Zdrowegeny.pl Logo

Koszyk

Zakrzepica żył - objawy, leczenie, przyczyny zaburzeń krzepnięcia

Zakrzepica żył - objawy, leczenie, przyczyny zaburzeń krzepnięcia

4.0
Ocena klientów: 161 ocen

Data publikacji: 2022-04-05

Data aktualizacji: 2022-04-05

Co to jest zakrzepica?


W wyniku zaburzonych procesów krzepliwości krwi powstają skrzepliny wewnątrz naczyń krwionośnych. Zakrzepica żylna dotyczy powstawania skrzeplin w naczyniach żylnych, zaś zakrzepica tętnicza w tętnicach. 80% przypadków zakrzepicy dotyczy żył głębokich kończyn dolnych i miednicy, z czego najczęściej umiejscawia się żyłach podudzia. Obecność skrzeplin nie stanowi zagrożenia dla życia. Dopiero ich oderwanie od ściany i zablokowanie istotnego naczynia (szczególnie zator tętnicy płucnej) może prowadzić do nagłego zgonu.

Zakrzepica — czynniki ryzyka i przyczyny rozwoju:

  • predyspozycje genetyczne (trombofilie wrodzone),
  • trombofilie nabyte,
  • długotrwałe unieruchomienie z takich przyczyn jak rozległe urazy, zabiegi operacyjne, niedowład kończyn dolnych,
  • stosowanie estrogenów (antykoncepcja hormonalna lub hormonalna terapia zastępcza),
  • otyłość,
  • siedzący tryb życia,
  • palenie tytoniu,
  • ciąża i połóg,
  • wiek powyżej 40 lat,
  • nowotwory złośliwe i leczenie przeciwnowotworowe,
  • występowanie zakrzepicy lub zatorowości płucnej w rodzinie,
  • długotrwały lot samolotem,
  • ucisk na naczynia żylne,
  • niewydolność serca lub oddechowa,
  • choroby szpiku kostnego,
  • choroby jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna),
  • zespół nerczycowy,
  • żylaki kończyn dolnych,
  • zakrzepica w historii chorobowej.

Zakrzepica - przyczyny genetyczne

Co najmniej 20-30% zachorowań na zakrzepicę wynika z genetycznych predyspozycji: 

-mutacji typu Leiden w genie F5 (kodowanie czynnika V układu krzepnięcia),

-mutacji w genie F2 (kodowanie protrombiny), 

-niedobory inhibitorów krzepnięcia krwi, 

-wrodzona hiperhomocysteinemia. 

Kiedy wskazane jest wykonanie badania genetycznego:
  • Jeżeli u pacjenta lub w jego rodzinie wystąpiły zaburzenia zatorowo-zakrzepowe,
  • epizod zatorowości płucnej lub udaru mózgu w młodym wieku,
  • przed podjęciem decyzji o stosowaniu hormonalnej antykoncepcji,
  • przed wdrożeniem hormonalnej terapii zastępczej w przypadku martwego urodzenia lub poronienia płodu bez wad rozwojowych po pierwszym trymestrze ciąży,
  • u osób dotychczas zdrowych, które są narażone na dodatkowe środowiskowe czynniki ryzyka, np. operacja i unieruchomienie, choroba nowotworowa, niewydolność krążenia, miażdżyca zarostowa tętnic, palenie, cukrzyca, otyłość czy hipercholesterolemia a także stany fizjologiczne, jak ciąża, połóg czy wiek >60 lat.

W przypadku mutacji jednego wariantu genu F5 ryzyko zachorowania zwiększa się 3-8 razy, zaś przy mutacji obu wersji ryzyko zwiększa się do 80 razy. Mutacja genu F2 podwyższa ryzyko trzykrotnie. Dodatkowe zastosowanie terapii estrogenami zwiększa ryzyko rozwoju zakrzepicy odpowiednio aż 120 i 16 razy!

Zakrzepica a antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna stosowana jest przede wszystkim w celu zapobiegania ciąży, dzięki możliwości zahamowania owulacji, natomiast hormonalna terapia zastępcza poprzez utrzymanie pewnego stężenia estrogenów pozwala na redukcję objawów menopauzalnych. Obecność nadnaturalnej ilości hormonów prowadzi jednak do powstania również innych zmian w organizmie, dlatego obserwuje się zmniejszone lub zwiększone ryzyko rozwoju różnych chorób.

Antykoncepcja hormonalna znacznie wpływa na procesy krzepliwości krwi, przez co zwiększa ryzyko rozwoju różnych chorób układu krążenia - zawału serca, udaru lub zakrzepicy szczególnie w ciągu pierwszych 3 miesięcy stosowania. Ryzyko jeszcze bardziej się zwiększa w przypadku predyspozycji genetycznych i/lub palenia papierosów. Przed wprowadzeniem terapii estrogenowej kobiety powinny mieć więc przeprowadzoną diagnostykę w kierunku zakrzepicy, a w szczególności wykonane badanie krwi na obecność predyspozycji genetycznej.

Zakrzepica w ciąży


Ryzyko powstania zakrzepicy w ciąży spowodowane jest zwiększającym się wraz z rozwojem dziecka uciskiem na żyły biodrowe. Choroba zatorowa w takim przypadku najczęściej rozwija się w odcinku biodrowo – udowym żył głębokich, a u 90% kobiet objawy zakrzepicy występują tylko w lewej nodze.
Przyczyny rozwoju zakrzepicy w ciąży:
  • zmiany hormonalne niezbędne do utrzymania ciąży (hormony powodują rozszerzenie naczyń i zastój krwi w naczyniach żylnych, zwiększają lepkość krwi co sprzyja tworzeniu się skrzeplin),
  • utrudniony odpływ krwi z nóg spowodowany uciskiem żył przez powiększająca się macicę,
  • cięcie cesarskie,
  • długotrwałe unieruchomienie po porodzie sprzyjające zastojom żylnym.
Niebezpieczne objawy zakrzepicy pojawiają się w momencie oderwania się skrzepliny i migrowania jej wraz z prądem krwi. W momencie wystąpienia powikłań zakrzepicy (zatoru płuc) pojawia się utrudniony oddech z dusznością oraz bóle w klatce piersiowej. Trudności w oddychaniu szybko postępują i w ciągu kilku sekund mogą doprowadzić do śmierci pacjentki. Zakrzepica - najczęstsze powikłania w przebiegu ciąży:
  • zatorowość żylna łącznie z zakrzepicą żył głębokich,
  • zator tętnicy płucnej,
  • zatorowość naczyń mózgowych, zakrzepica tętnicza (obwodowa i mózgowa),
  • ostry stan przedrzucawkowy,
  • przedwczesne odklejenie łożyska,
  • nawrotowe poronienia,
  • zgon.

Objawy i powikłania wiążące się z zakrzepicą

Zakrzepicę żył głębokich często określa się mianem „cichej choroby”. W wielu przypadkach zapalenie żył głębokich może wystąpić bez żadnych widocznych objawów. Gdy się pojawiają, zazwyczaj występują tylko w jednej kończynie dolnej i mogą obejmować: ból, tkliwość uciskową, obrzęki (głównie podudzi) i zaczerwienienie lub zwiększone ocieplenie kończyny. 
Inne objawy związan z pojawieniem się skrzepliny: 

  • Obrzęki jednej nogi, które zaczynają się od powiększenia obwodu kostki,
  • zwiększenie temperatury, zaczerwienienie i zasinienie skóry w okolicy pojawienia się skrzepu,
  • bóle nóg o charakterze ciągnącym lub uczucie napięcia mięśni nogi,
  • bolesność pod wpływem ucisku i dotyku,
  • ocieplenie skóry,
  • bolesność powierzchni podeszwowej stopy wywołana jej uciskiem,
  • bolesność podczas chodzenia, która ustępuje po unieruchomieniu kończyny,
  • uogólniony stan zapalny organizmu, gorączka.

Gdy skrzeplina oderwie się, jest ona transportowana wraz z krwią. W pewnym miejscu skrzeplina może doprowadzić do zamknięcia światła naczynia, czyli zatoru, przez co krew nie może swobodnie przepływać. Powikłania mogą obejmować zator tętnicy płucnej wraz z dusznościami, zatorowość naczyń mózgowych oraz żylną, a także tzw. zespół pozakrzepowy, który wiąże się z rozwojem owrzodzeń podudzi i przewlekłą niewydolnością żylną. W krótkim czasie zator może doprowadzić do zgonu.

W przypadku kobiet w ciąży może dojść do ostrego stanu przedrzucawkowego, przedwczesnego odklejenia się łożyska oraz nawrotowych poronień. Nieleczona zakrzepica zwiększa więc ryzyko ciąży powikłanej

Zarówno wrodzona (dziedziczna) postać zakrzepicy, jak i nabyta zwiększają ryzyko utraty ciąży. Szacuje się, że 15% ciąż kończy się poronieniami i dotyczy to 0.4–2% par. Wyniki badania klinicznego prowadzonego przez The Nimes Obstetricians and Haematologists (NOHA) wykazały silną korelacje miedzy utratą ciąży o niewyjaśnionej etiologii, a obecnością mutacji genu protrombiny i czynnika V w układzie heterozygotycznym.

Badanie krwi na zakrzepicę

Zakrzepica, jeżeli nie jest wykryta i leczona, może doprowadzić nawet do śmierci. Dlatego tak ważne jest jej szybkie i prawidłowe zdiagnozowanie. Do tego przyczyniają się takie badania jak badania laboratoryjne krwi, badanie ultrasonograficzne naczyń z oceną przepływu krwi, flebografia żylna, rezonans magnetyczny czy badanie genetyczne


Badania wskazują, że około 20-30% wszystkich przypadków zachorowania ma związek z występowaniem w DNA predyspozycji genetycznych. Najczęściej występującą mutacją jest typu Leiden genu F5 (gen ten koduje czynnik V układu krzepnięcia krwi) - około 5% polskiej populacji posiada w swoim DNA tę mutację. Drugą co do częstości występowania mutacją jest zmiana w genie F2 (gen ten koduje protrombinę, mutacja obecna jest u 1,8% Polaków).

Jeżeli tylko jedna kopia genu jest nieprawidłowa - ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowej jest od 3 do 8 razy wyższe w porównaniu do populacji ogólnej. Jeżeli natomiast obie kopie genu są zmutowane - prawdopodobieństwo zachorowania jest 80-krotnie większe. Ryzyko zachorowania dodatkowo rośnie zwłaszcza u kobiet przyjmujących doustne hormonalne środki antykoncepcyjne lub hormonalną terapię zastępczą i może być nawet ponad stukrotnie wyższe jeżeli obie kopie genu są nieprawidłowe.

Na wczesne stwierdzenie, że występują zaburzenia krzepliwości krwi, wykonuje się takie badania krwi jak ocena liczby płytek krwi, stężenie fibrynogenu i D-dimerów, a także pomiar czasu protrombinowego, trombinowego i kaolinowo-kefalinowego:

  • Podwyższona liczba płytek krwi sugeruje, że mogą pojawić się zakrzepy żylne;
  • Podwyższone stężenie fibrynogenu znacznie zwiększa ryzyko rozwoju zakrzepicy;
  • Wysokie stężenie D-dimerów we krwi świadczy o obecności w naczyniach zakrzepu;
  • Czas protrombinowy określa tempo krzepnięcia krwi w przypadku przerwania ciągłości ściany naczynia krwionośnego - krótki czas protrombinowy świadczy o chorobie zakrzepowej;
  • Czas trombinowy określa tempo, w jakim fibrynogen przekształca się w fibrynę, a jego skrócenie świadczy o nadkrzepliwości;
  • Czas kaolinowo-kefalinowy określa aktywność czynników krzepnięcia krwi znajdujących się w osoczu - skrócenie tego czasu świadczy o nadkrzepliwości krwi.

Doppler tętnic żylnych

Dopplerowskie badanie ultrasonograficzne to nieinwazyjna, bezbolesna i nieszkodliwa dla pacjenta metoda pozwalająca na zobrazowanie i ocenę przepływu krwi w naczyniach krwionośnych. W badaniu wykorzystywane jest zjawisko odbicia ultradźwiękowej fali od ruchomego obiektu. Dopplerowskie badanie ultrasonograficzne jest bardzo przydatne w wykrywaniu zakrzepicy, inne wskazania to wykonania tego badania to choroby zastawek serca, tętniaki aorty czy objawy niedokrwienia narządów

Flebografia żylna

Flebografia żylna jest radiologicznym badaniem żył (zwykle żył kończyn dolnych), podczas którego bezpośrednio do naczynia żylnego podawany jest środek kontrastowy. Wykonywane jest przy podejrzeniu obecności zakrzepów - zazwyczaj wykonuje się je wtedy, gdy wyniki dopplerowskiego badania ultrasonograficznego są niejednoznaczne. Środek kontrastowy wprowadzany jest do naczynia żylnego na grzbiecie stopy, po czym kieruje się on do układu żył głębokich (dzięki opasce uciskowej, którą zakłada się na wysokości kostek) - dzięki czemu możliwe jest uwidocznienie żył głębokich kończyn dolnych.

Leczenie zakrzepicy i profilaktyka

Standardem leczenia chorych z zakrzepicą żylną jest podawanie heparyny drobnocząsteczkowej i wczesne uruchamianie pacjentów z jednoczesnym stosowaniem kompresjoterapii.

Należy podkreślić, że główną rolę w terapii choroby zatorowo – zakrzepowej stanowi profilaktyka przeciwzakrzepowa, a przede wszystkim określenie ryzyka wystąpienia zakrzepicy za pomocą badań genetycznych, których wynik pozwoli podjąć wczesne działania prewencyjne tym bardziej, że jej objawy pojawiają gdy proces chorobowy jest już zaawansowany i grozi powikłaniami. Ustalenie genetycznych predyspozycji zachorowania na chorobę zakrzepowo – zatorową stanowi kluczową rolę w ustaleniu bezpiecznej antykoncepcji i terapii hormonalnej u kobiet w okresie menopauzy.

Stwierdzenie obecności genów, które predysponują do rozwoju zakrzepicy pozwala na wczesne wprowadzenie profilaktyki zakrzepowej. W przypadku kobiet będzie to m.in. rezygnacja z hormonalnej terapii zastępczej lub doustnej antykoncepcji hormonalnej oraz palenia papierosów. Profilaktyka obejmuje również pacjentów po zabiegach chirurgicznych, w których przypadku zaleca się szybki powrót do poruszania się

Dodatkowo jako istotne czynniki w zapobieganiu zakrzepicy uznaje się utrzymanie prawidłowej masy ciała, regularna aktywność fizyczna, unikanie długiego siedzenia i zapewnienie odpowiedniego nawodnienia organizmu.

W profilaktyce i leczeniu zakrzepicy stosuje się leki przeciwkrzepliwe, m.in. heparyny, antagonistów witaminy K (acenokumarol, warfaryna). Wykorzystuje się również specjalne pończochy lub rajstopy uciskowe, które są szczególnie przydatne pacjentom w czasie podróży samolotem, gdyż zapobiegają bezobjawowej zakrzepicy żył powierzchniowych i zakrzepicy żył głębokich. 

Wiele zgonów związanych z żylną chorobą zakrzepowo-zatorową następuje w przebiegu nagłych epizodów zapalenia żył głębokich lub zatorowości płucnej, które pozostają nierozpoznane i/lub nieleczone. Dlatego kluczową rolę w zapobieganiu rozwoju choroby i jej powikłań stanowi profilaktyka, która obejmuje:

  • wykonywanie profilaktycznych badań genetycznych,
  • stosowanie heparyn w okresie okołooperacyjnym,
  • stosowanie pończoch przeciwzakrzepowych,
  • stosowanie przerywanego masażu pneumatycznego,
  • wczesne uruchamianie chorych po zabiegach operacyjnych.

To badanie będzie pomocne:

Zakrzepica

Cena w placówce

399.00 

Cena online:

283.00 
Technologia badania:PCR

Czas oczekiwania na wynik:do 15 dni roboczych

Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
Opinie klientów - Zdrowegeny.pl

© 2024 Zdrowegeny.pl

powered by greenlogic