Choroba Parkinsona — objawy, przyczyny, leczenie
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest choroba Parkinsona i jakie są przyczyny?
- Objawy Parkinsona - pierwsze objawy choroby i dolegliwości na dalszych etapach
- Diagnoza i leczenie Parkinsona
- Rola diety w zapobieganiu i wspomaganiu leczenia choroby Parkinsona
Sprawdź też:
Data publikacji: 2023-06-02
Data aktualizacji: 2023-06-02
Choroba Parkinsona — co to?
Już w XIX wieku Parkinson wyodrębnił jednostkę chorobową, którą nazwał drżączką poraźną. Nazwa ta bardzo trafnie oddawała najbardziej charakterystyczny objaw choroby, jakim jest drżenie (ze współwystępującym ograniczeniem ruchowym).
Choroba Parkinsona, obok choroby Alzheimera, stanowi jedną z najczęstszych schorzeń neurozwyrodnieniowych i dotyka najczęściej populacji po 50 roku życia. Obrazy patomorfologiczne ujawniają, że w neuronach osób chorujących na Parkinsona znajdują się tzw. wtręty, zwane również ciałami Lewy’ego.
Choroba Parkinsona — przyczyny
Obrazy patomorfologiczne ujawniają, że w neuronach osób chorujących na Parkinsona znajdują się tzw. wtręty, zwane również ciałami Lewy’ego. Głównym składnikiem odkładanych ciałek Lewy’ego jest białko, tzw. alfa-synukleina. Jeśli choroba Parkinsona jest uwarunkowana genetycznie, te białka o nieprawidłowej budowie odkładają się w komórkach nerwowych, prowadząc ostatecznie do ich śmierci. Śmierć komórek substancji czarnej sprawia z kolei, że spada również ilość dopaminy w obszarze mózgu nazywanym prążkowiem.
Spadek dopaminy jest procesem naturalnie postępującym w ramach starzenia się organizmu, uznaje się, że po 60. roku życia posiada się ilość dopaminy stanowiącą około 40-50% ilości wyjściowej.
Badania kontrolne pokazują, że objawy choroby Parkinsona pojawiają się, gdy ilość dopaminy w mózgu nie przekracza około 20% wartości wyjściowej.
Parkinson — objawy
- spowolnienie ruchowe (inaczej bradykinezja) oraz minimum jeden z poniższych objawów:
- zaburzenia postawy;
- wzmożone napięcie mięśniowe (typu plastycznego);
- drżenie spoczynkowe (4-6Hz) oraz dodatkowo:
- objawy wegetatywne — zaparcia, ślinotok, łojotok;
- inne objawy autonomiczne — zaburzenia oddawania moczu, zaburzenia sercowo-naczyniowe, zaburzenia seksualne, zaburzenia termoregulacji;
- depresja w chorobie Parkinsona;
- zaburzenia funkcji poznawczych;
- zmiana charakteru pisma (tzw. mikrografia, wynika najpewniej ze sztywności mięśniowej, drżenia i spowolnienia dłoni).
Objawom tym, często towarzyszą również objawy dodatkowe, takie jak zaburzenia nastroju, bezsenność, zaburzenia wypróżniania czy problemy z orientacją przestrzenną.
Pierwsze objawy choroby Parkinsona, tzw. objawy przedkliniczne, czyli występujące przed klasycznymi objawami ruchowymi, to zaburzenia węchu oraz objawy wegetatywne (np. zaparcia). Te pierwsze, przedkliniczne objawy choroby Parkinsona, mogą wyprzedzać pojawienie się objawów ruchowych nawet o 10 lat.
Występowanie objawów przedklinicznych zostało potwierdzone w badaniach patomorfologicznych mózgu, które wykazały różne fazy neurodegradacji w PD, ale wykazały również, że pierwsze zmiany pojawiają się w obszarze opuszki węchowej oraz jądrze grzbietowym nerwu błędnego.
Pierwsze objawy choroby Parkinsona, tzw. objawy przedkliniczne, czyli występujące przed klasycznymi objawami ruchowymi, to zaburzenia węchu oraz objawy wegetatywne (np. zaparcia). Te pierwsze, przedkliniczne objawy choroby Parkinsona, mogą wyprzedzać pojawienie się objawów ruchowych nawet o 10 lat.
Występowanie objawów przedklinicznych zostało potwierdzone w badaniach patomorfologicznych mózgu, które wykazały różne fazy neurodegradacji w PD, ale wykazały również, że pierwsze zmiany pojawiają się w obszarze opuszki węchowej oraz jądrze grzbietowym nerwu błędnego.
Choroba Parkinsona — rozpoznanie i diagnoza
Jak dotychczas nie został opracowany żaden konkretny algorytm rozpoznawania choroby Parkinsona, dlatego diagnostyka jest osadzona głównie na kryteriach klinicznych.
W diagnozie różnicującej bardzo istotne jest wykluczenie objawowego parkinsonizmu, który może wystąpić po zatruciu czadem lub po stosowaniu neuroleptyków.
W diagnozie różnicującej bardzo istotne jest wykluczenie objawowego parkinsonizmu, który może wystąpić po zatruciu czadem lub po stosowaniu neuroleptyków.
Diagnoza Parkinsona — jakie choroby trzeba wykluczyć?
- Guz płata czołowego;
- depresja;
- parkinsonizm atypowy.
Choroba Parkinsona — leczenie
Farmakoterapia w chorobie Parkinsona
Leki stosowane w leczeniu Parkinsona działają wielokierunkowo — jako że w schorzeniu tym dochodzi do zaburzenia równowagi pomiędzy układami dopaminergicznym i cholinergicznym, w leczeniu stosuje się m.in. stymulację układu dopaminergicznego, zwiększanie produkcji dopaminy, bądź blokowanie mechanizmów metabolizmu i rozkładu dopaminy.
Podstawowym lekiem stosowanym w leczeniu choroby Parkinsona, od prawie 50. lat jest Lewodopa, uzupełniająca niedobór mózgu w dopaminę, będąca jej prekursorem i przekraczająca barierę krew-mózg. Przy wprowadzaniu lewodopy do leczenia, szczególnie ważne jest, by proces ten przeprowadzić powoli, pozwala to uniknąć częstych objawów niepożądanych, do których należą mdłości i spadki ciśnienia tętniczego. Z racji krótkiego okresu półtrwania lewodopę przyjmuje się kilka razy dziennie.
U młodszych pacjentów bez występujących objawów otępiennych. zamiast lewodopy, brzemiennej w poważne skutki uboczne, czasem wprowadza się terapię Ropinirolem lub Rotygotyną, preparaty są dostępne jako substancje o uwolnionym wchłanianiu, dzięki czemu można je podawać raz dziennie i nie trzeba robić przerw między posiłkami, tak jak to ma miejsce w przypadku lewodopy.
Gdy leczenie farmakologiczne przestaje być wystarczające, rozważa się leczenie operacyjne, a rekomendowaną i refundowaną aktualnie metodą jest stymulacja struktur głębokich mózgu.
Podstawowym lekiem stosowanym w leczeniu choroby Parkinsona, od prawie 50. lat jest Lewodopa, uzupełniająca niedobór mózgu w dopaminę, będąca jej prekursorem i przekraczająca barierę krew-mózg. Przy wprowadzaniu lewodopy do leczenia, szczególnie ważne jest, by proces ten przeprowadzić powoli, pozwala to uniknąć częstych objawów niepożądanych, do których należą mdłości i spadki ciśnienia tętniczego. Z racji krótkiego okresu półtrwania lewodopę przyjmuje się kilka razy dziennie.
U młodszych pacjentów bez występujących objawów otępiennych. zamiast lewodopy, brzemiennej w poważne skutki uboczne, czasem wprowadza się terapię Ropinirolem lub Rotygotyną, preparaty są dostępne jako substancje o uwolnionym wchłanianiu, dzięki czemu można je podawać raz dziennie i nie trzeba robić przerw między posiłkami, tak jak to ma miejsce w przypadku lewodopy.
Gdy leczenie farmakologiczne przestaje być wystarczające, rozważa się leczenie operacyjne, a rekomendowaną i refundowaną aktualnie metodą jest stymulacja struktur głębokich mózgu.
Choroba Parkinsona — rola diety w profilaktyce i leczeniu Parkinsona
Coraz więcej uwagi przykłada się roli diety w zapobieganiu i wspomaganiu choroby Parkinsona. Odpowiednio zbilansowana dieta pozwala na zachowanie masy ciała, podwyższenie skuteczności stosowanych leków jak i poprawę skuteczności stosowanych leków. Istotną rolę diety w zapobieganiu chorobom neurodegeneracyjnym widać w krajach, gdzie dominuje dieta śródziemnomorska, a długość życia jest istotnie dłuższa.
Dieta w chorobie Parkinsona — zasady
- Odpowiednia (ograniczona) ilość białka w diecie — podaż białka jest niezbędna by organizm mógł budować nowe i odbudowywać stare tkanki organizmu. Zaleca się spożywanie białka w ilości 0,8 g.kg masy ciała na dzień. Kontrolowana ilość białka w diecie jest również ważna w kontekście stosowania Lewodopy, bowiem zwiększa skuteczność leku, gdyż wydłuża się jej okres wchłaniania i tym samym działania. Dlatego przyjmowanie Lewodopy wraz z posiłkiem węglowodanowym może istotnie obniżyć wchłanianie leku.
- Suplementacja w Parkinsonie — stosowanie Lewodopy przyczynia się do zwiększonego zapotrzebowania organizmu na witaminy z grupy B, zwłaszcza kwas foliowy, witaminę B6 oraz B12.
Antyoksydanty w chorobie Parkinsona — przeprowadzone dotychczas badania wykazały, że w komórkach osób chorujących na Parkinsona występują duże niedobory koenzymu Q10, zaś terapia dużymi dawkami tego przeciwutleniacza przynosiła znaczną poprawę stanu klinicznego badanych.
1. Wieczorek D. i in. (2013). Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych i otępienie w chorobie Parkinsona - obraz kliniczny i aktualne kryteria diagnostyczne. Polski Przegląd Neurologiczny. Vol. 9, Nr 3, s. 96-104.
2. Dutkiewicz J., Friedman A. (2020). Dianostyka zaburzeń autonomicznych w chorobie Parkinsona. Vol. 73, Nr 4, s. 809-813.
3. Dochniak M., Ekiert K. (2015). Żywienie w prewencji i leczeniu choroby Alzheimera i choroby Parkinsona. Piel. Zdr. Publ. Vol. 5, Nr 2, s. 199-208.
4. Gaweł M., Potulska-Chromik A. (2015). Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona. Postepy Nauk Medycznych. Vol. 26, Nr 7, s. 468-476.
5. Leczenie zaawansowanej choroby Parkinsona — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Choroby Parkinsona i Innych Zaburzeń Ruchowych
Bibliografia:
1. Wieczorek D. i in. (2013). Łagodne zaburzenia funkcji poznawczych i otępienie w chorobie Parkinsona - obraz kliniczny i aktualne kryteria diagnostyczne. Polski Przegląd Neurologiczny. Vol. 9, Nr 3, s. 96-104.
2. Dutkiewicz J., Friedman A. (2020). Dianostyka zaburzeń autonomicznych w chorobie Parkinsona. Vol. 73, Nr 4, s. 809-813.
3. Dochniak M., Ekiert K. (2015). Żywienie w prewencji i leczeniu choroby Alzheimera i choroby Parkinsona. Piel. Zdr. Publ. Vol. 5, Nr 2, s. 199-208.
4. Gaweł M., Potulska-Chromik A. (2015). Choroby neurodegeneracyjne: choroba Alzheimera i Parkinsona. Postepy Nauk Medycznych. Vol. 26, Nr 7, s. 468-476.
5. Leczenie zaawansowanej choroby Parkinsona — rekomendacje Polskiego Towarzystwa Choroby Parkinsona i Innych Zaburzeń Ruchowych
To badanie będzie pomocne:
StressPrint badanie 8 neuroprzekaźników i hormonów stresu
Najniższa cena z 30dni
2219.00 złCena online:
1780.00 złTechnologia badania:Test ELISA
Czas oczekiwania na wynik:do 15 dni roboczych od zarejestrowania próbki w laboratorium
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
