Zapalenie twardówki — czym jest? Objawy, rodzaje, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Z artykułu dowiesz się:
- Zapalenie twardówki jak rozpoznac?
- Przyczyny i rodzaje schorzenia?
- Zapalenie twardówki - diagnostyka i leczenie
Sprawdź też
Data publikacji: 2024-03-27
Data aktualizacji: 2024-03-27
Zapalenie twardówki — czym jest?
Zapalenie twardówki jest rzadką chorobą mogącą spowodować uszkodzenia gałki ocznej, nierzadko związane z zagrożeniem widzenia i utratą oka. Występuje najczęściej w 4.–6. dekadzie życia, częściej u kobiet. Z reguły jest obustronne i przebiega z nawrotami. Może być objawem chorób ogólnych: autoimmunologicznych (reumatoidalne zapalenie stawów, guzkowe zapalenie tętnic, nawracające zapalenie chrząstek, ziarniniak Wegenera, toczeń rumieniowaty układowy, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, łuszczycowe zapalenie stawów, nefropatia IGA), chorób zakaźnych i ziarniniakowatych (gruźlica, kiła, sarkoidoza, toksoplazma, zakażenia wirusem opryszczki i półpaśca), a także działania czynników fizycznych (oparzenia chemiczne i termiczne, napromieniowanie), mechanicznych (związane z urazem lub zabiegiem chirurgicznym). Często przyczyny nie można określić. Początek jest stopniowy, objawy nasilają się w ciągu kilku–kilkunastu dni. Dominującym objawem jest ból utrudniający sen, promieniujący do czoła, skroni i twarzy (wyjątkiem jest przebiegająca bezboleśnie scleromalacia perforans). Zaczerwienienie oka ma kolor sinoczerwony, w odróżnieniu od żywoczerwonego zabarwienia w zapaleniach nadtwardówki.
Zapalenie twardówki — rodzaje
Klinicznie zapalenia twardówki można podzielić na przednie i tylne.
W zapaleniu przednim twardówki różnicuje się następujące postaci:
- niemartwiczą rozlaną;
- niemartwiczą guzkową;
- martwiczą z zapaleniem (naczyniozwężającą lub ziarniniakową);
- martwiczą bez objawów zapalenia.
Zapalenia tylne z kolei dzieli się na:
- niemartwicze rozlane;
- niemartwicze guzkowe;
- martwicze ze stanem zapalnym.
Zapalenie twardówki — objawy
- zaczerwienienie gałki ocznej, przybierające kolor różowy lub czerwony;
- uczucie piasku pod powiekami ;
- łzawienie, pieczenie oczu;
- niewielki światłowstręt i łagodny ból oka;
- przekrwienie oka;
- silny ból promieniujący w kierunku czoła, zatok lub szczęki;
- w skrajnym przypadku może dojść do porażenia mięśni okoruchowych, wytrzeszczu i utraty wzroku.
Zapalenie twardówki — przyczyny
Wśród przyczyn zapalenia twardówki oka wymienia się przede wszystkim choroby tkanki łącznej, takie jak:
- toczeń rumieniowaty układowy;
- reumatoidalne zapalenie stawów;
- zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
- wieloobjawowe nawracające zapalenie chrząstek;
- ziarniniak Wegenera;
- łuszczycowe zapalenie stawów;
- guzkowe lub olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic.
Zapalenie twardówki — diagnostyka
- Podstawowym badaniem w tym typie zapalenia jest USG B - gałek ocznych. Pozwala ono na uwidocznienie pogrubiałej twardówki, oddzielenia nadtwardówki w wyniku procesu zapalnego, a także na uwidocznienie guzków twardówki, obrzęku tarczy, odwarstwienia siatkówki, fałdów naczyniówki.
Badania dodatkowe
Ze względu na powiązanie zapalenia twardówki z chorobami ogólnymi istotna jest współpraca z innymi specjalistami (internista, reumatolog, dermatolog, kardiolog i in.). Powinno się wykonać pełną ocenę stawów, skóry, układu oddechowego i krążenia. Niezbędne badania to: - morfologia krwi obwodowej z rozmazem;
- poziom hemoglobiny;
- OB, CRP (wskaźniki uogólnionego procesu zapalnego);
- badania immunologiczne: czynnik reumatoidalny (RF), przeciwciała przeciwjądrowe (ANA), przeciwciała anty-DNA, przeciwciała antyneutrofilowe (cANCA, pANCA), przeciwciała antyfosfolipidowe;
- badanie ogólne moczu;
- poziom kwasu moczowego w surowicy;
- badania serologiczne w kierunku kiły;
- badania w kierunku sarkoidozy: aktywność konwertazy angiotensyny (ACE) i lizozymu;
- RTG klatki piersiowej i układu kostno-stawowego;
- TK i RM są przydatne przy ocenie zmian w oczodole i mięśniach.
Zapalenie twardówki — leczenie
- Miejscowe podawanie steroidów nie jest skuteczne w hamowaniu stanu zapalnego. Można je ewentualnie stosować w łagodnych postaciach niemartwiczych w celu łagodzenia objawów oraz gdy zajęta jest rogówka. Czasami stosuje się je także w celu zapobiegania nawrotom między kolejnymi atakami. Stosuje się je jednak rzadko (ryzyko rozwoju jaskry i zaćmy posteroidowej).
Leczenie ogólne: - leki niesteroidowe przeciwzapalne (NLPZ);
- ogólna steroidoterapia;
- terapia dożylna (pulsowa) metyloprednizolonem;
- leczenie immunosupresyjne jest stosowane przy braku efektu leczenia kortykosteroidami;
- antymetabolity (np. metotreksat) u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów;
- inhibitory cytokin;
- Steroidy podawane okołogałkowo lub pozagałkowo.
Bibliografia:
1. Marcinów - Ostapczuk M. (2012). Zapalenia twardówki. Przegląd Okulistyczny. Vol. 4, Nr 48, s. 1-2.
Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl
To badanie będzie pomocne:
Choroby oczu, zaburzenia wzroku - 237 genów, met. NGS
Cena online:
3989.00 zł
Technologia badania:Sekwencjonowanie Nowej Generacji
Czas oczekiwania na wynik:do 12 tygodni od otrzymania próbki przez laboratorium
