Choroby autoimmunologiczne - na czym polegają, jakie są ich przyczyny i objawy?
Data publikacji: 2021-10-08
Data aktualizacji: 2021-10-08
Co to jest choroba autoimmunologiczna? Na czym polega?
Układ immunologiczny chroni organizm człowieka przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, identyfikując i usuwając patogeny. Jego prawidłowe funkcjonowanie zależy od wielu różnych czynników takich jak genetyka, stres, wiek czy występowanie chorób przewlekłych. Na system immunologiczny wpływają immunomodulatory, substancje stymulujące lub hamujące układ odpornościowy.
Autoimmunizacja to autoimmunologiczna odpowiedź organizmu przeciwko własnemu antygenowi lub grupie antygenów prowadząca do rozwinięcia choroby autoimmunologicznej. Ten rodzaj chorób charakteryzuje się uszkodzeniem tkanek organizmu, zakłóceniem czynności fizjologicznych oraz chronicznym przebiegiem wraz z okresami zaostrzeń i remisji. W procesie tym powstają autoprzeciwciała. Liczba zachorowań na choroby autoimmunologiczne wzrasta z roku na roku, szacuje się, że schorzenia te dotyczą od 3 do 8% populacji. Znacznie częściej chorują kobiety niż mężczyźni.
Przyczyny chorób autoimmunologicznych
Obecnie nie ustalono konkretnej przyczyny chorób autoimmunologicznych. Natomiast przypuszcza się, że wpływ na ich rozwój mają czynniki środowiskowe, immunologiczne, genetyczne i endokrynologiczne np. przebyte infekcje wirusowe i bakteryjne, silny stres, niedobory witaminy D, stosowane leki, predyspozycje genetyczne oraz zaburzenia hormonalne.
Organizm człowieka zasiedlony jest przez liczne drobnoustroje, które w większości stanowią bakterie. Ich rodzaje i liczebność mogą różnić się u różnych osób. Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na możliwy udział mikroflory jelitowej w rozwoju chorób autoimmunologicznych. Wykazano, że zaburzenie równowagi mikrobiologicznej, nazywane dysbiozą występuje u pacjentów z chorobami autoimmunologicznymi i wiąże się ze zmniejszoną różnorodnością bakterii w jelicie, zwiększonym stanem zapalnym i zaburzonym funkcjonowaniem bariery jelitowej. Stan mikroflory jelit można sprawdzić za pomocą odpowiednich badań np. MikrofloraScanPlus, GutFlora+ lub Valida PLUS.
Rodzaje chorób autoimmunologicznych
Do chorób autoimmunologicznych należy ponad 80 jednostek chorobowych. Można je podzielić ze względu na miejsce w którym znajdują się autoprzeciwciała na:
- Narządowo swoiste - zaburzenia dotyczą jednego narządu lub określonego typu komórek np. stwardnienie rozsiane (SM), zapalenie tarczycy Hashimoto lub cukrzyca typu 1.
- Narządowo nieswoiste, nazywane układowymi, ponieważ dotyczą wielu narządów lub tkanek np. twardzina układowa, toczeń rumieniowaty i reumatoidalne zapalenie stawów.
- tarczycy: zapalenie tarczycy Hashimoto, choroba Gravesa-Basedova;
- nadnerczy: choroba Addisona;
- jelit: choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego;
- wątroby: autoimmunologiczne zapalenie wątroby, pierwotna żółciowa marskość wątroby i chroniczne aktywne zapalenie wątroby;
- skóry: bielactwo, łuszczyca, łysienie plackowate;
- neurologiczne: stwardnienie rozsiane (SM), miastenia;
- trzustki: cukrzyca typu 1;
- układowe: reumatoidanlne zapalenie stawów (RZS), łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS), zespół Sjögrena, twardzina układowa, toczeń rumieniowaty układowy.
Objawy i remisja choroby autoimmunologicznej
Choroby autoimmunologiczne mogą mieć różnorodne objawy od ogólnych do charakterystycznych i specyficznych, w zależności od narządu i układu którego dotyczą. Cechą charakterystyczną chorób autoimmunologicznych jest przewlekły przebieg z okresami zaostrzeń i remisji. Ponadto występowanie jednej choroby autoimmunologicznej, zwiększa ryzyko pojawienia się kolejnej. Obecnie nie ma skutecznego leku, leczenie chorób autoimmunologicznych zazwyczaj ma charakter objawowy i hamuje nadreaktywny układ immunologiczny. Leczenie może wiązać się z występowaniem działań niepożądanych. W niektórych schorzeniach np. chorobie Hashimoto duże znaczenie odgrywa dieta. Osoba u której zdiagnozowano chorobę o charakterze immunologicznym powinna być pod stałą opieką lekarza specjalisty.
Bibliografia:
- De Oliveira. i wsp., Intestinal dysbiosis and probiotic applications in autoimmune diseases. Immunology 2017;152(1):1-12.
- Szczeblowska D., Hebzda A., Wojtuń S., Choroby autoimmunizacyjne w praktyce lekarskiej. Pediatria i Medycyna Rodzinna 2011;7(3):218-222.
- Wang L., Wang F.S., Gershwin M.E., Human autoimmune diseases: a comprehensive update. Journal of Internal Medicine 2015;278(4):369-395.
Autor merytoryczny: Mgr Monika Ostasz, Dietetyk
To badanie będzie pomocne:
Panel autoimmunologiczny Polycheck - choroby tkanki łącznej, układowe zapalenia naczyń, 14 antygenów
Cena w placówce
259.00 zł
Cena online:
235.00 zł
Dostępne testy
Choroba Leśniowskiego-Crohna
575.00 zł
Łuszczyca – badanie HLA-Cw6
299.00 zł