Zespół antyfosfolipidowy - jakie mogą być przyczyny i objawy?
Data publikacji: 2021-02-12
Data aktualizacji: 2021-02-12
Zespół antyfosfolipidowy - jakie mogą być przyczyny i objawy?
Zespół antyfosfolipidowy (APS, ang. antiphospholipid syndrome)
należy do chorób autoimmunologicznych. Bywa nazywany również
zespołem Hughesa. Występuje 2
razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Mechanizm powstawania i rozwoju
zespołu antyfosfolipidowego oraz działania przeciwciał antyfosfolipidowych nie
jest jasny i został całkowicie poznany. Cechuje go obecność przeciwciał
antyfosfolipidowych np. przeciw beta-2-glikoproteinie czy antykoagulantu
toczniowego. Prawdopodobnie vte przeciwciała hamują aktywne białko C i
antytrombinę III, a także wpływają na indukcję czynnika tkankowego.Przeciwciała
mogą wpływać na aktywację komórek układu dopełniacza, śródbłonka, płytek krwi,
neutrofili i monocytów, co z kolei prowadzi m.in. do zakrzepicy, niewydolności nerek, problemów
neurologicznych (migren, udaru, drgawek, zaburzenia funkcji poznawczych
stwardnienia rozsianego), sercowo-naczyniowych lub poronień samoistnych. Objawy zespołu antyfosfolipidowego mogą się różnić u różnych osób.
ASP ma szereg symptomów klinicznych, będących bezpośrednio lub pośrednio
następstwami nadkrzepliwości, najczęściej zakrzepicy żylnej lub rzadziej
tętniczej.
U niektórych pacjentów z ASP występuje katastroficzny zespół antyfosfolipidowy, w
skrócie CAPS, charakteryzujący się wielonarządową zakrzepicą oraz symptomami
niedrożności małych naczyń krwionośnych.
Zespół antyfosfolipidowy a ciąża
ASP jest nabytą przyczyną nawracających
poronień oraz wpływa na zwiększenie ryzyka wystąpienia dysfunkcji łożyska i
chorób z tym związanych: śmierci wewnątrzmacicznej, stanu przedrzucawkowego,
porodu przedwczesnego czy martwego. U większości pacjentek z ASP odpowiednia
opieka położnicza i dopasowane leczenie poprawiają stan ciąży, zapobiegając
wielu powikłaniom.
Diagnostyka zespołu antyfosfolipidowego - jakie badania warto wykonać?
Kryteria
z Sapporo obejmują kryteria kliniczne takie jak m.in.
zakrzepicę żył, tętnic lub małych naczyń albo powikłania ciąży np. poronienia
czy przedwczesny poród, a także kryteria laboratoryjne - wynik badań
laboratoryjnych powinien być dwukrotnie dodatni w odstępie przynajmniej 12
tygodni pomiędzy badaniami. Potwierdzenie ASP wymaga wystąpienia 1 kryterium
klinicznego oraz 1 laboratoryjnego.
W celu
potwierdzenia zespołu antyfosfolipidowego można wykonać następujące badania z
próbki krwi żylnej:
● Oznaczenie obecnościantykoagulantu toczniowego będącego grupą przeciwciał antyfosfolipidowych ❱
Profilaktyka i leczenie ASP
Edukacja osób z wysokim ryzykiem jest jednym z
podstawowych czynników profilaktyki. Aby przeciwdziałać ASP, warto zwrócić
uwagę na styl życia i wprowadzić w nim modyfikacje: unikać palenia tytoniu,
kontrolować masę ciała, ciśnienie krwi oraz profil lipidowy. Tabletki
antykoncepcyjne zawierające estrogen lub zastępcza terapia estrogenowa mogą
mieć działanie prozakrzepowe. Tu dowiesz się więcej o związku antykoncepcji hormonalnej z zakrzepicą. Zalecane
są także badania przesiewowe w kierunku czynników ryzyka wystąpienia
zakrzepicy.
W przypadku zdiagnozowania zespołu
antyfosfolipidowego lekarz ustala indywidualny plan leczenia. Najczęściej
polega on przede wszystkim na przyjmowaniu leków przeciwzakrzepowych. Jeśli
przebieg jest bezobjawowy, nie stosuje się leczenia. W ciągu ostatnich lat
dokonano dużego postępu w odkryciu, czym charakteryzuje się zespół
antyfosfolipidowy, jednak wiele kwestii pozostaje wciąż niejasnych i potrzeba
większej ilości badań w tym zakresie.
Przeczytaj i dowiedz
się więcej o zakrzepicy:
Bibliografia:
- Schreiber K., Hunt B.J., Managing antiphospholipid syndrome in pregnancy. Thrombosis Research 2019, 181(1): S41-S46.
- Uthman I., Noureldine M.H.A., Ruiz-Irastorza G. i wsp., Management of antiphospholipid syndrome. Annals of the Rheumatic Diseases 2019; 78: 155-161.
- Wendy L., Antiphospholipid syndrome. Hematology Am Soc Hematol Educ Program 2013, 2013(1): 675–680.
Autor merytoryczny: Mgr Monika Ostasz
To badanie będzie pomocne:
Zespół antyfosfolipidowy - przeciwciała przeciw beta-2-glikoproteinie I
Cena w placówce
169.00 zł
Cena online:
155.00 zł