Rak pęcherzyka żółciowego — objawy, diagnostyka, leczenie, rokowania

Rak pęcherzyka żółciowego — co to?

Rak pęcherzyka żółciowego jest jednym z najbardziej złośliwych nowotworów układu pokarmowego.
Nowotwór często wykrywany za późno, co skutkuje brakiem możliwości przeprowadzenia operacji guza.
Rak pęcherzyka żółciowego jest rzadką chorobą dotyczącą głównie starszych pacjentów z przewagą kobiet.
Do czynników zwiększających zachorowalność na nowotwór pęcherzyka żółciowego należą:
Infestacja (zakażenie) przywrami Clonorchis sinensis, wrodzone anomalie dróg żółciowych, choroba Carolego i torbielowatość przewodów żółciowych, pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych (PSC), palenie papierosów, nadużywanie alkoholu oraz dysplazja lub rak jelita grubego, PCV, nitrozoaminy, toluen, pochodne benzenu, dioksyny(substancje rakotwórcze występujące w środowisku), kamica dróg żółciowych, gruczolaki dróg żółciowych, brodawczakowatość przewodów żółciowych, niedobór alfa1-antytrypsyny, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Infekcja HIV i AIDS.

Rak pęcherzyka żółciowego — objawy

Choroba przebiega w sposób bezobjawowy, najczęściej wykrywana, jest przypadkowo w trakcie cholecystektomii laparoskopowej z powodu kamicy żółciowej. W późniejszych stadiach choroby mogą wystąpić takie objawy jak: 

• ból brzucha;
• brak apetytu;
• gorączka;
• zażółcenie twardówek;
• ciemne zabarwienie moczu;
• żółtaczka;
• uogólniony świąd;
• odbarwienie stolca;
• utrata masy ciała;
• wymioty po spożyciu posiłku.

Rak pęcherzyka żółciowego — diagnostyka

Metodami diagnostycznymi w wykryciu raka pęcherzyka żółciowego są:

• Badanie (ultrasonograficzne) USG - to nieinwazyjne badanie diagnostyczne, pozwalające na dokładną ocenę narządów. Ultradźwięki wykorzystywane w tej metodzie mają bardzo szerokie zastosowanie w medycynie. Badanie może uwidocznić poszerzenie wewnątrzwątrobowych lub zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych.
• Tomografia komputerowa (TK) - tomografia komputerowa jest badaniem obrazowym, w którym wykorzystuje się promieniowanie jonizujące. Badanie może wykazać poszerzenie dróg żółciowych i masę nowotworową, pogrubienie ścian przewodu żółciowego lub wewnątrzprzewodową masę nowotworową. Często podczas badania podawany jest środek kontrastowy w celu lepszego uwidocznienia guza.
• Rezonans magnetyczny (MRI) - jest to bardzo dokładne i mało inwazyjne badanie z użyciem pola elektromagnetycznego. To badanie wykonuje się zazwyczaj z opcją z cholangiografii w celu lepszego uwidocznienia dróg żółciowych.
• Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) - badanie PET to inaczej pozytonowa tomografia emisyjna. Jest to nieinwazyjne badanie diagnostyczne, wykorzystuje techniki radioizotopowe, dzięki którym możliwe jest wczesne zdiagnozowanie zmian złośliwych, jak również odróżnienie zmian złośliwych od zmian łagodnych.
• Endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ERCP, ECPW) - endoskopowa cholangiopankreatografia wsteczna (ECPW) jest jedną z najskuteczniejszych metod oceniających drogi żółciowe i przewody trzustkowe. Jest to badanie inwazyjne, dlatego zwykle wykonywane jest tylko w razie konieczności np. aby usunąć złogi (kamienie) z dróg żółciowych i trzustkowych, założyć protezy i poszerzyć drogi żółciowe lub pobrać wycinki do badania. W celach diagnostycznych wykonuje się je tylko wtedy, kiedy nie ma innego skutecznego sposobu ustalenia pewnego rozpoznania.
  ERCP jest to procedura, która pozwala zbadać przewody żółciowe oraz trzustkowe. Giętki instrument grubości palca wskazującego (endoskop) jest wprowadzany przez usta do żołądka, a następnie do pierwszego odcinka jelita zwanego dwunastnicą. W dwunastnicy znajduje się mały otwór – brodawka. Przez endoskop wprowadza się cienką kaniulę, która jest następnie wprowadzana do brodawki. Przez tę kaniulę podaje się kontrast, który pozwala uwidocznić przewód trzustkowy i drogi żółciowe na zdjęciu RTG.
• Ultrasonografia endoskopowa (EUS) - ultrasonografia endoskopowa (EUS) jest techniką badania przewodu pokarmowego, która łączy ocenę endoskopową oraz ultrasonograficzną. Badanie przeprowadzane jest za pomocą endosonografu wyposażonego w głowicę USG. Aparat wprowadzany jest przez przełyk do żołądka, wykonuje się badanie jego ścian oraz sąsiadujących narządów, czyli trzustki, dróg żółciowych i lewego płata wątroby. Podczas badania można wykonać również biopsję, uzyskując materiał histopatologiczny umożliwiający dokładną diagnostykę podejrzanych zmian.
• Badanie laparoskopowe — wykonuje się przy użyciu laparoskopu, specjalnej rurki składającej się z teleskopu, małej kamery i źródła światła. Za pośrednictwem teleskopu zaopatrzonego w soczewki otoczone włóknami światłowodu obraz z jamy brzusznej pacjenta dociera do kamery, która przekazuje go na ekran monitora.
• Markery nowotworowe — warto wykonać badania z krwi pod kątem raka pęcherzyka żółciowego. W diagnostyce raka dróg żółciowych pewną rolę pełnią markery nowotworowe CA 19-9, CA 125 i CEA. Markery nie są swoiste dla raka dróg żółciowych i ich podwyższone stężenia jest obserwowane w innych chorobach nowotworowych i nienowotworowych.
• Badania laboratoryjne - u chorych z rakiem dróg żółciowych często mogą być stwierdzane cechy cholestazy ze zwiększeniem stężenia fosfatazy alkalicznej (ALP, FA) gamma-glutamylotranspeptydazy (GTTP) oraz bilirubiny z przewagą bilirubiny sprzężonej. Może być obecna podwyższona aktywność aminotransferazy asparaginianowej (ASPAT) i aminotransferazy alaninowej (ALAT). Warto więc poszerzyć swoją diagnostykę o wymienione wyżej badania laboratoryjne.

Rak pęcherzyka żółciowego — leczenie

• Całkowita chirurgiczna resekcja (usunięcie) zmiany z zachowaniem odpowiedniego marginesu chirurgicznego jest jedyną metodą pozwalającą na wyleczenie.

• ablacja prądem o częstotliwości fal radiowych;
• przezcewnikowa chemioembolizacja tętnicza;
• doksorubicyna;
• radioembolizacja;
• chemioterapia podawanej do tętnicy wątrobowej.

Rak pęcherzyka żółciowego — rokowania