Szczepionka na koronawirusa - rozpoczęto pierwsze badania kliniczne
Data publikacji: 2020-03-20
Data aktualizacji: 2020-04-07
Pierwsze zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2 (wcześniej nazywanym 2019-nCoV) odnotowano w grudniu w 2019 roku w Wuhan w Chinach. Do dnia 20.03.2020 na całym świecie potwierdzono już ponad 250 tysięcy przypadków zakażeń i ponad 10 tysięcy zgonów. W Polsce dotychczas wykryto 378 przypadków SARS-CoV-2, a 6 osób zmarło.
Koronawirus ten prawdopodobnie przenosi się drogą kropelkową, kontaktową i powietrzną, a okres jego wylęgania szacuje się na 2-14 dni - odnotowano jednak przypadki, kiedy trwało to dłużej. Wirusem SARS-CoV-2 można zarazić się również od osób niewykazujących żadnych objawów.
Choroba wywoływana przez SARS-CoV-2 to COVID-19. W jej przebiegu mogą występować takie objawy jak gorączka, suchy kaszel, problemy z oddychaniem, duszności, bóle mięśni i stawów, ale także biegunki, wymioty czy brak apetytu. W cięższych przypadkach może dojść do zapalenia płuc, niewydolności nerek, nadkażeń bakteryjnych czy sepsy - powikłania dotyczą najczęściej osób starszych, osób z chorobami przewlekłymi i obniżoną odpornością.
Szczepionka na koronawirusa - jaki jest jej skład?
Opracowanie szczepionki na koronawirusa jest ogromnie ważne ze względu na dużą ilość zakażeń SARS-CoV-2, zdolność wirusa do przenoszenia się między ludźmi i rozprzestrzenianie się go na całym świecie.
Jedna z potencjalnych szczepionek (nazwano ją mRNA-1273) została opracowana przez naukowców z National Institute of Allergy and Infectious Diseases w Stanach Zjednoczonych we współpracy z naukowcami biotechnologicznej firmy Moderna (z Massachusetts w USA). W szczepionce tej nie znajduje się jakakolwiek część wirusa SARS-CoV-2, nie może więc ona spowodować infekcji.
W szczepionce obecny jest natomiast określony odcinek mRNA, zsyntezowany w laboratorium. Jego zadaniem jest wniknięcie w komórki organizmu i zaprogramowanie ich tak, aby wytwarzały takie samo białko, jakie znajduje się na powierzchni wirusa SARS-CoV-2 (jest to białko kluczowe do infekowania komórek przez wirusa). To białko z kolei ma uruchomić odpowiedź immunologiczną u osób badanych.
Na czym polega pierwsza faza badań klinicznych nad szczepionką mRNA-1273?
Pierwsza faza badań klinicznych nad szczepionką przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2 rozpoczęła się w Kaiser Permanente Washington Health Research Institute (KPWHRI) w Seattle. Jej celem jest ocena różnych dawek szczepionki pod kątem bezpieczeństwa i jej zdolności do wywołania odpowiedzi immunologicznej u uczestników badania.
W badaniu bierze udział 45 dorosłych zdrowych ochotników, w wieku od 18 do 55 lat. Otrzymają oni dwie szczepionki domięśniowo w odstępie ok. 28 dni. Każdy uczestnik otrzyma dawkę szczepionki 25 mcg, 100 mcg lub 250 mcg - pierwszy uczestnik otrzymał szczepionkę mRNA-1273 16.03.2020.
Uczestnicy testów będą wracali na wizyty kontrolne pomiędzy otrzymaniem szczepionek oraz w ciągu roku po drugiej szczepionce. Lekarze będą sprawdzali, czy występują u nich typowe objawy po szczepieniu (takie jak ból w miejscu wstrzyknięcia, gorączka) lub jakiekolwiek inne problemy medyczne. Od uczestników badania będą też pobierane próbki krwi w określonych momentach - próbki te zostaną zbadane przez specjalistów w laboratorium pod kątem obecności u uczestników odpowiedzi immunologicznej.
Należy również podkreślić, że przeprowadzane obecnie testy są dopiero pierwszym z etapów badania klinicznego - szacuje się, że jeśli testy wypadną pomyślnie, szczepionka mogłaby zostać dopuszczona do użytku najwcześniej za ok. 12-18 miesięcy.
Bibliografia:
- National Institutes of Health: https://www.nih.gov/news-events/news-releases/nih-...
- Kaiser Permanente Washington Health Research Institute: https://www.kpwashingtonresearch.org/news-and-even...
- CDC: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.ht...
- WHO: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-cor...
- Wroczyńska A., Rymer W.: 2019-nCoV – nowy koronawirus z Chin. Med. Prakt., 2020; 2: 119–133.