Cytomegalia w ciąży – cytomegalia wrodzona, objawy u noworodka, profilaktyka

1. małogłowie,
2. wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrostu,
3. hepatosplenomegalia,
4. żółtaczka,
5. wybroczyny,
6. niedokrwistość,
7. zapalenie naczyniówki i siatkówki,
8. zwapnienia wewnątrzczaszkowe lub poszerzenie komór mózgu,
9. objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego, opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, 
10. upośledzenie wzroku.

Cytomegalia - dodatni wynik IgG/IgM

Podstawowym źródłem zakażenia cytomegalowirusem jest człowiek, a w zasadzie jego wydzieliny (ślina, łzy, mleko, wydzieliny dróg rodnych), wydaliny (mocz) oraz krew. Szacuje się, że 80% kobiet w Polsce jest zakażone CMV, cytomegalowirusem zarażamy się bowiem, podobnie jak opryszczką, dożywotnio. U osób, u których układ odpornościowy działa prawidłowo, infekcja przebiega bezobjawowo, u reszty zakażenie przypomina łagodną mononukleozę. Okresowo dochodzi również do reaktywacji wirusa u osób zakażonych, w efekcie czego wydzielają wirusa z wydzielinami ciała. Ciężki przebieg najczęściej występuje w przypadku zaburzeń odporności oraz u noworodków i dzieci z infekcją wrodzoną, które zostały zakażone wewnątrzmacicznie. Dla ciężarnych kobiet głównym źródłem pozostają dzieci poniżej 4 roku życia, szczególnie te uczęszczające do żłobka lub przedszkola, gdzie o rozprzestrzenianie wirusa najłatwiej. U większości kobiet cytomegalia w ciąży przebiega bez występowania żadnych objawów. W badaniu serologicznym najistotniejsze jest, czy do zakażenia matki doszło przed ciążą, czy też podczas jej trwania.  Ryzyko przeniesienia infekcji na płód, jest dużo wyższe gdy do zakażenia doszło podczas ciąży, niż w przypadku reaktywacji wirusa. Wykrycie przeciwciał przed ciążą zdecydowanie zmniejsza ryzyko zakażenia dziecka,ma też istotne znaczenie dla potencjalnych skutków. Niemowlęta, których matki zakaziły się cytomegalowirusem podczas ciąży, znacznie częściej chorują objawowo, będąc również bardziej narażonymi na długofalowe skutki zakażenia. 

Jak się chronić w ciąży? - najważniejsze zalecenia:

1. częste i regularne mycie rąk (zwłaszcza po karmieniu, czyszczeniu jamy ustnej śliniącego dziecka, wycieraniu nosa, zmianie pieluchy oraz sprzątaniu zabawek malucha),
2. Używanie wyłącznie swoich przedmiotów użytku codziennego, takich jak np. ręczniki, naczynia, sztućce czy szczoteczka do zębów,
3. unikanie dzielenia napojów i pożywienia z dzieckiem,
4. nie wkładanie smoczka do ust matki,
5. mycie przedmiotów po kontakcie ze śliną lub moczem dziecka,
6. unikanie kontaktu ze śliną malucha,zwłaszcza całowania w usta. 

Cytomegalia -jakie badania wykonać?

1. Pakiet badań przed planowaną ciążą. 
2. Pakiet badań na infekcje w ciąży. 
3. Pakiet na infekcje intymne.

Bibliografia:

1. Dunal M., Trzcińska A., Siennicka J.(2013). Wirus cytomegalii – problem zakażeń wrodzonych. Post Mikrobiol. Vol. 52, nr. 1, s. 17-28.
2. Arav-Boger R., Pass R.F.(2002). Diagnosis and management of cytomegalovirus infection in newborn. Pediatr. Ann.Vol. 31, s.719–725.
3. Bulsiewicz D., Czech-Kowalska J., Latka-Grot J., Dobrzańska A. (2016). Profilaktyka zakażeń wrodzonych wirusem cytomegalii. Gin Pol Med Project. Vol. 3, nr. 41, s. 52-58.
4. Sobolewska-Pilarczyk M., Rajewski P.,Rajewski P.(2016). Cytomegalia wrodzona - aktualne zalecenia dotyczące diagnostyki i terapii. Forum Medycyny Rodzinnej.Vol. 10, Nr. 6, s. 309-313.
5. Woźniakowska-Gęsicka T., Wróblewska W., Wiśniewska-Ligier M. (2006). Rola wirusa cytomegalii w patologii wieku rozwojowego. Pediatr. Pol. Vol. 81, s.674–678.

Autor merytoryczny: Mgr Paulina Łuczyńska