Łokieć tenisisty — co to, objawy, leczenie?

Łokieć tenisisty — co to jest?

Łokieć tenisisty jest częstym schorzeniem występującym w obrębie stawu łokciowego, które dotyka głównie osoby między 35. a 55. rokiem życia. Ból może ustępować samoistnie, w niektórych przypadkach może trwale powodować uporczywe objawy bólowe, które są oporne na leczenie.
Charakterystyczne dla schorzenia są degeneracyjne zmiany w strukturze kolagenu oraz nieprawidłowości w ukrwieniu związane z procesem neowaskularyzacji. Patologia jest wynikiem powtarzających się mikrourazów prowadzących do uszkodzenia tkanek. Czułość diagnostyki obrazowej zależna jest od czasu trwania schorzenia. Pierwszy okres choroby zazwyczaj wywoływany jest urazem, któremu może towarzyszyć stan zapalny, dlatego najbardziej skuteczną metodą leczenia może być terapia przeciwzapalna i unieruchomienie kończyny.

Łokieć tenisisty — objawy

Podstawowym objawem łokcia tenisisty jest: ból w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej, z którym często współistnieją zaburzenia siły i zmniejszona funkcja kończyny górnej. Obecnie wiadomo, że dolegliwości bólowe są związane ze zmianami zwyrodnieniowymi w okolicy ścięgna prostowników, głównie mięśnia prostownika promieniowego krótkiego nadgarstka.

Łokieć tenisisty przyczyny powstawania

Przyczyną powstawania schorzenia jest przeciążenie mięśni, oraz zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego kręgosłupa, co może powodować osłabienie mięśni prostowników nadgarstka. Objawy bólowe w zespole łokcia tenisisty mogą być spowodowane również przez inną chorobę — zespół usidlenia nerwu międzykostnego.
Testem pomocnym w diagnozowaniu tego zespołu może być test Koppela-Thomasa (oporowany wyprost palca trzeciego przy wyprostowanym stawie łokciowym).

Łokieć tenisisty — diagnostyka

Metody diagnostyki łokcia tenisisty obejmują:

• Wywiad — opiera się na ustaleniu chorób towarzyszących, które mogły mieć wpływ na powstanie entezopatii. W wywiadzie należy ustalić jaki mechanizm przyczynił się do powstawania bólu, określić rodzaj bólu oraz od jakiego czasu pacjent odczuwa dolegliwości bólowe.

• W celu ustalenia odpowiedniej diagnozy zaleca się wykonanie badań obrazowych oraz histopatologicznych. Badania mają na celu wykluczenie innych chorób niż potwierdzenia entezopatii.

• Badanie kliniczne — polega na oglądaniu miejsc, wskazanych przez pacjenta, które są źródłem dolegliwości bólowych. Lekarz sprawdza bolesność nadkłykcia bocznego poprzez badanie palpacyjne. Dotyk powoduje bolesność nad lub bezpośrednio w nadkłykciu bocznym, jak również może być wywołana w masie mięśni prostowników nadgarstka. Specjalista ocenia również obrzęk, wysięk stawowy oraz czy pojawiły się ewentualne zmiany skórne. W badaniu klinicznym możemy stwierdzić również poszerzenie zarysu więzadła, osłabienie i zanik mięśni. Do postawienia odpowiedniej diagnozy wykorzystywane są między innymi testy prowokacyjne, takie jak test Cozen czy Milla.
  
  Do diagnozy łokcia tenisisty wykorzystujemy także badania obrazowe takie jak:

• Przeglądowe badanie radiologiczne (RTG)
• Magnetyczny rezonans jądrowy (MRI)
• Ultrasonografia (USG)
  
  W pierwszym etapie choroby istnieje możliwość bardzo dobrego przedstawienia ścięgna, ale wraz z postępującym procesem zajęcia ścięgna jego obraz staje się coraz mniej wyraźny, warto więc zgłosić się do lekarza na początkowym etapie choroby.
  
  

Łokieć tenisisty — leczenie

Leczenie łokcia tenisisty sprowadza się głównie do łagodzenia objawów bólowych, oraz przywrócenia prawidłowego funkcjonowania fizycznego.

Metody leczenia łokcia tenisisty

• Leczenie zachowawcze;
• metody chirurgiczne;

• w ostrym okresie choroby wdraża się leczenie farmakologiczne, które zadziała przeciwbólowo i przeciwzapalnie;
• stosowane są również stabilizatory i ortezy, zapewniające kończynie górnej odpoczynek i unieruchomienie ze zgięciem w stawie łokciowym;
  
• po ustąpieniu ostrych dolegliwości bólowych można zastosować rehabilitację z zastosowaniem ćwiczeń izometrycznych czynnych, a następnie ćwiczeń czynnych z oporem.
  
  Przeciwbólowo oraz przeciwzapalnie stosujemy zabiegi fizykalne takie jak;

• Jonoforeza oraz urządzenia z zastosowaniem impulsowego pola magnetycznego małej częstotliwości, która ma na celu zmniejszenie dolegliwości bólowych, oraz zwiększenia sprawności ruchowej u pacjenta;
  manipulacje, nadźwiękawianie, w tym fonoforezę;

• często stosowanym zabiegiem fizykalnym stosowanych w entezopatii są ultradźwięki, które mają na celu pobudzenie włókien kolagenowych oraz pomagają zwiększyć ich elastyczność. Ultradźwięki charakteryzują się wysoką skutecznością oraz bezpieczeństwem;

• Za metodę wspomagającą leczenie uznaje się akupunkturę, polegającą na nakłuwaniu igłami punktów odpowiadających za największą aktywność uszkodzonych narządów. Zazwyczaj stosuje się serię 10 zabiegów, w których wkłucia utrzymywane są przez 20 min;
• niskoenergetyczna laseroterapia (LLLT);
• fala uderzeniowa niskiej energii ESWT (Extracorporeal Shock Wave Therapy). Również jest jedną z metod pozbawioną ryzyka wystąpienia komplikacji. Szczególnie zalecana jest ona u pacjentów, u których zawiodły wszystkie wcześniej stosowane formy fizjoterapii, a schorzenia mają charakter przewlekły. Stosowanie tej terapii często pozwala uniknąć pacjentowi zabiegu operacyjnego
  oraz charakteryzuje się trwałością rezultatów, oraz brakiem wystąpienia efektów ubocznych.

• Jedną z nowocześniejszych metod jest wstrzyknięcie autogenicznej krwi z czynnikami wzrostu do zmienionego zapalnie przyczepu mięśni. Zabiegi te są bezpieczne i powodują znaczną poprawę. W przypadku braku poprawy z wykorzystaniem poprzednio wymienionych zabiegów w okresie trwania choroby do 12 miesięcy należy rozważyć leczenie chirurgiczne.

Bibliografia:

1. Wójcik Gustaw, Stawińska Teresa, Szulc Anna, Sokołowska Barbara: Diagnostyka i leczenie zachowawcze łokcia tenisisty, Journal of Education, Health and Sport, Radomska Szkola Wyzsza, vol. 6, no. 11, 2016, pp. 98- 107, DOI: 10.5281/zenodo.164191
2. Kuncewicz E., Samborski W. (2008). Aktualny stan wiedzy na temat patomechanizmu tzw. łokcia tenisisty. Annales Academiae medicae stetinensis Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. Vol. 54, Nr 3, s. 48-53.
3. Zaworski K. i in. (2015). Terapia manualna w diagnostyce i leczeniu „łokcia tenisisty”. Diagnostyka i postępowanie. Vol. 6, s. 67-71.

Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl