Zdrowegeny.pl Logo

Koszyk

Ferrytyna niska lub podwyższona - co to oznacza?

Ferrytyna niska lub podwyższona - co to oznacza?

3.9
Ocena klientów: 29 ocen

Z artykułu dowiesz się:

  • Ferrytyna - co to jest i jakie są normy tego białka?
  • Ferrytyna niska lub podwyższona - jakie są przyczyny?
  • Kiedy oznacza się stężenie ferrytyny? 
  • Jak podnieść poziom ferrytyny?

Sprawdź też

Data publikacji: 2022-07-15

Data aktualizacji: 2024-08-28

Ferrytyna - co to jest? Ferrytyna a żelazo


Ferrytyna bardzo długo była kojarzona przede wszystkim jako wskaźnik poziomu żelaza. Pandemia koronawirusa ukazała jednak, że podwyższony poziom ferrytyny w surowicy stanowi ważny predyktor ciężkiego przebiegu zakażenia koronawirusem. Zauważono, że podwyższona ferrytyna była skorelowana z wyższą śmiertelnością w przebiegu COVID-19.
 
Ferrytyna jest ważnym wskaźnikiem gospodarki żelazowej organizmu, jej stężenie w surowicy daje bowiem obraz całkowitych zapasów żelaza w organizmie. Ferrytyna jest ponadto białkiem ostrej fazy, co sprawia, że jej stężenie rośnie także w stanach zapalnych organizmu, takich jak np. choroby autoimmunologiczne, zakażenia czy uszkodzenia wątroby.

Ferrytyna ma zdolność związania do nawet 4500 jonów żelaza, jej białkowa część — apoferytyna składa się z dwóch podjednostek — ferrytyny L oraz podjednostki H. Gdy w organizmie toczy się stan zapalny, współistniejący niedobór żelaza można stwierdzić, gdy stężenie ferrytyny w surowicy spada poniżej 100 mikrogram na litr.

Zdecydowana większość ferrytyny znajduje się w organizmie w komórkach narządów (jej największe ilości znajdują się w wątrobie, szpiku kostnym oraz śledzionie), stosunkowo niewielka jej ilość jest obecna w surowicy, gdzie ma zdolność do transportu żelaza. Dzięki tym właściwościom stężenie ferrytyny w surowicy stanowi czynnik diagnostyczny badań krwi.
Podwyższone stężenie ferrytyny w surowicy może być wynikiem dziedzicznych lub nabytych zespołów, które są związane z przeładowaniem żelazem organizmu, takich jak np. hemochromatoza czy transfuzja. Zbyt niski poziom ferrytyny w surowicy może z kolei wskazywać na anemię z niedoboru żelaza.

Dzięki podwyższonej ferrytynie podczas infekcji bakterie są pozbawiane wzrostu żelaza, co stanowi ważny mechanizm obronny, chroniąc komórki odpornościowe gospodarza.


Ferrytyna podwyższona — przyczyny:


  • reumatoidalne zapalenie stawów — poziom ferrytyny koreluje z progresem choroby;
  • podeszły wiek;
  • toczeń rumieniowaty układowy;
  • przewlekła choroba nerek;
  • stwardnienie rozsiane;
  • hemochromatoza;
  • transfuzja krwi;
  • suplementy diety mające w składzie żelazo;
  • stany zapalne i ostre infekcje;
  • COVID 19;
  • wstrząs septyczny;
  • infekcje grypy;
  • HIV;
  • gruźlica;
  • zapalenie tarczycy;
  • rak piersi, jelita grubego, wątroby, rak płuc, rak prostaty, chłoniak — wysokie stężenie ferrytyny jest niekorzystnym czynnikiem prognostycznym;
  • młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów;
  • choroba alzheimera — w badaniach wykazano nieprawidłowości w stężeniu ferrytyny w surowicy, jej podwyższony poziom w korze mózgowej, a także gromadzenie się ferrytyny w płytkach amyloidowych, związanych z chorobą.

Niska ferrytyna — przyczyny:


  • regularne oddawanie krwi;
  • niedobór żelaza;
  • przewlekłe krwawienia z układu pokarmowego, dróg rodnych czy układu moczowego;
  • niedostateczna podaż żelaza w diecie;
  • stosowane leki — np. inhibitory pompy protonowej zmniejszające wchłanianie żelaza;
  • zaburzenia wchłaniania — np. zespół złego wchłaniania, choroba leśniowskiego crohna;
  • obfite miesiączki.

Badanie ferrytyny — kiedy je wykonać?


  • Podejrzenie niedokrwistości;
  • diagnostyka przewlekłych stanów zapalnych w organizmie;
  • podejrzenie hemochromatozy;
  • podejrzenie choroby nowotworowej.
Oznaczenie ferrytyny jest wykonywane u osób po transfuzji krwi, jego stężenia różnią się również dla poszczególnych typów hemochromatozy:
  • W hemochromatozie typu 2 (wczesny początek, mutacje genu HJV na chromosomie 19q13) w badaniach zwiększone wysycenie transferyny, wysoką zawartość żelaza w wątrobie i innych organach oraz podwyższone stężenie ferrytyny;
  • w typie 3 (mutacje w genie TFR2 na chromosomie 7q22) w badaniach ujawnia się podwyższone stężenie żelaza przy stężeniu ferrytyny w granicach normy;
  • hemochromatoza typu 4 (mutacje genu SLC40A1 na chromosomie 2q32) charakteryzuje się znacznie podwyższonymi poziomami wysycenia transferyny i wysokim stężeniem ferrytyny przy jednoczesnym nieznacznym podwyższeniem poziomu żelaza;
  • w hemochromatozie typu 5 (mutacja genu FTH1 na chromosomie 11q12) znacznie podwyższone są wszystkie parametry — wysycenie transferyny i stężenia ferrytyny oraz żelaza.
Badanie najlepiej wykonać w godzinach porannych (między 7 a 10 rano), będąc na czczo, z zachowaniem odstępu minimum 8 godzin od ostatniego posiłku.
Należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach, część z nich może wpływać na stężenie ferrytyny (np. inhibitory pompy protonowej).


Ferrytyna — normy:


norma dla kobiet - 30-150 ng/l
norma dla mężczyzn - 30-400 ng/l

Normy mogą się nieco różnić w zależności od laboratorium i metod używanych do badania.


Ferrytyna — jak podnieść jej poziom?


W celu podniesienia poziomu ferrytyny dietą należy spożywać produkty, które zawierają dużo hemowanego żelaza. Do takich produktów należą przede wszystkim:
  • wątróbka,;
  • jajka;
  • czerwone mięso;
  • tłuste ryby;
  • suszone owoce i rośliny strączkowe.
Stosowaną dietę warto również uzupełnić suplementacją witaminy C, która przyczynia się do zwiększonego wchłaniania żelaza z produktów spożywczych.
Oprócz stosowania produktów bogatych w żelazo warto również ograniczyć te, które przyczyniają się do zmniejszonego wchłaniania żelaza, takim związkiem jest m.in. tanina, której wysokie zawartości znajdują się w kawie i herbacie.


Bibliografia:


  1. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0896841121001864?via%3Dihub
  2. Olchowy C. i in. (2017). Stany chorobowe związane z nadmiernym gromadzeniem żelaza oraz metody oznaczania zawartości żelaza. Acta Haematologica Polonica. Vol. 48, Nr 4, s. 308-315.
  3. Plays M., Muller S., Rodriguez R. (2021). Chemistry and biology of ferritin. Metallomics. Vol. 13, Nr 5, s. 1-18.
  4. Levi S., Ripamonti M., Dardi M., Cozzi A., Santambrogio P. (2021). Cells. Vol. 10, Nr 8, s. 1-14.

To badanie będzie pomocne:

Pakiet badań na anemię (niedokrwistość) - 7 badań krwi

Cena w placówce

255.00 

Cena online:

199.00 
Technologia badania:Metoda ilościowa i jakościowa

Czas oczekiwania na wynik:do 13 dni roboczych

Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
Opinie klientów - Zdrowegeny.pl

© 2024 Zdrowegeny.pl

powered by greenlogic