Cytomegalia w ciąży – cytomegalia wrodzona, objawy u noworodka, profilaktyka
Cytomegalia w ciąży
Cytomegalia należy do jednej z najczęstszych, wrodzonych chorób infekcyjnych, dotykając blisko 1% spośród wszystkich noworodków. Każdego dnia na świat przychodzi 2 500 dzieci zarażonych cytomegalowirusem, wśród których, jedną piątą dotyka trwała niepełnosprawność lub śmierć. Nawet brak objawów cytomegalii u noworodka po urodzeniu nie wyklucza wystąpienia poważnych zaburzeń w rozwoju neurologicznym, niedosłuchu czy zaburzeń widzenia, na późniejszych etapach rozwoju dziecka. Mimo, że wirus ten występuje powszechnie we wszystkich szerokościach geograficznych (szacuje się, że 40%-80% populacji krajów rozwiniętych i 100% ludności krajów rozwijających się jest nosicielami) i jest najczęstszą przyczyną wad wrodzonych, świadomość dróg zakażenia i możliwości ochrony wśród przyszłych mam oraz ciężarnych wciąż wydaje się znikoma.
Dziecko może zostać zakażone w okresie ciąży (cytomegalia wrodzona), podczas porodu (zakażenie okołoporodowe), a także w okresie poporodowym. Najbardziej niebezpieczne jest zakażenie wrodzone – odpowiada ono za postać objawową u około 10% wszystkich zakażonych noworodków. Niestety również u 5-15% dzieci,które nie wykazywały objawów po urodzeniu, zakażenie przynosi późne, poważne
konsekwencje zdrowotne.
Cytomegalia wrodzona objawowa -objawy u noworodka:
- małogłowie,
- wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrostu,
- hepatosplenomegalia,
- żółtaczka,
- wybroczyny,
- niedokrwistość,
- zapalenie naczyniówki i siatkówki,
- zwapnienia wewnątrzczaszkowe lub poszerzenie komór mózgu,
- objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, opóźnienie rozwoju psychomotorycznego,
- upośledzenie wzroku.
Wśród dzieci, które przyszły na świat z bezobjawową postacią cytomegalii wrodzonej, w późniejszym okresie wystąpić mogą zaburzenia mowy, opóźnienia w rozwoju psychomotorycznym oraz niedosłuch odbiorczy, który stanowi najpoważniejsze powikłanie.
Cytomegalia - dodatni wynik IgG/IgM
Podstawowym źródłem zakażenia cytomegalowirusem jest
człowiek, a w zasadzie jego wydzieliny (ślina, łzy, mleko, wydzieliny dróg rodnych), wydaliny
(mocz) oraz krew. Szacuje się, że 80% kobiet w Polsce jest zakażone CMV, cytomegalowirusem zarażamy się bowiem, podobnie jak opryszczką, dożywotnio. U osób, u których układ odpornościowy działa prawidłowo,
infekcja przebiega bezobjawowo, u reszty zakażenie przypomina łagodną mononukleozę. Okresowo dochodzi również do reaktywacji wirusa u osób zakażonych, w efekcie czego wydzielają wirusa z wydzielinami ciała. Ciężki przebieg najczęściej występuje w przypadku zaburzeń
odporności oraz u noworodków i dzieci z infekcją wrodzoną,
które zostały zakażone wewnątrzmacicznie. Dla ciężarnych kobiet głównym źródłem
pozostają dzieci poniżej 4 roku życia, szczególnie te uczęszczające do żłobka
lub przedszkola, gdzie o rozprzestrzenianie wirusa najłatwiej. U większości kobiet cytomegalia w ciąży przebiega bez występowania żadnych objawów. W badaniu serologicznym najistotniejsze jest, czy do zakażenia matki doszło przed ciążą, czy też podczas jej trwania. Ryzyko przeniesienia infekcji na płód, jest dużo wyższe gdy do zakażenia doszło podczas ciąży, niż w przypadku reaktywacji wirusa. Wykrycie przeciwciał przed ciążą zdecydowanie zmniejsza ryzyko zakażenia dziecka,ma też istotne znaczenie dla potencjalnych skutków. Niemowlęta, których matki zakaziły się cytomegalowirusem podczas ciąży, znacznie częściej chorują objawowo, będąc również bardziej narażonymi na długofalowe skutki zakażenia.
Jak się chronić w ciąży? - najważniejsze zalecenia:
- częste i regularne mycie rąk (zwłaszcza po karmieniu, czyszczeniu jamy ustnej śliniącego dziecka, wycieraniu nosa, zmianie pieluchy oraz sprzątaniu zabawek malucha),
- Używanie wyłącznie swoich przedmiotów użytku codziennego, takich jak np. ręczniki, naczynia, sztućce czy szczoteczka do zębów,
- unikanie dzielenia napojów i pożywienia z dzieckiem,
- nie wkładanie smoczka do ust matki,
- mycie przedmiotów po kontakcie ze śliną lub moczem dziecka,
- unikanie kontaktu ze śliną malucha,zwłaszcza całowania w usta.
Cytomegalia -jakie badania wykonać?
Bibliografia:
1. Dunal M., Trzcińska A., Siennicka J.(2013). Wirus cytomegalii – problem zakażeń wrodzonych. Post Mikrobiol. Vol. 52, nr. 1, s. 17-28.2. Arav-Boger R., Pass R.F.(2002). Diagnosis and management of cytomegalovirus infection in newborn. Pediatr. Ann.Vol. 31, s.719–725.
3. Bulsiewicz D., Czech-Kowalska J., Latka-Grot J., Dobrzańska A. (2016). Profilaktyka zakażeń wrodzonych wirusem cytomegalii. Gin Pol Med Project. Vol. 3, nr. 41, s. 52-58.
4. Sobolewska-Pilarczyk M., Rajewski P.,Rajewski P.(2016). Cytomegalia wrodzona - aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii. Forum Medycyny Rodzinnej.Vol. 10, Nr. 6, s. 309-313.
5. Woźniakowska-Gęsicka T., Wróblewska W., Wiśniewska-Ligier M. (2006). Rola wirusa cytomegalii w patologii wieku rozwojowego. Pediatr. Pol. Vol. 81, s.674–678.
Autor merytoryczny: Mgr Paulina Łuczyńska
Aktualizacja: 2021-11-19
Pakiet badań na infekcje w ciąży - 9 badań krwi
499.00 złw placówce
Metoda jakościowa / ilościowa
do 4 dni roboczych
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
