Ile kosztują badania na ojcostwo?

Badania na ojcostwo - jak się je robi?

Do badania na ojcostwo można podejść zarówno stacjonarnie, jak i poprzez realizację wysyłkową w przypadku badań prywatnych, zaś w badaniu na zlecenie sądu konieczne jest udanie się do wyznaczonej przez sąd placówki. Dodatkowo rodzaj wykonywanego badania na ojcostwo będzie warunkował to, ile będzie kosztować.

Stacjonarne badania na ojcostwo są wykonywane w punktach pobrań. Można je zrealizować jedynie w przypadku możliwości udziału dziecka w pobraniu, do czego konieczna jest obecność matki lub jej pisemna zgoda, jeśli jest ono wciąż niepełnoletnie. Personel punktu pobiera wymazy z jamy ustnej od dziecka i domniemanego ojca, opisuje je i przekazuje do laboratorium.

Realizacja wysyłkowa natomiast jest możliwa, jeśli nie zostały spełnione warunki do wykonania badania w punkcie lub też ta forma jest po prostu wygodniejsza. Zestaw do pobrania próbek do badania na ojcostwo zamówić można online i na podany przez siebie zostanie dostarczona dyskretna przesyłka. W domu jest możliwe wykonanie wymazów i pobranie mikrośladów. Po pobraniu próbek oddaje się je kurierowi, który zajmie się dostarczeniem ich do laboratorium. Co może być dla niektórych istotne zarówno próbki, jak i wyniki badania na ojcostwo w przypadku realizacji wysyłkowej nie są podpisywane danymi osób, od których dany materiał genetyczny został pobrany, dzięki czemu zachowana zostaje anonimowość badanych osób.

Badania na ojcostwo wykonywane na zlecenie sądu różnią się w pewnych zakresach od badań prywatnych. Przede wszystkim próbki (wymazy) muszą zostać pobrane również od matki dziecka. Pobranie wykonywane jest w wyznaczonej placówce przez osobę, która została wskazana przez biegłego sądowego, w obecności dwóch bezstronnych świadków. Dodatkowo z pobrania spisuje się protokół, a jedynie wynik takiego badania z podpisem biegłego ma wartość dowodową w sądzie.

Test genetyczny na ojcostwo

Jeżeli masz wątpliwości co do swojego biologicznego ojcostwa lub podejrzewasz, że możesz być biologicznym ojcem dziecka wykonaj proste genetyczne badanie ojcostwa. Pozwala ono na stuprocentowe wykluczenie ojcostwa lub potwierdzenie go z pewnością powyżej 99,9999%.

Dostępne badania ojcostwa to:

Badanie ojcostwa ➜ realizacja wysyłkowa (wymaz + mikroślad)

Badanie ojcostwa ➜ realizacja wysyłkowa (wymaz + wymaz)

Badanie ojcostwa ➜ realizacja wysyłkowa (mikroślad + mikroślad)

Badanie ojcostwa ➜ realizacja w punkcie pobrań (wymaz + wymaz)

Dowiedz się więcej

Jakie próbki są pobierane do badania na ojcostwo?

DNA do badania na ojcostwo izoluje się najczęściej z wymazów, krwi lub mikrośladów.

Wymazy polegają na pocieraniu specjalnym patyczkiem, tzw. wymazówką, wewnętrznej strony policzka. Na wymazówce pozostają komórki z błony śluzowej jamy ustnej, z których jąder komórkowych izolowane jest DNA. Jest to bardzo proste do wykonania, przez co te badania kosztują najmniej. Do wykonania wymazów zaleca się odpowiednio przygotować poprzez unikanie zanieczyszczenia jamy ustnej jedzeniem, piciem czy choćby nikotyną przez dwie godziny przed pobraniem.

Krew jest bardzo często wykorzystywana do badań genetycznych, jednak w przypadku badania na ojcostwo nie tak często jak wymazy. Do pobrania krwi w celu izolacji DNA nie ma konieczności przychodzenia do punktu pobrań na czczo. Co ważne, pobranie krwi może odbywać się jedynie w punkcie pobrań.

Dość popularne jest również wykorzystanie w badaniach na ojcostwo mikrośladów, którymi są np. ślina, plamy krwi lub nasienia, fragmenty naskórka czy też cebulki włosów. Aby je wykorzystać w badaniu, osoba zlecająca powinna w bezpieczny sposób zapakować przedmiot wykorzystywany jedynie przez osobę, która ma zostać przebadana. Taką rzeczą może być np. szczoteczka do zębów, smoczek lub chusteczka higieniczna. Wyizolowanie DNA z mikrośladów niestety jest trudniejsze, gdyż mikrośladów na przedmiocie może być bardzo mało, a dodatkowo istnieje ryzyko, że znajdzie się tam DNA też innej osoby.

Jest również możliwość, żeby pobrać materiał genetyczny od dziecka jeszcze w trakcie ciąży, co jest wykonywane poprzez wyizolowanie go z krwi matki (po 10 tygodniu ciąży) lub z płynu owodniowego (po 15 tygodniu ciąży) w trakcie wykonywania amniopunkcji.

Badania na ojcostwo - na czym polega badanie genetyczne?

Genetyczne badania na ojcostwo wykonuje się w laboratoriach diagnostycznych, które specjalizują się w diagnostyce genetycznej. Badania te pozwalają na określenie zależności pomiędzy profilami genetycznymi dwóch osób - dziecka i domniemanego ojca. Dziecko otrzymuje 50% materiału genetycznego od ojca, więc porównując ze sobą określone fragmenty możliwe jest stwierdzenie zgodności. Jednak każdy profil genetyczny jest całkowicie indywidualny dla konkretnej osoby za wyjątkiem bliźniąt jednojajowych, które charakteryzują się jednakowymi genami.

Badania genetyczne na ojcostwo rozpoczynają się od wyizolowania z pobranych próbek DNA i jego powieleniu za pomocą reakcji łańcuchowej polimerazy. Dalej przy wykorzystaniu sekwenatorów ustala się, w jakiej kolejności ustawione są pary zasad w łańcuchach i lokalizuje się wspomniane już fragmenty, które nazywane są markerami genetycznymi. Każdy marker posiada przydzielone do siebie dwie liczby, które odpowiadają częściom odziedziczonym po matce i po ojcu. Porównuje się 16, 22 lub 24 markery genetyczne (im większa liczba, tym większa wiarygodność badania), a dokładniej porównuje się liczby, które są im przypisane, i uzupełnia się to analizą statystyczną. Brak wspólnej liczby w co najmniej czterech markerach daje wynik, który pozwala na stuprocentowe zaprzeczenie ojcostwa. Obecność jednakowych liczb we wszystkich badanych markerach daje 99,9999% pewności o rodzicielstwie. Pewność w tym wypadku nie może wynosić 100% ze względu na teoretyczną szansę występowania na świecie drugiej osoby o tym samym profilu genetycznym.

Ile kosztują badania na ojcostwo?

Badania na ojcostwo kosztują bardzo różnie na rynku. Zależą one od wielu różnych czynników: czy są wykonywane w punkcie czy wysyłkowo, jakie próbki są pobierane, ile osób bierze udział w badaniu, ile markerów genetycznych jest analizowanych oraz czy badanie ma mieć znaczenie dowodowe w sądzie.

Prywatne badania wykonywane z wymazów od dwóch osób kosztują zwykle najmniej. W punkcie pobrań badania te kosztują w okolicy 500 zł, a w wersji wysyłkowej są nieznacznie droższe i kosztują ok. 530 zł. Ze względu na trudności w izolacji genów z mikrośladów te badania na ojcostwo kosztują więcej, a na cenę składa się również wysyłka kurierem. Badania na ojcostwo z jednego wymazu i jednego mikrośladu kosztują 670 zł, a z dwóch mikrośladów kosztują 740 zł. W przypadku chęci wykonania badania na ojcostwo od trzech osób lub w trakcie ciąży badania będą kosztować odpowiednio więcej.

W ramach sądowego badania na ojcostwo nie ponosi się jego kosztów. Jedynie w przypadku, gdy badanie nie potwierdzi podejrzeń strony pozywającej, może zostać ta strona obciążona kosztami sądowymi oraz kosztami poniesionymi przez stronę pozwaną.

W jakim celu wykonuje się badania na ojcostwo?

Badania na ojcostwo są zlecane w sądzie jedynie w określonych sytuacjach, gdy ustalenie ojcostwa jest konieczne do rozwiązania spraw dotyczących np. uznaniu ojcostwa przy braku zgody jednej ze stron, zaprzeczeniu domniemaniu ojcostwa, a także ustalaniu dodatkowych kwestii dotyczących rodzicielstwa jak zakres władzy rodzicielskiej, nadanie nazwiska dziecku, ustalenie alimentów oraz świadczeń na rzecz kosztów poniesionych przez matkę w trakcie ciąży.

Ojcem według prawa zostaje się poprzez ustalone w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym domniemanie ojcostwa lub uznanie ojcostwa. Domniemanym ojcem jest aktualny lub były mąż matki, jeżeli dziecko urodziło się w czasie małżeństwa lub w ciągu 300 dni od rozwiązania małżeństwa, chyba że w tym czasie matka weszła w nowy związek małżeński - wówczas o domniemanym ojcostwie mówi się w stosunku do kolejnego męża matki dziecka. Uznaniem ojcostwa natomiast jest oświadczenie mężczyzny przed właściwym urzędem, że jest ojcem dziecka, przy czym musi ten fakt potwierdzić również matka dziecka. W innym przypadku, gdy matka nie zgadza się na uznanie, lub też chce się zaprzeczyć faktowi, że domniemany ojciec jest biologicznym rodzicem dziecka, konieczne ustalenie ojcostwa na drodze sądowej poprzez badania na ojcostwo, które pozwolą potwierdzić lub obalić ewentualne podejrzenia. Na złożenie wniosku do sądu o zaprzeczenie domniemaniu ojcostwa mężczyzna ma 6 miesięcy od otrzymania wiadomości o narodzeniu się potomka, matka ma 6 miesięcy od porodu, a dziecko 3 lata od ukończenia pełnoletności, natomiast uznać ojcostwo mężczyzna może przez pierwszych 18 lat życia dziecka. Poza tymi terminami wniosek o badanie na ojcostwo może złożyć prokurator na podanie matki, dziecka lub domniemanego ojca. Jedynymi sytuacjami, w których nie wykonuje się badania na ojcostwo jest śmierć dziecka lub poczęcie dziecka poprzez zabieg medyczny.

Wnioskowanie o ustalenie ojcostwa na drodze sądowej i wykonanie badania na ojcostwo może być procesem żmudnym szczególnie w sytuacji, gdy nie ma się żadnych dowodów, które mogą potwierdzać podejrzenia. W tym celu badania na ojcostwo warto wykonać prywatnie. Część z prywatnych badań na ojcostwo wymagają zgody matki, a niektóre można wykonać w sposób anonimowy. Prywatne badania na ojcostwo i pewność odnośnie swojego rodzicielstwa pozwala na poprawienie kontaktów w rodzinie albo wynik można wykorzystać jako załącznik do wniosku dla prokuratora lub sądu.

Aktualizacja: 2018-11-27