Analiza pierwiastkowa włosa - o co chodzi w badaniu z włosa?

Na czym polega analiza pierwiastkowa włosa?

Zgodnie z amerykańską Agencją Ochrony Środowisku włosy uznaje się za dobry materiał do oceny obciążenia toksycznymi pierwiastkami. Włosy są łatwe do pozyskania i są wygodne w analizie. Analiza pierwiastkowa włosów może pomóc w ustaleniu narażenia na różnorodne toksyny z ostatnich kilku miesięcy. Ponadto, poziom pierwiastków we włosach nie jest tak zmienny jak ich stężenie we krwi, moczu czy kale, gdzie na wynik wpływają liczne czynniki. Podczas gdy badanie z włosa pokazuje poziom pierwiastków z kilku miesięcy, płyny biologiczne (np. badania krwi) informują jedynie o ostatnich kilku dniach bądź godzinach.

Wszystko, co dana osoba spożywa, jest rozprowadzane po organizmie wraz z krwią. Tą drogą wszelkie pierwiastki i toksyny są również dostarczane do włosów i mogą zostać włączone do rosnącej macierzy włosów. Stężenie tych substancji we włosach może wskazać na ostre bądź przewlekłe narażenie.

W ramach badania z włosa wykonywane są pomiary:

• poziomu składników mineralnych: chromu, cynku, fosforu, germanu, jodu, kobaltu, krzemu, litu, magnezu, manganu, miedzi, potasu, selenu, siarki, sodu, srebra, wanadu, wapnia i żelaza;

• stosunku określonych pierwiastków do siebie: sód - potas, wapń - magnez, cynk - miedź, sód - magnez, wapń - fosfor, wapń - potas, potas - lit, potas - kobalt, żelazo - miedź, wapń - sód, wapń - krzem, fosfor - krzem, wapń - żelazo, żelazo - kobalt (zawyżone lub zaniżone stosunki pierwiastków mogą przyczyniać się do gorszego wchłaniania niektórych substancji z przewodu pokarmowego);
• poziomu pierwiastków toksycznych: arsen, bar, glin, kadm, nikiel, ołów, rtęć, stront, tal.

W jaki sposób pobrać włosy do analizy z włosa?

Analiza pierwiastkowa włosa jest badaniem, do którego materiał można pobrać samodzielne, a następnie wysyła się go do odpowiedniego laboratorium.

Analiza pierwiastkowa włosa EHA - sprawdź naszą cenę ❱

Do badania pobiera się włosy z głowy, klatki piersiowej lub włosy łonowe. Włosy do analizy nie mogą być farbowane. W przypadku farbowania należy odczekać aż pojawią się odrosty o długości 1,5-2 cm.

• Włosy należy obciąć dokładnie przy samej skórze.
• Następnie należy odmierzyć 1,5-2 cm kosmyka włosów od miejsca obcięcia i tam odciąć - wykorzystuje się jedynie włosy, które były blisko skóry, a resztę można wyrzucić.
• Do analizy potrzebna jest 1 płaska łyżka stołowa włosów.
• Włosy pakuje się do koperty zawartej w zestawie do analizy i wysyła się do laboratorium.

Przeczytaj, jak pobiera się materiał do różnych badań ❱

O czym mówi wynik badania z włosa?

Wynik wskazuje na ilościową zawartość składników mineralnych we włosie (jednostka ppm), co jest przedstawione również na skali jako niedobór/norma/nadmiar. Poziom składników mineralnych w organizmie ma istotne znaczenie dla funkcjonowania różnych narządów i układów, a w nieprawidłowej ilości może prowadzić do rozwoju licznych schorzeń. Nieprawidłowe ilości mogą również doprowadzić do mniejszej odporności na stres psychiczny. Naukowcy wskazują również na możliwość prognozowania chorób, które dopiero rozwiną się w przyszłości, a są związane z niedoborami lub nadmiarami niektórych pierwiastków.

Na podstawie wyniku określany jest typ metaboliczny danej osoby, co daje podstawę do stworzenia ogólnych zaleceń związanych ze stylem życia i odżywianiem się. Wynik badania z włosa może pomóc dostosować zalecenia dietetyczne biorąc pod uwagę pierwiastki działające przeciwstawnie bądź wspierające się, dlatego właśnie analizuje się stosunki niektórych pierwiastków - różne pierwiastki mogą zwiększać bądź zmniejszać wchłanianie innych. Czasem zamiast zwiększyć spożycia brakującego wapnia, konieczna jest suplementacja magnezu, natomiast zbyt wysokie spożycie wapnia może obniżyć przyswajanie cynku.

Wynik analizy pierwiastkowej włosa dostarcza również informacji na temat znaczenia poszczególnych składników mineralnych w organizmie, a także jakie są główne źródła pokarmowe danych składników.

Pierwiastki toksyczne w badaniu z włosa

Należy pamiętać, że ze względu na zanieczyszczenie środowiska nawet niewielkie tolerowane ilości będą zawsze obecne w organizmie. Do eliminacji szkodliwych składników konieczne jest stworzenie dobrego magazynu koniecznych organizmowi składników. Istotna jest również tutaj zdolność organizmu do eliminacji toksyn, czyli m.in. wytwarzanie w organizmie właściwej ilości enzymów antyoksydacyjnych. Zwiększenie ilości toksycznych minerałów w organizmie może pogorszyć kondycję narządów oraz zwiększyć predyspozycje do infekcji.

Wśród skutków toksyczności metali ciężkich są: bóle głowy, depresje, problemy ze skórą, trawieniem, hormonami, choroby układu krążenia, obniżenie libido, zwiększone ryzyko nowotworów, problemy z pamięcią, choroby neurodegeneracyjne oraz chroniczne zmęczenie czy choroby autoimmunologiczne.

Co wiadomo na temat analizy pierwiastkowej włosa na podstawie badań naukowych?

• U osób palących obserwuje się zbyt niski poziom wapnia, magnezu, żelaza, cynku i miedzi we włosach. Natomiast dzieci palących rodziców mają we włosach zbyt wysoką zawartość ołowiu, kadmu, żelaza, chromu, glinu i antymonu, z czego większość ma działanie toksyczne dla zdrowia, a szczególnie w przypadku wciąż rozwijających się dzieci.
• Większe poziomy ołowiu są stwierdzane u dzieci mieszkających na terenach przemysłowych w porównaniu do śródmieścia.
• W przypadku dzieci z niedożywieniem we włosach mogą być niższe stężenia miedzi, chromu i żelaza. W przypadku dzieci z anemią obserwuje się zwiększone ilości ołowiu i kadmu we włosach.
• Niskie poziomy żelaza, cynku i magnezu w badaniu z włosa występują u dzieci ze spowolnieniem rozwoju .
• Dzieci z zaburzeniami neurologicznymi mogą mieć obniżony poziom magnezu i podwyższoną ilość ołowiu we włosach.
• Osoby z chorobą zastawek serca mają często zaburzoną równowagę w poziomie koniecznych i toksycznych minerałów w próbkach włosów.

Aktualizacja: 2019-12-09

Bibliografia:

• Kempson I.M., Lombi E.: Hair analysis as a biomonitor for toxicology, disease and health status. Chem Soc Rev. 2011; 40(7):3915-40.
• Długaszek M., Skrzeczanowski W.: Relationships Between Element Contents in Polish Children's and Adolescents' Hair. Biol Trace Elem Res. 2017; 180(1):6–14.
• Ilyas A., Shah M.H.: Chemometric Evaluation of Elemental Imbalances in the Scalp Hair of Valvular Heart Disease Patients in Comparison with Healthy Donors. Biol Trace Elem Res. 2018; 181(1):10-21.