Waginoza bakteryjna pochwy - przyczyny, objawy i diagnostyka

Waginoza bakteryjna (ang. bacterial vaginosis – BV) jest najczęściej diagnozowanym stanem zapalnym dróg rodnych u kobiet między 15 a 44 rokiem życia. Infekcja może rozwinąć się w każdym wieku, niezależnie od aktywności seksualnej, występuje również u kobiet w ciąży.

Prawidłowa mikroflora pochwy składa się z pałeczek z rodzaju Lactobacillus i chroni przed rozwojem szczepów patogennych. Bakterie Lactobacillus wytwarzają kwas mlekowy i nadtlenek wodoru, zapewniają kwaśny odczyn środowiska (pH w zakresie 3,8-4,5) oraz hamują namnażanie się innych, potencjalnie chorobotwórczych bakterii. W waginozie bakteryjnej zastępowane są przez patogenne bakterie beztlenowe, do których zalicza się m.in. bakteria Gardnerella vaginalis i gatunki Prevotella, Peptostreptococcus, Porphyromonas, Mobiluncus, Mycoplasma hominis i Ureaplasma sp. Przyczyny waginozy bakteryjnej pochwy są wieloczynnikowe. Znaczenie ma stan metaboliczny, immunologiczny i hormonalny organizmu. Do czynników zewnętrznych zalicza się nieprzestrzeganie higieny, palenie papierosów, stosowanie nieprawidłowej diety, antybiotykoterapię i antykoncepcję (np. wkładka domaciczna) oraz nawyki seksualne (np. częsta zmiana partnerów). Nadmiar cukrów w diecie również sprzyja rozrostowi nieprawidłowej mikroflory pochwy i stwarza korzystne warunki dla rozwoju drożdżaków. Wpływ mają również inne czynniki prowadzące do zmniejszenia liczby bakterii z rodzaju Lactobacillus np. irygacje.

Najczęściej zgłaszanymi symptomami waginozy bakteryjnej pochwy są wydzielina z dróg rodnych o “rybim” zapachu, świąd, podrażnienie śluzówki ściany pochwy, pieczenie podczas oddawania moczu. U wielu kobiet waginoza nie powoduje żadnych objawów, mimo to wymaga zastosowania odpowiedniego leczenia.

W diagnostyce wykorzystywane są kryteria kliniczne Amsela, które na rozpoznanie waginozy bakteryjnej pochwy wskazują po stwierdzeniu przynajmniej trzech z czterech wymienionych parametrów:

• jednorodna wydzielina z pochwy (upławy);
• pH wydzieliny z pochwy powyżej 4,5;
• wydzielina o rybim zapachu - szczególnie, gdy po kontakcie wydzieliny z wodorotlenkiem potasu (10% roztwór KOH) zapach się nasila;
• obecność w badaniu mikroskopowym wymazu z pochwy 20% komórek jeżowych tzw. clue cell (komórek nabłonka płaskiego pokrytych bakteriami).

Waginozę bakteryjną można zdiagnozować również za pomocą testu molekularnego wykrywającego obecność 7 bakterii. Materiałem do badania jest wymaz z pochwy, a jego analiza następuje przy wykorzystaniu metody Real-Time PCR. Test pozwala na ocenę stanu mikroflory pochwy i wykrycie dysbiozy.

• Co to jest infekcja intymna?
• Grzybica narządów płciowych
• Choroby weneryczne - rodzaje i objawy
• Badania na choroby weneryczne

1. Bagnall P., Rizzolo, D., Bacterial vaginosis. Journal of the American Academy of Physician Assistants, 2017;301(2):15-21. 
2. Kochan P., Strus M., Heczko P.B., Najnowsze wytyczne postępowania w przypadku bakteryjnej waginozy w ciąży. Forum Położnictwa i Ginekologii, 2016; 29:13-17.