydalonego moczu nieprzekraczająca 100 ml/dobę to bezmocz, który najczęściej wynika z ciężkiej niewydolności nerek;
    • mniej niż 400 ml/dobę oznacza skąpomocz;
    • objętość wydalonego moczu przekraczająca 2000 ml w ciągu doby to wielomocz i może świadczyć np. o cukrzycy (ciężar jest wtedy również wysoki) lub o moczówce prostej (niski ciężar moczu).

      Co wpływa na objętość moczu?

    • -dieta,
      -ilość wypijanych płynów,
      -sprawność nerek,
      -wiek,
      -stan psychiczny.

    Dziwny zapach moczu — jakie mogą być przyczyny?


  • Owocowy zapach moczu może świadczyć o kwasicy metabolicznej,
  • gnilny zapach może wskazywać na poważne zakażenie bakteryjne i ropomocz,
  • mysi zapach może być wynikiem spożycia szparagów.
  • Dziwny kolor moczu — co może być przyczyną?


  • Zielony mocz — może wynikać z przyjęcia propofolu (w znieczuleniu), ze spożycia szparagów, czy produktów zawierających dużą ilość barwników chemicznych;
  • pomarańczowy mocz — nadmiar beta-karotenu (np. w marchewce), jeśli jest ciemnopomarańczowy, brunatny, może to wynikać z jego dużej gęstości, a więc odwodnienia, intensywnej biegunki, kamicy żółciowej czy chorób wątroby;
  • czerwony mocz — najczęściej przyczyną jest spożycie buraczków lub botwinki, jeśli nie mija jednak po kilku dniach lub pojawiają się skrzepy, należy jak najszybciej skonsultować to z lekarzem;
  • jaskrawożółty mocz — może być wynikiem spożywania witamin z grupy B (szczególnie B12),
  • brązowy mocz — po zjedzeniu dużej ilości rabarbaru lub jako objaw porfirii.
  • Prawidłowy mocz jest przejrzysty, a jego zmętnienie może wynikać z obecności bakterii, erytrocytów, leukocytów, składników lipidowych, czy większej ilości śluzu.

    Ciężar właściwy moczu — wysoki lub niski

    -prawidłowy - 1,015-1,025 g/ml.
    Wysoki ciężar moczu — przyczyny:
    -przewlekła gorączka,
    -biegunka, wymioty — odwodnienie,
    -białkomocz,
    -glukozuria,
    -diureza osmotyczna.
    Niski ciężar moczu — przyczyny:
    -niewydolność nerek,
    -moczówka,
    -nadmiar przyjmowanych płynów,
    -diuretyki,
    -hipotermia.

    Bilirubina, glukoza, urobilinogen w moczu

  • Prawidłowy mocz jest lekko kwaśny (pH około 6,5 u osoby zdrowej). Mocno kwaśny mocz (niskie pH) może wynikać z gorączki, niedożywienia, biegunki, cukrzycy, zasadowy zaś (wysokie pH) mogą być przyczyną bakterii w moczu (infekcje), długotrwałe wymioty, kwasica.
  • Prawidłowo glukoza nie występuje w badaniu moczu, może się jednak pojawić w wyniku uszkodzenia nerek czy przekroczenia poziomu glukozy we krwi 160-180 mg/dl.
  • Ciała ketonowe także występują w moczu zdrowego człowieka jedynie w ilościach śladowych, ich zwiększona obecność może świadczyć o cukrzycy, biegunce, wymiotach, gorączce, głodzeniu, wysiłku fizycznym lub wynikać z wysokobiałkowej diety.
  • Bilirubina — nieobecna w moczu zdrowego człowieka, obecność może świadczyć o żółtaczce mechanicznej, wirusowym zapaleniu wątroby, niedrożności dróg żółciowych.
  • Urobilinogen (śladowo do 1 mg/dl), wyższe wartości, wzrost urobilinogenu może wynikać z zaparć, niedrożności i zapaleń jelit, chorób miąższowych wątroby, marskości, jego brak ze zniszczonej flory bakteryjnej jelit, żółtaczki mechanicznej.

    Ile kosztuje badanie moczu, gdzie można je wykonać?

    Ceny badania ogólnego moczu wahają się w granicach 12-20 zł. Dostępne jest ono również w korzystnych cenowo pakietach rozszerzonych o dodatkowe parametry jak np. kreatynina, mocznik, pozwalające wykryć choroby nerek. 

    Bibliografia:

    1. Tisończyk J., Drożdż R. (2013). Badanie ogólne moczu - cz. II. Laboratorium - Przegląd Ogólnopolski. Vol. 11, Nr 12, s. 26-28.
    2. https://szp.uwm.edu.pl/sites/default/files/download/202003/badanie_ogolne_moczu_2015_0.pdf 

    Aktualizacja: 2022-04-06

    Data publikacji: 2022-04-06

    Mocz - badanie ogólne


    18.00 na stronie
    Technologia badania:
    Badanie przy pomocy pasków diagnostycznych
    Czas oczekiwania na wynik:
    1-2 dni robocze

    Ważność kodu:
    12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce

    Masz pytania?

    Zadzwoń, a chętnie na nie odpowiemy