Test alergiczny Alex - diagnostyka alergii krzyżowych

Testy alergiczne molekularne – co to jest?

W standardowych testach serologicznych stosowane są ekstrakty alergenów. Ekstrakty te to wodne wyciągi ze źródła alergenu, stanowiące mieszaninę ze wszystkich białek. Tymczasem w ekstrakcie znajdują się pojedyncze białka, czyli komponenty alergenów, inaczej zwane molekułami.

Każda komponentna zdolna do uczulania składa się zaś z wielu epitopów, które dzielą się na te specyficzne dla danego gatunku, oraz te epitopy, które mają podobną lub taką samą strukturę aminokwasową jak te pochodzące z innych gatunków. Za uczulenie pierwotne odpowiadają epitopy specyficzne, epitopy o podobnej strukturze odpowiadają za alergie krzyżowe.

Metoda ta polega na ocenie swoistych przeciwciał IgE dla alergenów rekombinowanych, uzyskiwanych metodą inżynierii genetycznej.

Zalety molekularnych testów alergicznych:

-umożliwiają rozróżnienie pierwotnych uczuleń od reakcji krzyżowych – kluczowe w terapii pacjentów z uczuleniem na wiele czynników, czy przy tworzeniu szczepionek odczulających do immunoterapii swoistej,
-dzięki stosowanej metodzie mikromacierzy pozwala na przebadanie kilkuset alergenów jednym badaniem, przy minimalnej ilości krwi,
-posiadają większą czułość i swoistość niż tradycyjne metody diagnostyczne,
-zwiększają szansę na precyzyjną diagnozę,
-pozwalają ustalić, czy w przypadku alergii pokarmowej, obróbka cieplna wystarczy, aby uniknąć reakcji alergicznej,

-umożliwiają przewidywanie naturalnego przebiegu alergii i wyłonienie pacjentów z grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia ciężkich reakcji, jak np. wstrząs anafilaktyczny,
--diagnostyka komponentowa przeprowadzona u małych dzieci, może wspomóc prognozowanie, na które alergeny w przyszłości dziecko ma szansę zyskać tolerancję,
-dają możliwość wykonania gdy istnieją przeciwwskazania do testów skórnych punktowych (np. stosowanie leków przeciwdepresyjnych i przeciwhistaminowych).

Diagnostyka krzyżowych reakcji alergicznych

Dużą przewagą diagnostyki molekularnej jest możliwość ustalenia pierwotnych alergenów oraz badanie krzyżowej reaktywności, co znajduje zastosowanie szczególnie w alergiach na białka roślinne. O reakcji krzyżowej mówimy gdy dochodzi do połączenia przeciwciała w klasie IgE, które zostało wytworzone w reakcji na jakiś konkretny alergen, z antygenem, który ma podobną budowę, ale pochodzi z innego źródła.

Reakcja ta ma kluczowe znaczenie w alergiach na białka pochodzenia roślinnego, co wynika ze zbliżonej masy cząsteczkowej alergenów oraz podobieństw sekwencji aminokwasów w białkowych łańcuchach.

Test molekularny Alex – na czym polega i ile kosztuje?

Alex jest testem immunologicznym, mikromacierzowym, realizowanym z wykorzystaniem nanotechnologii. Zastosowanie nanokulek sprawia, że test będzie mógł być modyfikowany, zgodnie z najnowszymi doniesieniami naukowymi, dzięki czemu w przypadku odkrycia nowych molekuł alergenowych, będzie możliwość zamiany molekuł w nowej generacji.

Test ALEX pozwala na pomiar stężenia IgE swoistych dla 295 alergenów, oraz IgE całkowitego z jednoczesną eliminacją reakcji krzyżowych. Znajduje zastosowanie gdy występują przeciwwskazania do wykonania testów skórnych, dotychczasowa diagnostyka nie pozwala na jednoznaczną diagnozę, a także gdy chcemy ustalić, czy odczulanie będzie dla nas skutecznym rozwiązaniem (odczulanie działa jedynie na pierwotne uczulenia).

Początkowo molekularne testy diagnostyczne były rekomendowane jako trzeci krok w diagnostyce alergii, kiedy tradycyjne metody nie pozwalały na jednoznaczną diagnozę, lub terapia nie odnosiła skutku. Wynikało to z niskiej dostępności rynkowej i wysokiej ceny. W 2022 roku cena testu Alex waha się od 1100 do 1400 zł, w zależności od laboratorium. Test polega na pobraniu próbki krwi żylnej i nie wymaga specjalnego przygotowania. 

Bibliografia: