Zdrowegeny.pl Logo

Koszyk

Poduszka przeciwodleżynowa

Odleżyny - stopnie, przyczyny, maści

4.4
Ocena klientów: 14 ocen

Z artykułu dowiesz się:

  • Czym jest odleżyna i jakie są czynniki ryzyka? 
  • Odleżyny - jak im zapobiegać? 
  • Odleżyny - stopnie i podział
  • Jak przebiega proces gojenia odleżyn? 

Sprawdź też 

  1. Test na Alzheimera


Data publikacji: 2023-10-19

Data aktualizacji: 2023-10-19

Mimo znacznego i nieustannego postępu medycyny, odleżyny nadal stanowią istotny problem medyczny i społeczny na całym świecie, problem ten generuje bowiem wysokie koszty leczenia, wynikające z przewlekłego i częstego występowania. 

Odleżyny pojawiają się najczęściej u osób przewlekle chorych, unieruchomionych, są więc aktualnym problemem klinicznym wielu oddziałów szpitalnych czy domów opieki nad chorymi. Za rozwój odleżyny odpowiada właśnie unieruchomienie i oddziałujące w związku z nim szkodliwe siły, będące przyczyną niedokrwienia tkanki i rozwoju odleżyny. 

Odleżyny — co to jest?

Na to, czy dojdzie do rozwoju odleżyny, składa się ogólny stan pacjenta, ilość czynników ryzyka występujących u chorego, ale również praca zespołu medycznego i stopień zaangażowania rodziny chorego w jego proces pielęgnacji. 

Odleżyna według definicji to “poprzedzone odczynem rumieniowym, przechodzące w owrzodzenie ognisko martwicy, które powstaje na skutek ucisku, tarcia i sił ścinających. Jak powstaje odleżyna? Bezpośredni nacisk na tkankę odcina dopływ krwi do skóry, co prowadzi do niedokrwienia i śmierci tkanki. 

Rana jest więc wypadkową trzech sił — sił ścinających (u pacjentów leżących z uniesionym tułowiem, pozycja ta odcina unaczynienie w dużym obszarze skóry), mechanicznego tarcia prowadzącego do przerwania ciągłości skóry, oraz ciśnienia powstającego na skutek bezpośredniego nacisku. 

Odleżyny — czynniki ryzyka 

  • niedożywienie i zły stan ogólny;
  • ograniczenia ruchomości i niedowłady;
  • otyłość;
  • nietrzymanie moczu i/lub stolca; 
  • neurologiczne czynniki ryzyka — brak odczuwania ucisku, bólu, rozciągania;
  • naczyniowe czynniki ryzyka — niewydolność krążenia, POCHP, miażdżyca, cukrzyca;
  • zewnętrzne czynniki (ze wspomnianej wcześniej definicji, wielkość i czas trwania ciśnienia, siły ścinające i tarcie). 

Odleżyny — jak zapobiegać? 

  • Zadbanie o odżywienie i stan ogólny (nawodnienie i odpowiednia dieta);
  • obserwacja i codzienna ocena tkanek najbardziej narażonych na rozwój odleżyn;
  • materac przeciwodleżynowy, który eliminuje nadmierny nacisk na tkanki (powinien być odpowiednio dobrany adekwatnie do wzrostu, masy ciała i celu zastosowania u chorego);
  • stosowanie wałków i podpórek stabilizujących pozycję chorego;
  • dbałość o odpowiednią cyrkulację powietrza (np. wyeliminowanie plastikowych i gumowych podkładów, które nie przepuszczają powietrza);
  • regularna zmiana pozycji leżącego;
  • odpowiednia toaleta ciała z zastosowaniem środków ochronnych (środki nawilżające skórę, dbałość o to, żeby piżama i pościel były suche, bawełniane, do mycia mydło szare lub mydła o PH 5.5);
  • środki ochronne przy nietrzymaniu moczu i/lub kału (środki ochronne, podpaski, zestaw do zewnętrznego odprowadzania moczu);
  • stosowanie doustnej suplementacji Nutridrinkami;
  • niektóre z badań wskazują, że ognisko martwicze zaczyna się rozwijać podskórnie, nim jeszcze pojawi się otwarta rana na powierzchni skóry, dlatego warto w miejscach szczególnie narażonych na czynniki ryzyka rozważyć profilaktyczne nakładanie cienkich opatrunków (np. plastrów hydrokoloidowych typu Granuflex). 

Odleżyny — stopnie i podział 


W praktyce klinicznej przyjęło się zastosowanie pięciostopniowego podziału wg. Torrance’a: 


  • odleżyna 1 stopnia — przekrwienie i zaczerwienienie wskutek urazu, blednące pod wpływem ucisku palca, co oznacza, że mikrokrążenie jest nieuszkodzone;
  • odleżyna 2 stopnia — zaczerwienienie nie blednie przy nacisku palcem i rumień utrzymuje się po zdjęciu nacisku, świadczy to o uszkodzonym mikrokrążeniu, obrzęku i zapaleniu tkanek. W tym stadium na skórze mogą się pojawić pęcherze, uszkodzenia naskórka i widoczny obrzęk;
  • odleżyna 3 stopnia — rana obejmuje pełną głębokość skóry aż do tkanki podskórnej, brzegi rany są zaczerwienione i obrzęknięte, a na dnie rany jest czerwona ziarnina lub żółte masy z rozpadających się tkanek;
  • odleżyna 4 stopnia — uszkodzenie pogłębia się i zajmuje tkankę podskórną, w tym stadium pojawia się martwica wynikająca z zapalenia i zakrzepicy małych naczyń. Choć brzegi rany w tym stadium są dobrze odgraniczane, martwica może dotyczyć również okolicznych tkanek, a na dnie rany może być widoczna czarnobrunatna martwica;
  • odleżyna 5 stopnia — martwica zajmuje mięśnie, może dotyczyć również stawów i kości, ranę pokrywają czarna martwica i masy z rozpadających się tkanek. 

Gojenie odleżyn — jak przebiega? 

  • Zapalenie, wysięk — faza ta trwa zazwyczaj od 1. do 5. dni, wynika z kaskady procesów będących odpowiedzią organizmu na uraz (migracja makrofagów i granulocytów wielojądrzastych, fagocytoza, uwalnianie czynników wzrostu, działania cytokin i chemokin);
  • ziarninowanie, wzrost komórkowy — zmniejsza się ilość komórek zapalnych, w miejsce których pojawiają się fagocyty odpowiadające za syntezę nowego kolagenu i elastyny (z nich powstaje tkanka ziarninowa), proces trwa od kilku do nawet kilkunastu tygodni;
  • naskórkowanie — w tej fazie komórki z brzegów rany migrują do środka, by pokryć ranę nowym naskórkiem;
  • remodelowanie blizny — proces trwa kilka-kilkanaście miesięcy, zmienia się zawartość kolagenu, fibroblastów i wytrzymałość tkanki. 

Co utrudnia proces gojenia odleżyn? 

  • Długotrwałe utrzymywanie się nacisku na tkankę; 
  • niedokrwienie tętnicze; 
  • źle leczona/ niemonitorowana cukrzyca;
  • biofilm bakteryjny pokrywający ranę;
  • przewlekła infekcja; 
  • nadmiar wysięku;
  • obecność tkanki martwiczej. 


Bibliografia: 

  1. Cierzniakowska K., Popow A., Kozłowska E., Mertin K. (2022). Efektywna profilaktyka odleżyn u chorych z licznymi czynnikami ryzyka. LECZENIE RAN. Vol. 19, Nr 3, s. 107-117. 
  2. Sopata M., Łuczak J. (2003). Profilaktyka i leczenie zachowawcze odleżyn. Zakażenia XXI wieku. Vol. 4, s. 81-88. 
  3. Socha M., Kozioł-Montewka M., Pańczuk A. (2017). Znaczenie fizjoterapii w prewencji i leczeniu odleżyn u pacjentów po udarze mózgu. Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu. Vol. 23, Nr 3, s. 171-175. 
  4. Wasiak K., Tederko P. (2010). Etapowe leczenie wielomiejscowych, ciężkich odleżyn u chorego porażonego w przebiegu urazu rdzenia kręgowego — studium przypadku. Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Vol. 16, Nr 1, s. 18-19. 

To badanie będzie pomocne:

Choroba Alzheimera

Cena w placówce

379.00 

Cena online:

349.00 
Technologia badania:PCR

Czas oczekiwania na wynik:do 30 dni roboczych

Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
Opinie klientów - Zdrowegeny.pl

© 2024 Zdrowegeny.pl

powered by greenlogic