Infekcje układu pokarmowego wywoływane przez pierwotniaki

Najczęstsze infekcje układu pokarmowego wywoływane pierwotniakami

Lamblioza

Giardia lamblia jest to pierwotniak zwany również Giardia duodenalis, którymi zakażenie wynika głównie z picia nieprzegotowanej wody.

Lambioza jest bardzo często diagnozowaną chorobą. Objawy trwają zwykle 1-2 tygodnie i obejmują przewlekłą biegunkę, gazy, tłuste stolce, mdłości, wymioty, skurcze brzucha. W konsekwencji dochodzi silnego odwodnienia, utraty masy ciała, a także do pogorszenia wchłaniania laktozy, tłuszczów oraz witaminy A i B12. W przypadku lambliozy u dzieci istnieje ryzyko opóźnienia rozwoju fizycznego i psychicznego oraz znacznego niedożywienia.

Ameboza

Do zakażenia E. histolytica może dojść zarówno na drodze pokarmowej jak i poprzez kontakty seksualne. Zakażenie samych jelit zazwyczaj przebiega bezobjawowo, jednak w przypadku naruszenia błony śluzowej może dojść do zapalenia jelita grubego, które wiąże się z wydalaniem krwi w kale. Istnieje również ryzyko zapalenia otrzewnej, perforacji i ziarniniaków.

Ameboza może mieć również postać pozajelitową, co stanowi większe ryzyko dla życia, i wówczas jest źródłem ropni wątroby, mózg, opłucnej bądź też zmian martwiczych skóry narządów płciowych i odbytu.

Kryptosporydioza

Kryptosporydioza jest chorobą związaną z zakażeniem Cryptosporidium spp. Zazwyczaj pierwsze objawy pojawiają się w ciągu 10 dni od zainfekowania, a trwają od 1 do 4 tygodni w przypadku osób z dobrą odpornością. Do najczęstszych objawów należy wodnista biegunka z silnymi skurczami i bólem brzucha, nieznacznie podwyższona temperatura i wymioty. U niektórych pojawić się może również postać oddechowa kryptosporydiozy.

Blastocytoza

Jest to zakażenie Blastocystis hominis, do czego najczęściej dochodzi poprzez spożycie skażonej wody lub pokarmów. Charakterystyczna dla blastocytozy jest przewlekła biegunka, bóle brzucha, zmniejszenie masy ciała, osłabienie, bóle głowy oraz wysypka drobnoplamista. Uznaje się, że infekcja B. hominis może być powiązana z rozwojem zespołu jelita drażliwego i chorób zapalnych jelit.

Dientameboza

Dientameboza jest chorobą pasożytniczą występującą głównie w krajach rozwiniętych przy dużym zagęszczeniu ludzi. Dientamoeba fragilis lokalizuje się wyłącznie w jelicie grubym i nie powoduje zakażeń poza układem pokarmowym. Do objawów zakażenia należą głównie bóle brzucha, biegunki, nudności, osłabienia i gorączki. Dientameboza często współwystępuje z zakażeniem owsikami.

Cyklosporoza

Do infekcji Cyclospora cayetanensis dochodzi najczęściej w regionach o niskiej higienie. Przedostaje się do przewodu pokarmowego wraz z zanieczyszczoną wodą i pokarmem (głównie owocami i warzywami). Symptomy infekcji C. cayetanensis obejmują wodniste biegunki, wzdęcia i gazy, bóle brzucha, chudnięcie i lekką gorączkę.

W jaki sposób przebadać się pod kątem pierwotniaków jelitowych?

Pasożyty układu pokarmowego – panel 6 pasożytów jednokomórkowych (pierwotniaków) jest badaniem, które umożliwia dokładną diagnostykę pod kątem 6 pierwotniaków będących najczęstszymi przyczynami infekcji układu pokarmowego:

• Giardia lamblia,
• Entamoeba histolytica,
• Cryptosporidium spp.,
• Blastocystis hominis,
• Dientamoeba fragilis,
• Cyclospora cayetanensis.

Aby sprawdzenie obecności pasożytów w jelitach było możliwe, konieczne jest przesłanie do laboratorium próbki kału. W laboratorium genXone przeprowadzana dokładna analiza obecności DNA pasożytów jednokomórkowych w próbce.

Badanie w kierunku zakażenia pierwotniakami pozwala na wdrożenie leczenia przeciwpasożytniczemu i powrót do dobrego samopoczucia.

Dostępne jest również kompleksowe badanie pod kątem infekcji układu pokarmowego, które wykrywa bakterie, wirusy i pasożyty.

Jak uniknąć zakażenia pasożytami jelitowymi?

Podstawową sprawą w profilaktyce zakażeń pasożytniczych jest zwyczajnie prawidłowa higiena jak mycie rąk wodą z mydłem po skorzystaniu z toalety, a także przed przygotowywaniem i spożywaniem posiłków. Przebywając w regionach o niższym standardzie higieny trzeba zwracać na to jeszcze większą uwagę. Dodatkowo powinno się dobrze kontrolować, co się wtedy zjada lub pije, a przede wszystkim nie należy pić wody z kranu.

Bibliografia:

• Showler AJ, Boggild AK. Entamoeba histolytica. CMAJ. 2013;185(12):1064. doi:10.1503/cmaj.121576
• CDC: Intestinal (Non-Pathogenic) Amebae
• CDC: Parasites - Giardia
• CDC: Parasites - Cryptosporidium (also known as "Crypto")

Autor merytoryczny: Mgr Katarzyna Startek, Dietetyk