Angina u dzieci i dorosłych
Z artykułu dowiesz się:
- Angina - czym jest?
- Czym różni się angina wirusowa od bakteryjnej?
- Angina wirusowa i bakteryjna - objawy?
- Patogeny wywołujące anginę
- Angina u dorosłych i dzieci - różnice
- Angina - metody leczenia?
- Rola układu chłonnego gardła
Sprawdź też
Data publikacji: 2024-11-19
Data aktualizacji: 2024-11-19
Angina, znana również jako ostre zapalenie gardła i migdałków podniebiennych, jest powszechnym schorzeniem, które może dotknąć zarówno dzieci, jak i dorosłych. Zrozumienie jej przyczyn, objawów oraz metod leczenia jest kluczowe dla skutecznego zarządzania tym stanem. Najczęstszym czynnikiem etiologicznym zapalenia gardła są wirusy. Aby móc odróżnić infekcję wirusową od bakteryjnej należy przeprowadzić dokładny wywiad medyczny, a w przypadku podejrzenia infekcji bakteryjnej należy wykonać badanie mikrobiologiczne. Standardowo wykonuje się posiew wymazu z gardła. Wygodną alternatywę stanowią również szybkie testy na obecność antygenu Streptococcus pyogenes. Cechują je: wysoka czułość i swoistość.
W artykule omówimy różnice między anginą wirusową a bakteryjną, wywołujące ją patogeny oraz odpowiednie terapie.
Rodzaje anginy
Angina wirusowa
Jest najczęściej występującą formą anginy, szczególnie u dorosłych. Wirusowe zapalenie gardła stanowi większość wszystkich zachorowań. Najczęstszymi sprawcami tej postaci choroby są takie wirusy, jak: wirusy paragrypy, rinowirusy, koronawirusy czy adenowirusy. Angina wirusowa charakteryzuje się stopniowym wzrostem objawów i ma łagodniejszy przebieg niż angina bakteryjna. Angina wirusowa trwa zazwyczaj 7-10 dni – tyle, ile przeziębienie.
Angina bakteryjna
Najczęstszą przyczyną anginy bakteryjnej jest paciorkowiec ropotwórczy, czyli Streptococcus pyogenes. W tej odmianie anginy objawy mogą być znacznie intensywniejsze niż w przypadku anginy wirusowej. Angina powstaje w wyniku kontaktu bezpośredniego z osobą chorą lub aktywacji już istniejącego nosicielstwa. Istnieje również niskie prawdopodobieństwo zarażenia się przez zakażone przedmioty. Angina paciorkowcowa zwykle ustępuje po 3-4 dniach, o ile nie dojdzie do powikłań.
Patogeny wywołujące anginę
Bakterie wywołujące anginę
Oprócz Streptococcus pyogenes, innymi bakteriami mogącymi wywołać anginę są:
- Fusobacterium necrophorum oraz N. gonorrhoeae.
Wirusy wywołujące anginę
- Rynowirusy;
- koronawirusy;
- wirusy RS oraz paragrypy są wirusami, które mogą również prowadzić do anginy.
Objawy anginy
Objawy anginy wirusowej
Zazwyczaj są łagodniejsze niż w przebiegu anginy bakteryjnej.
Objawy:
- Zaczerwienione gardło bez ropnych nalotów;
- ból gardła;
- obrzęk gardła;
- umiarkowana gorączka zwykle nieprzekraczająca 38°C lub jej brak;
- katar;
- kaszel;
- chrypka;
- ogólne osłabienie;
- bóle mięśniowe;
- nieżyt nosa;
- możliwe pojawienie się pęcherzyków i owrzodzeń na błonie śluzowej jamy ustnej i gardła.
Objawy anginy bakteryjnej
Objawy anginy bakteryjnej są bardziej intensywne i mogą obejmować silny ból gardła, gorączkę, ból głowy, nudności i wymioty.
Objawy:
- Silny ból gardła utrudniający połykanie;
- wysoka gorączka często przekraczająca 38°C;
- biały, nalot na migdałkach, który nie pojawia się w przypadku anginy wirusowej;
- powiększone, bolesne węzły chłonne szyjne;
- brak kaszlu (co ma miejsce w przypadku anginy wirusowej);
- niekiedy język chorego przyjmuje malinowy odcień, a na skórze mogą pojawić się drobne czerwone plamki.
Grupy wiekowe w kontekście anginy
Angina u dzieci
U dzieci angina ma najczęściej charakter bakteryjny, co wymaga zastosowania odpowiedniego leczenia.
Dzieci w tym wieku w przedziale wieku między 3 a 15 lat są najbardziej narażone na anginę, szczególnie bakteryjną, wywoływaną przez paciorkowce beta-hemolizujące grupy A. Ich układ odpornościowy jest jeszcze w fazie dojrzewania, co zwiększa podatność na infekcje.
Charakterystycznymi cechami zachorowań w wieku między 3–15 lat są:
- Częstsze występowanie anginy bakteryjnej;
- objawy są bardziej wyraźne niż u dorosłych – wysoka gorączka, ból gardła i ropne naloty na migdałkach;
- dzieci mogą skarżyć się na takie dolegliwości jak: ból brzucha i brak apetytu.
Angina u dorosłych
Dorośli w przedziale wieku 26 a 50 lat częściej doświadczają anginy wirusowej, co wpływa na różnorodność objawów i metod leczenia.
U dorosłych angina występuje rzadziej niż u dzieci, ponieważ ich układ odpornościowy jest bardziej rozwinięty. W tym wieku dominują anginy wirusowe, wywoływane przez adenowirusy, rinowirusy czy wirusy grypy.
Charakterystycznymi cechami przebiegu anginy u dorosłych są:
Charakterystycznymi cechami przebiegu anginy u dorosłych są:
- Łagodniejsze objawy niż u dzieci;
- ból gardła;
- niewysoka gorączka i ogólne osłabienie.
Leczenie anginy
Leki stosowane w leczeniu anginy
W przebiegu anginy często stosowne są takie leki jak:
- Penicylina fenoksymetylowa, często stosowany antybiotyk w przypadku anginy bakteryjnej;
- leki wspomagające do płukania gardła oraz nawilżenia śluzówki.
Inne metody leczenia
Angina wirusowa leczona jest objawowo. Zwykle zalecane są leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, powszechnie stosowane leki na przeziębienie, a także tabletki do ssania i roztwory do płukania gardła o działaniu miejscowo odkażającym, zmniejszającym ból i stan zapalny. W celu złagodzenia bólu i obrzęku w przypadku anginy może być stosowany:
- Deksametazon — działa przeciwbólowo i łagodzi obrzęki;
- leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe np. paracetamol, ibuprofen;
- należy stosować środki łagodzące ból gardła takie jak np. płukanie gardła roztworem soli;
- można stosować preparaty do ssania o działaniu przeciwbólowym, które zawierają w swoim składzie benzydaminę, lidokainę czy salicylan choliny;
- zaleca się picie dużej ilości płynów a w szczególności wody;
- należy zadbać o odpowiednią regenerację i sen.
Powikłania anginy
Powikłania anginy bakteryjnej
Powikłania nieleczonej lub źle leczonej anginy paciorkowcowej mogą obejmować:
- Ropnie okołomigdałkowe;
- gorączkę reumatyczną;
- kłębuszkowe zapalenie nerek;
- zapalenie zatok przynosowych;
- zapalenie płuc;
- zapalenie szyjnych węzłów chłonnych;
- zapalenie wsierdzia;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Rola układu chłonnego gardła
Na czym polga rola układu chłonnego gardła?
Układ chłonny gardła, w tym węzły chłonne szyjne przednie, odgrywa istotną rolę w odpowiedzi immunologicznej na infekcje.
Układ chłonny gardła pełni ważną rolę w naszym organizmie. Stanowi pierwszą linię obrony przed patogenami wnikającymi przez drogi oddechowe.
Układ chłonny gardła składa się z:
Układ chłonny gardła składa się z:
- migdałków podniebiennych znajdujących się po obu stronach gardła;
- migdałka gardłowego znajdującego się w nosowej części gardła jest nazywany potocznie trzecim migdałkiem;
- migdałków językowych usytuowanych u podstawy języka;
- migdałków trąbkowych znajdujących się przy ujściu trąbek słuchowych;
- rozsianych grudek chłonnych, które znajdują się w błonie śluzowej gardła;
- pasma boczne.
Wszystkie te struktury tworzą pierścień Waldeyera, biegnie śladem granicy, która oddzielała ektodermalne, wstępne odcinki przewodu pokarmowego i oddechowego od ich dalszych odcinków endodermalnych.
Układ chłonny gardła pełni następujące funkcje
- Ochrona układu odpornościowego (migdałki są zbudowane z tkanki limfatycznej, która produkuje komórki układu odpornościowego, czyli limfocyty. Migdałki mają również funkcję neutralizacji drobnoustrojów, które dostają się do organizmu przez pokarm lub powietrze.
- Migdałki rozpoznają antygeny drobnoustrojów, tworząc odpowiedź immunologiczną.
- W tkance migdałków produkowane są przeciwciała takie jak immunoglobuliny IgA, które zatrzymują rozwój infekcji na błonach śluzowych.
- Układ chłonny powstrzymuje rozprzestrzenianie się patogenów do dalszej części okładu oddechowego oraz pokarmowego.
Gdy układ chłonny gardła nie jest w stanie poradzić sobie z drobnoustrojami, dochodzi do zapalenia migdałków w przebiegu anginy. W przypadku anginy paciorkowcowej bakterie mogą przedostać się do krwiobiegu, powodując poważne powikłania, o których była mowa wcześniej.
Zaburzenia funkcji układu chłonnego
W jakich przypadkach możemy podejrzewać, że funkcje układu chłonnego są zaburzone?
- Kiedy mamy do czynienia z często powtarzającymi się epizodami zapalenia migdałków — co może wskazywać na osłabienie bądź przewlekłe zakażenie;
- przerost migdałków podniebiennych, co głównie występuje u dzieci. Prowadzi to do problemów w oddychaniu, chrapania oraz bezdechu sennego;
- przewlekłe zapalenie migdałków głównie u dzieci. W niektórych przypadkach może być konieczna operacja migdałków — adenotomia.
Jak możemy dbać o układ chłonny gardła?
Układ chłonny gardła pełni niezwykle ważną rolę w ochronie przed infekcjami. Aby go skutecznie chronić, powinniśmy wspierać naszą odporność poprzez:
- Stosowanie zbilansowanej i zdrowej diety bogatej w witaminy C, D oraz minerały takie jak cynk;
- należy unikać dymu tytoniowego;
- dbać o odpowiednie nawilżenie gardła pijąc odpowiednią ilość wody, oraz można zastosować w pomieszczeniach nawilżacze powietrza szczególnie w okresie zimowym.
Prawidłowa higiena życia i odpowiednie leczenie infekcji pozwalają utrzymać układ chłonny gardła w dobrej kondycji, minimalizując ryzyko powikłań zdrowotnych.
Bibliografia:
1. Dziekiewicz M., Radzikowski A. (2016). Angina paciorkowcowa – zasady diagnostyki i leczenia. Pediatr. Med. Rodz. Vol. 12, Nr 2, s. 141–149.
2. Modrzyński M., Zawisza E., Smolińska- Zawisza U. (1999). Układ chłonny gardła — ogólna charakterystyka. Borgis — Nowa Medycyna Vol. 1, s. 19-26.
3. Mrówka -Kata K., Namysłowski G., Zielińska Mazur H., Benert K., Lisowska G. (2009)
4. Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych. Forum Medycyny Rodzinnej. Vol. 3, Nr 2, s 124 -128.
2. Modrzyński M., Zawisza E., Smolińska- Zawisza U. (1999). Układ chłonny gardła — ogólna charakterystyka. Borgis — Nowa Medycyna Vol. 1, s. 19-26.
3. Mrówka -Kata K., Namysłowski G., Zielińska Mazur H., Benert K., Lisowska G. (2009)
4. Wskazania do usunięcia migdałków podniebiennych. Forum Medycyny Rodzinnej. Vol. 3, Nr 2, s 124 -128.
Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl
To badanie będzie pomocne:
Witamina D metabolit 25(OH)
Cena w placówce
85.00 zł
Cena online:
77.00 zł
Technologia badania:Metoda ilościowa
Czas oczekiwania na wynik:do 4 dni roboczych
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
