Jakie badania na wątrobę warto zrobić?
Data publikacji: 2021-02-04
Data aktualizacji: 2025-07-25
Jakie badania na wątrobę warto zrobić?
Wątroba u człowieka jest jednym z
najważniejszych organów w organizmie. Znajduje się po prawej stronie w górnej
części jamy brzusznej. Pełni kluczową funkcję w wielu procesach np. metabolizmie
składników odżywczych i zachowaniu homeostazy. Jak możemy sprawdzić, czy
prawidłowo funkcjonuje? Które badania warto wykonać?
Funkcje wątroby. Co to jest profil wątrobowy?
Wątroba jest narządem odpowiedzialnym m.in. za
przemiany składników odżywczych: węglowodanów i białek, magazynowanie
niektórych witamin i składników mineralnych (A,
D, K, B12 i żelaza), neutralizacja i usuwanie toksyn,
produkcję żółci niezbędnej do trawienia tłuszczów.
Testy
czynnościowe wątroby to tzw. próby wątrobowe (enzymy wątrobowe i bilirubina),
do których zalicza się:
● Wewnątrzkomórkowe enzymy hepatocytów: aminotransferaza
alaninowa (ALT) i aminotransferaza asparaginianowa (AST);
● Enzymy związane z
komórkami przewodów żółciowych: Gamma-glutamylotranspeptydaza
(GGTP) i fosfataza
alkaliczna (ALP);
● Bilirubina.
Można także zbadać poziom:
● Dehydrogenazy mleczanowej
(LHD);
● Wskaźnika protrombinowego.
Normy
dla powyższych wskaźników mogą się różnić np. w zależności od wieku czy płci
badanej osoby.
Badania z krwi pozwalające na sprawdzenie stanu wątroby
Badania oceniające funkcje wydalnicze, metaboliczne i wydzielnicze
wątroby warto wykonywać:
● przesiewowo i okresowo, monitorując stan swojego
organizmu,
● w przypadku zdiagnozowanych
ostrych lub przewlekłych chorób wątroby,
● przy podejrzeniu uszkodzenia
wątroby,
● w stanach zatruć,
● przy nadużywaniu alkoholu,
● gdy obecne są symptomy takie jak
żółtaczka,
● jeśli w rodzinie występowały
choroby wątroby,
● przy przyjmowaniu antykoncepcji hormonalnej i zażywaniu leków,
które mogą obciążać i uszkodzić wątrobę,
● również w trakcie ciąży.
Funkcję
wydalniczą wątroby ocenia się na podstawie stężenia bilirubiny, natomiast
funkcję metaboliczną poprzez testy krzepnięcia i albuminy.
Jeżeli chcesz ocenić funkcje wątroby,
rozpoznać lub wykluczyć jej schorzenia wykonaj w ramach pakietu po pobraniu
krwi żylnej wykonywanych jest 5 badań (próby wątrobowe, białko osocza -
albumina, przeciwciała anty-HBs i anty-HCV oraz morfologia krwi).
Badamy
ryzyko:
➢ Chorób wątroby
Jak
należy przygotować się do badania?
Badanie
nie wymaga specjalnego przygotowania, polega na pobraniu krwi żylnej. Osoba
badana powinna być na czczo, może jedynie wypić wodę.
O czym może świadczyć
nieprawidłowy wynik badania danego parametru?
|
Parametr |
Nieprawidłowy wynik |
|
Aminotransferaza alaninowa |
Uszkodzenie lub wirusowe zapalenie wątroby, marskość, cholestaza wątrobowa, hemoliza, zawał mięśnia sercowego, miopatie |
|
Aminotransferaza asparaginianowa |
Urazy wątroby, miopatie |
|
Gamma-glutamylotranspeptydaza |
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby, zapalenie lub uszkodzenie wątroby, nowotwór, choroby przewodów żółciowych, trzustki lub nerek, zawał mięśnia sercowego |
|
Fosfataza alkaliczna |
Marskość lub zapalenie wątroby, niedrożność dróg żółciowych, rak wątroby |
|
Bilirubina |
Uszkodzenie lub zapalenie wątroby |
|
Albumina |
Niski poziom: zespół nerczycowy, niedożywienie, enteropatia z utratą białka |
|
Przeciwciała anty-HBs |
|
|
Przeciwciała anty-HCV |
Wyniki
badań należy skonsultować z lekarzem, który może zlecić także badania obrazowe
czy biopsję (pobranie fragmentu miąższu w celu oceny tkanek).
Co wspomaga pracę wątroby? Jak o nią dbać?
Wątroba charakteryzuje się dużymi
właściwościami regeneracyjnymi. Jeśli chcemy o nią zadbać warto przestrzegać
pewnych zaleceń oraz zwrócić uwagę na styl życia. Przede wszystkim należy
ograniczyć do minimum spożywanie alkoholu lub z niego całkowicie zrezygnować.
Alkohol może uszkodzać hepatocyty (komórki wątrobowe), co z kolei prowadzi do
marskości wątroby. Kobiety i osoby starsze słabiej go metabolizują. Regularne
posiłki, przyprawy (np. Majeranek, oregano, tymianek, mięta, kminek),
odpowiednia ilość warzyw, tłuszczów i błonnika pokarmowego ora zumiarkowana
aktywność fizyczna wspierają prawidłowe funkcjonowanie tego organu.
Niektóre badania wykazały powiązanie
mikroflory jelitowej z chorobami wątroby. Zbadano, że
może mieć znaczenie w patogenezie alkoholowej choroby wątroby i
hepatokarcynogenezie. U pacjentów z marskością wątroby częściej występowały
bakterie chorobotwórcze w mikrobiocie jelit, u osób z niealkoholową
stłuszczeniową chorobą wątroby (NAFLD) zaobserwowano z kolei niższą ilość
bakterii z gatunku Bacteroidetes oraz wyższą Prevotella i Porphyromonas.
Niewielkie ilości bakterii jelitowych oraz ich metabolity mogą przedostawać się
do wątroby przez żyłę wrotną.
Warto zadbać o dobre bakterie jelitowe za
pomocą diety bogatej w błonnik pokarmowy, kiszonek. Pomocne mogą być również
preparaty mające w składzie pro- i prebiotyki.
Szacuje się, że choroby wątroby odpowiadają za
około 2 miliony zgonów rocznie, głównie z powodu marskości oraz wirusowych
zapaleń. Jeśli problemy z wątrobą się utrzymują warto skontaktować się z
lekarzem.
Bibliografia:
1. Kasarala G,
Tillmann HL., Standard liver tests. Clinical
Liver Disease 2016; 8(1): 13-18.
2. Minemura M., Shimizu
Y., Gut microbiota and liver diseases. World
Journal of Gastroenterology 2015; 21(6): 1691-1702.
Autor merytoryczny: Mgr Monika Ostasz, Dietetyk
To badanie będzie pomocne:
Pakiet badań na wątrobę - 5 badań krwi
Cena w placówce
149.00 zł
Cena online:
135.00 zł
Technologia badania:Metoda ilościowa i jakościowa
Czas oczekiwania na wynik:do 4 dni roboczych
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
