Choroba wieńcowa: Przyczyny, objawy i sposoby leczenia

5.0

Ocena klientów: 1 ocen

Z artykułu dowiesz się:

Czym jest choroba wieńcowa?
Przyczyny choroby wieńcowej
Objawy choroby wieńcowej
Czym jest dławica piersiowa?
Czynniki genetyczne a choroba wieńcowa
Diagnostyka choroby wieńcowej
Kiedy należy wykonać diagnostykę w kierunku choroby wieńcowej?
Leczenie choroby wieńcowej
Profilaktyka choroby wieńcowej
Jak długo można żyć z chorobą wieńcową?
Czy choroba wieńcowa może się cofnąć?

sprawdź też:

1. Zawał serca - przyczyny, objawy, profilaktyka, uwarunkowanie genetyczne

2. Miażdżyca – rola badań lipidowych i markerów stanu zapalnego

3. Najczęstsze choroby układu krążenia - miażdżyca, zawał serca i zakrzepica

Data publikacji: 2025-02-21

Data aktualizacji: 2025-02-21

Choroba wieńcowa serca, zwana również — chorobą niedokrwienną serca, to jedna z najczęstszych chorób układu sercowo-naczyniowego i główna przyczyna śmiertelności i niepełnosprawności w krajach rozwiniętych. W artykule przedstawię, jakie są główne przyczyny tej choroby, objawy, a także badania diagnostyczne i metody leczenia.

Czym jest choroba wieńcowa?

W przebiegu choroby wieńcowej tworzą się blaszki miażdżycowe w tętnicach wieńcowych, skutkuje to niedokrwieniem mięśnia sercowego. Konsekwencją choroby wieńcowej może być dusznica bolesna i zawał serca. Występowanie miażdżycy, której skutkiem może być choroba wieńcowa — stale rośnie ze względu na wydłużenie średniej długości życia, starzenie się populacji oraz powszechne występowanie czynników ryzyka. Chorobę wieńcową dzielimy na: przewlekłe zespoły wieńcowe oraz ostre zespoły wieńcowe.

Przewlekłe zespoły wieńcowe charakteryzują się niedokrwieniem występujących pod wpływem wzrostu obciążenia mięśnia sercowego spowodowanego np., wysiłkiem fizycznym lub stresem. Choroba rozwija się powoli;
ostre zespoły wieńcowe — to stan, w którym mamy do czynienia z prawie całkowitym przerwaniem dopływu krwi do mięśnia sercowego. Jest to stan, który narastając, powoduje bezpośrednie zagrożenie życia.

Przyczyny choroby wieńcowej

Do głównych przyczyn i czynników ryzyka należą:

Wysoki poziom cholesterolu: przyczynia się do powstawania blaszek miażdżycowych;
nadciśnienie tętnicze, które może uszkadzać ściany naczyń krwionośnych — co sprzyja odkładaniu się cholesterolu;
palenie papierosów;
cukrzyca;
brak aktywności fizycznej;
stres;
niezdrowa dieta;
wrodzone wady tętnic wieńcowych;
choroby powodujące zwężenie naczyń krwionośnych w tym Kiła lub choroba Kawasaki;
niedokrwistość;
hipotonia (obniżenie napięcia mięśniowego);
hipowolemia (za małą ilość krwi w naczyniu);
niewydolność oddechowa;
kardiomiopatie;
nadczynność tarczycy.

Objawy choroby wieńcowej

Choroba wieńcowa może objawiać się na wiele sposobów.
Do najczęściej występujących należą:

Ból w klatce piersiowej – nazywany jest (dławicą piersiową) – powoduje uczucie ucisku lub gniecenia. Do tego może pojawić się pieczenie oraz ból, który promieniuje do ramienia, szyi lub żuchwy;
duszność – która pojawia się zazwyczaj podczas wysiłku oraz stresu;
uczucie zmęczenia, które występuje nawet po niewielkim wysiłku;
nieregularne bicie serca (kołatanie serca);
zawroty głowy;
omdlenia, które mogą pojawić się w zaawansowanym stadium choroby;
w niektórych przypadkach pierwszym objawem choroby wieńcowej może być zawał serca, który objawia się: silnym bólem w klatce piersiowej z towarzyszącą dusznością, zimnymi potami, mogą wystąpić również nudności i lęk. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia. W takiej sytuacji niezbędna jest natychmiastowa pomoc medyczna.

Czym jest dławica piersiowa?

Głównym objawem choroby wieńcowej jest dławica piersiowa — jest to ból w klatce piersiowej spowodowany niedostateczną ilością tlenu, który dopływa do mięśnia sercowego. Zazwyczaj jest skutkiem zwężenia tętnic wieńcowych przez blaszki miażdżycowe, które ograniczają przepływ krwi do serca. Typowy ból dławicowy cechuje to, iż jest zlokalizowany w okolicy zamostkowej. Jego charakter jest trudny do sprecyzowania, zwykle jest to dławienie, pieczenie, zatykanie, ucisk, może promieniować do lewej kończyny górnej, żuchwy, do nadbrzusza czy między łopatki.

Czynniki genetyczne a choroba wieńcowa

Choroba wieńcowa serca nie zawsze jest wynikiem niezdrowego stylu życia. Czynniki genetyczne również odgrywają istotną rolę w jej rozwoju. Część znanych czynników choroby wieńcowej ma podłoże genetyczne. Choroba wieńcowa jest chorobą wielogenową, co oznacza, że ujawnia się w efekcie współdziałania polimorfizmów wielu genów i wpływu czynników środowiskowych. W celu określenia genetycznej predyspozycji do chorób powszechnie stosowane są badania genetyczne. Osoby, które mają w rodzinie przypadki chorób sercowo-naczyniowych, są bardziej narażone na wystąpienie choroby wieńcowej, nawet jeśli prowadzą zdrowy tryb życia. Jeśli bliscy krewni w tym (rodzice, rodzeństwo) chorują na chorobę wieńcową, szczególnie w młodym wieku (mężczyźni przed 55. rokiem życia, kobiety przed 65. rokiem życia), ryzyko rozwoju choroby u kolejnych pokoleń znacząco wrasta. W takiej sytuacji zaleca się regularnie wykonywać badania typu:

Profil lipidowy;
ciśnienie krwi;
badania kardiologiczne.

Diagnostyka choroby wieńcowej

Diagnostyka w chorobie niedokrwiennej serca obejmuje:

Szczegółowy wywiad medyczny, który zawiera pytania dotyczące objawów, historii rodzinnej oraz stylu życia;
badanie fizykalne takie jak: pomiar ciśnienia krwi oraz tętna, specjalista osłuchowo oceni pracę serca i płuc, zweryfikuje czy na ciele występują obrzęki kończyn;
EKG, czyli elektrokardiografia spoczynkowa, niekiedy EKG wysiłkowe (zapis EKG podczas spaceru pacjenta po bieżni ruchomej;
holter EKG to 24-godzinne monitorowanie pracy serca;
badanie laboratoryjne, w tym m.in.: lipidogram, morfologia, poziom glukozy, kreatynina, hormony tarczycy;
markery sercowe – troponina i kinaza kreatynowa (CK-MB) są podwyższone przy uszkodzeniu mięśnia sercowego (np. w zawale serca);
markery stanu zapalnego CRP — może wskazywać na stan zapalny naczyń krwionośnych;
badanie rentgenowskie klatki piersiowej;
scyntygrafię perfuzyjną wysiłkową;
echokardiografię obciążeniową i spoczynkową;
koronarografię (która pozwala na ocenę budowy tętnic);
angio -TK tętnic wieńcowych — jest to nieinwazyjna metoda obrazowania naczyń wieńcowych za pomocą tomografii komputerowej;
MRI serca jest zaawansowanym badaniem obrazowym, które pozwala na ocenę struktury i funkcji serca, wykrycie blizn po przebytym zawale oraz ocenę przepływu krwi przez naczynia krwionośne.

Kiedy należy wykonać diagnostykę w kierunku choroby wieńcowej?

Diagnostykę w kierunku choroby wieńcowej należy rozważyć, jeśli:

Odczuwasz ból w klatce piersiowej głównie po wykonanej aktywności fizycznej lub stresie;
duszności, które narastają po wysiłku;
w przypadku nadciśnienia tętniczego;
jeśli masz cukrzycę;
masz wysoki poziomu cholesterolu;
występowała u Ciebie historia rodzinna związana z chorobami serowo — naczyniowymi.

Leczenie choroby wieńcowej

Leczenie chorób wieńcowych ma na celu zmniejszenie ryzyka zgonu oraz groźnych powikłań miażdżycy w tym zawału serca, oraz poprawę jakości życia pacjenta (poprzez zmniejszenie lub usunięcie dolegliwości dławicowych i zwiększenie tolerancji wysiłku).

Leczenie choroby wieńcowej zależy od stopnia zaawansowania choroby, może obejmować:

Leczenie farmakologiczne – stosuje się leki obniżające poziom cholesterolu (statyny), leki przeciwpłytkowe (aspiryna);
beta-blokery, azotany oraz inhibitory ACE;
preparaty przeciwpłytkowe i przeciwzakrzepowe – obniżające ryzyko powstania zakrzepu przez zmniejszenie krzepliwości krwi;
angioplastykę wieńcową – zabieg, który polega na poszerzeniu zwężonej tętnicy przy użyciu balonika i wstawieniu stentu;
bypassy wieńcowe – jest to operacja, która polega na ominięciu zwężonego odcinka tętnicy za pomocą przeszczepu naczyniowego;
zmianę stylu życia;
przestrzeganie zdrowej diety;
regularną aktywność fizyczną, zaprzestanie palenia oraz kontrola stresu.

Profilaktyka choroby wieńcowej

W profilaktyce choroby wieńcowej istotną kwestią jest:

Przestrzeganie zdrowej zbilansowanej diety bogatej w warzywa, owoce ryby oraz zdrowe tłuszcze;
regularna aktywność fizyczna;
unikanie stresu;
stosowanie technik relaksacyjnych;
regularne badania kontrolne.

Jak długo można żyć z chorobą wieńcową?

Długość i jakość życia pacjentów z chorobą wieńcową zależy o wielu czynników takich jak: stopień zaawansowania choroby, styl życia, skuteczność leczenia oraz choroby współistniejące mające wpływ na stan zdrowia pacjenta. Dzięki odpowiedniemu leczeniu, zmianie stylu życia oraz regularnej kontroli lekarskiej możliwe jest długie i aktywne życie z chorobą wieńcową.

Czy choroba wieńcowa może się cofnąć?

Całkowite cofnięcie się zmian miażdżycowych jest bardzo trudne, ale możliwe jest zahamowanie ich postępu, a nawet częściowa poprawa poprzez intensywną zmianę stylu życia i leczenie farmakologiczne.

Podsumowanie

Choroba wieńcowa to schorzenie, które może być niebezpieczne w skutkach, doprowadzając do groźnych powikłań takich jak między innymi zawał serca. Dzięki odpowiedniej profilaktyce, zmianie nawyków żywieniowych oraz nowoczesnym metodom leczenia możemy zmniejszyć ryzyko powikłań i poprawić jakość życia pacjentów. Wprowadzając pozytywne zmiany zdrowotne i fizyczne możemy skutecznie zmniejszyć ryzyko rozwoju tej choroby i cieszyć się długim oraz zdrowym życiem.

Bobliografia:

1. Ambroziak M., Buda A. (2015). Choroba wieńcowa w młodym wieku. Strategie wczesnej prewencji pierwotnej. Postępy Nauk Medycznych. Vol. 28, Nr 11B, s. 47 - 50.
2. Pres D. Gąsior M., Poliński L. (2010). Choroby Serca i Naczyń. Vol. 7, Nr 3, s. 112–117.
3. Frycz-Kurek A. M., Buchta P., Szkodziński J. (2008). Stabilna choroba wieńcowa — epidemiologia, diagnostyka, wybór postępowania. Vol. 5, Nr 3, s. 125–133.
4. Śliwiński M., Juraszyński Z., Dyk W., Wojno A., Szymańska M., Biederman A. (2010). Laserowa rewaskularyzacja serca – bezpieczna opcja dla pacjentów z chorobą wieńcową niekwalifikujących się do konwencjonalnych metod leczenia inwazyjnego. Kardiochirurgia dorosłych, Kardiochirurgia, Torakochirurgia Polska. Vol. 7 Nr 1, s 7- 11.
5. Kasprzak J. D. Wyniki leczenia zawału serca z uniesieniem odcinka ST u chorych z wielonaczyniową chorobą wieńcową za pomocą wczesnej interwencji wieńcowej. Vol. 11, Nr 5, s. 319–326.
6. Bartoszewicz M., Rać M. (2018). Czynniki ryzyka choroby wieńcowej – diagnostyka, leczenie i prewencja. Hygeia Public Health. Vol. 53, Nr 3, s. 253-261.

Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl