Nefropatia – rodzaje, objawy i metody leczenia chorób nerek
Z artykułu dowiesz się:
1. Czym jest nefropatia?
2. Rodzaje nefropatii
3. Przyczyny powstawania nefropatii
4. Diagnostyka nefropatii
Sprawdź też:
Data publikacji: 2024-11-29
Data aktualizacji: 2024-11-29
Nefropatia jest to przewlekłe uszkodzenie struktur nerek. Nefropatia występuje w wielu postaciach, które różnią się między sobą objawami oraz przyczyną. W tym artykule omówimy najczęstsze rodzaje nefropatii.
Nefropatia IgA
Nefropatia IgA jest uważana za najczęściej występujący typ. Jest to choroba kłębuszkowego zapalenia nerek. Spowodowana jest odkładaniem się immunoglobulin A (IgA) w kłębuszkach nerkowych. Po raz pierwszy została opisana przez Jeana Bergera w 1968 r. w Paryżu. Nazwana została chorobą Bergera od nazwiska autora. W Polsce nefropatię IgA rozpoznajemy w 10-25% przypadków kłębuszkowego zapalenia nerek u dorosłych, mężczyźni chorują 2-6-krotnie częściej niż kobiety. Rozpoznanie nefropatii IgA często stawiane jest w zaawansowanym stadium przewlekłej choroby nerek, gdyż choroba rozwija się powoli.
Objawy choroby obejmują:
- Obecność krwi w moczu (krwiomocz);
- białkomocz;
- obrzęki na twarzy, dłoniach i nogach;
- nadciśnienie tętnicze.
Wczesne rozpoznanie jest kluczowe, aby spowolnić postęp choroby i zapobiec niewydolności nerek.
Do czynników zwiększających ryzyko choroby należą:
- Wiek:
- nadciśnienie tętnicze;
- zespół metaboliczny;
- otyłość;
- palenie papierosów;
- białkomocz;
- upośledzona funkcja nerek w momencie rozpoznania;
- nieobecność krwiomoczu lub stały krwinkomocz.
Leczenie nefropatii IgA ma na celu spowolnienie postępu choroby i ochronę funkcji nerek.
Nefropatia cukrzycowa
Nefropatia cukrzycowa — powstaje w wyniku powikłań cukrzycy typu 1 i 2. W neuropatii cukrzycowej określa się obecność subiektywnych lub klinicznych cech uszkodzenia obwodowego układu nerwowego występujących w przebiegu cukrzycy, po wykluczeniu innych możliwych przyczyn stwierdzanych objawów.
Do objawów związanych z nefropatią cukrzycową należy zaliczyć:
- Pojawienie się białka w moczu (albuminuria);
- obrzęki kończyn;
- nadciśnienie tętnicze;
- osłabienie i zmniejszenie apetytu.
Kluczowe jest opanowanie cukrzycy i zmniejszenie ryzyka uszkodzeń nerek. Regularne badania moczu i kontrola poziomu cukru we krwi to kluczowe elementy profilaktyki.
Nefropatia błoniasta
Nefropatia błoniasta to choroba nerek spowodowana odkładaniem się kompleksów immunologicznych w kłębuszkach nerkowych. Stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zespołu nerczycowego u osób dorosłych i drugą pod względem częstości przyczynę schyłkowej niewydolności nerek wśród glomerulopatii pierwotnych. Chorobę cechuje obecność zmian zapalnych w błonach kłębuszków nerkowych, które prowadzą do powstawania białkomoczu oraz pogorszenia funkcji nerek.
Nefropatia błoniasta jest najczęstszym typem glomerulopatii występujących wraz z procesem nowotworowym. Nefropatia może występować jako pierwotna postać lub w konsekwencji choroby.
Nefropatia błoniasta jest najczęstszym typem glomerulopatii występujących wraz z procesem nowotworowym. Nefropatia może występować jako pierwotna postać lub w konsekwencji choroby.
Czynnikami zwiększającymi ryzyko nefropatii błoniastej są:
- Czynniki genetyczne;
- choroby autoimmunologiczne;
- wirus wątroby typu B;
- wirus wątroby typu C;
- toczeń rumieniowaty układowy;
- zapalenie tarczycy;
- czy jako zespół pareneoplazmatyczny.
Choroba objawia się głównie:
- białkomoczem;
- obrzękami;
- podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi.
Nefropatia toczniowa
Nefropatia toczniowa — jest to uszkodzenie nerek, które powstaje w wyniku choroby, jaką jest toczeń rumieniowaty (SLE). Nefropatia toczniowa występuje zwykle u osób młodych i we wczesnym etapie choroby. Toczniowe zapalenie nerek najczęściej dotyczy kłębuszków nerkowych, ale może również zajmować cewki nerkowe i miąższ nerek. Przyczyną uszkodzenia jest niewłaściwa reakcja układu odpornościowego na fragmenty komórek, które znajdują się w organizmie. Powstają wówczas przeciwciała skierowane przeciwko własnym tkankom, głównie przeciwciała przeciwjądrowe (ANA, (ang. anti-nuclear antibodies). Na wczesnym etapie choroby, toczniowe zapalenie nerek przebiega bezobjawowo. W późniejszym etapie pojawiają się
objawy takie jak:
- Białkomocz;
- krwiomocz;
- nadciśnienie;
- duże obrzęki.
Zwykle u chorego z toczniowym zapaleniem nerek występują także objawy świadczące o zajęciu przez toczeń innych narządów, takie jak np. kaszel czy zmiany skórne.
Leczenie obejmuje immunosupresję i kontrolę stanu zapalnego, co pozwala ograniczyć postęp choroby.
Nefropatia pokontrastowa
Nefropatia pokontrastowa to uszkodzenie nerek w skutek przyjmowania dożylnych środków kontrasowych podczas obrazowych badań diagnostycznych. W populacji ogólnej częstość występowania nefropatii pokontrastowej jest niska — odnotowywana jest u około 1% chorych poddawanych procedurom z użyciem kontrastu dożylnego. Sytuacja zmienia się w przypadku pacjentów obarczonych czynnikami ryzyka. Rozpoznanie zostaje postawione na podstawie czasu między zastosowaniem środka kontrastowego a pogorszeniem funkcji nerek, przy braku innych przyczyn prowadzących do rozwoju ostrej ich niewydolności. Do wzrostu wartości kreatyniny dochodzi w dniu zastosowania radiologicznego środka kontrastowego lub w ciągu najbliższego tygodnia, a po około 1–3 tygodniach powraca ona do wartości wyjściowych.
Choroba objawia się głównie:
- Nagłym pogorszeniem funkcji nerek;
- zmniejszeniem wydalania moczu;
- wzrostem poziomu kreatyniny we krwi.
Aby zapobiegać nefropatii pokontrastowej, należy dobrze nawodnić organizm przed badaniem i stosować środki kontrastowe o niskiej toksyczności.
Nefropatia zaporowa
Nefropatia zaporowa wynika z utrudnienia odpływu moczu, co prowadzi do uszkodzenia nerek. Jest jedną z najczęstszych przyczyn niewydolności nerek u dzieci. Przyczyną choroby może być kamica nerkowa, zwężenia dróg moczowych lub guzy. Chorobę wywołują również takie schodzenia jak:
- Nowotwór prostaty;
- przerost prostaty;
- nowotwory jajnika;
- nowotwory macicy;
- nowotwory jelita grubego;
- wypadanie macicy;
- nabyte lub wrodzone zwężenie moczowodu jego ujścia;
- zastawka tylnej cewki;
Innymi powodami występowania nefropatii zaporowej mogą być nieprawidłowości w budowie rdzenia kręgowego.
Objawy to:
- Ból w okolicy lędźwiowej;
- wodonercze;
- trudności w oddawaniu moczu;
- infekcje dróg moczowych.
Leczenie nefropatii zaporowej polega na usunięciu przeszkody w odpływie moczu:
- Zabiegi urologiczne, takie jak usunięcie kamieni nerkowych, poszerzenie zwężeń dróg moczowych lub usunięcie guzów;
- stosowanie cewnika moczowego w celu natychmiastowego odbarczenia układu moczowego;
- leczenie infekcji dróg moczowych antybiotykami, jeśli występują.
Nefropatia nadciśnieniowa
Nefropatia nadciśnieniowa to uszkodzenie nerek wynikające z długotrwałego nieleczonego nadciśnienia tętniczego. W jej przebiegu zwykle dochodzi do zmian w obrębie przykłębuszkowych naczyń wewnątrznerkowych, to jest w tętnicach międzypłacikowych, łukowatych oraz w tętniczkach doprowadzających objawy choroby to:
- Białkomocz;
- stopniowe pogarszanie się funkcji nerek;
- obrzęki kończyn.
Kontrola ciśnienia krwi i zdrowa dieta to kluczowe elementy profilaktyki.
Diagnostyka nefropatii
Ogólne metody diagnostyczne nefropatii
W diagnostyce nefropatii stosowane są metody diagnostyczne takie jak:
- Dokładny wywiad lekarski;
- badania moczu;
- test paskowy w kierunku białka, krwi i glukozy w moczu;
- analiza mikroskopowa osadu moczu;
- kreatynina w surowicy krwi;
- mocznik;
- GFR;
- poziom elektrolitów i wskaźniki zapalne (CRP);
- USG nerek i dróg moczowych;
- TK lub rezonans magnetyczny;
- Biopsja nerki: Stosowana w przypadkach, gdy konieczne jest dokładne określenie rodzaju nefropatii (np. IgA, toczniowa, błoniasta).
Podsumowanie
Wczesne wykrycie nefropatii i wdrożenie odpowiedniej terapii znacząco zmniejsza ryzyko postępu choroby i rozwoju niewydolności nerek. Regularne badania profilaktyczne są kluczowe, szczególnie u osób z grupy ryzyka, takich jak pacjenci z cukrzycą, nadciśnieniem czy chorobami autoimmunologicznymi.
Wczesne wykrycie nefropatii i wdrożenie odpowiedniej terapii znacząco zmniejsza ryzyko postępu choroby i rozwoju niewydolności nerek. Regularne badania profilaktyczne są kluczowe, szczególnie u osób z grupy ryzyka, takich jak pacjenci z cukrzycą, nadciśnieniem czy chorobami autoimmunologicznymi.
Bibliografia:
Rutkowski B. (2009). Aktualne problemy diagnostyki chorób nerek, Via Medica. Vol. 2 Nr 1, s. 45-49.
Czekalski S. (2008). Nefropatia cukrzycowa czy cukrzycowa choroba nerek?. Via Medica. Vol. 1, Nr 2, s. 53–56.
Życińska K., Wardyn K. A. (2005). Nefropatia pokontrastowa – fakty i mity, Family Medicine & Primary Care Review. Med. Rodz. Vol. 7, Nr 2, s. 381-384.
Jobs K., Jung A. (2010). Nefropatia pokontrastowa. Med Rodz. Vol6 Nr 1, s. 39 - 43.
Bułło — Piontecka B. Zdrojewski Z i inni. (2015). Ciężka nefropatia toczniowa: względna proteinuria i wskaźnik erytrocyturii (Ecyt) jako parametry monitorowania efektywnośći leczenia pulsami cyklofosfamidu. NEFROL. DIAL. POL. Vol. 19, s. 27-31.
Sławińska — Morawska M., Lizakowski S. (2009). Nefropatia błoniasta w przebiegu nieziarniczego chłoniaka złośliwego — opis przypadku. Vol. 2 Nr 3, s. 172–175.
Karkoszka H., Więcek A., Perkowska — Ptasińska A. (2016). Pierwotna nefropatia błoniasta. Patofizjologia, morfologia oraz zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia. Nefrol. Dial. Pol. Vol. 20. s. 62-70.
Karosza H., Więcek A. (2020). „Nefropatia błoniasta pierwotna” Epidemiologia, przebieg naturalny i obraz kliniczny, patogeneza i klasyfikacja oraz zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia. Nefrol. Dial. Pol. Vol. 24, s. 16-25.
Durlik M. (2020). Nefropatia IGA. Nefrologia i Dializoterapia Polska. Vol. 24, Nr 3-4, s. 51-56.
Szczyrba S., Kozera G., Bieniszewski L., Nyka W. M. (2010). Neuropatia cukrzycowa-patogeneza, rozpoznawanie, zapobieganie, leczenie. Forum Medycyny Rodzinnej, vol. 4, Nr 5, s. 339–355.
Bednarski R., Marcinkowska E., Stróżecki P., Manitus J i inni. (2008). Nefropatia nadciśnieniowa — opis przypadku. Vol. 5, Nr 3, s. 159–165.
Rutkowski B. (2009). Aktualne problemy diagnostyki chorób nerek, Via Medica. Vol. 2 Nr 1, s. 45-49.
Czekalski S. (2008). Nefropatia cukrzycowa czy cukrzycowa choroba nerek?. Via Medica. Vol. 1, Nr 2, s. 53–56.
Życińska K., Wardyn K. A. (2005). Nefropatia pokontrastowa – fakty i mity, Family Medicine & Primary Care Review. Med. Rodz. Vol. 7, Nr 2, s. 381-384.
Jobs K., Jung A. (2010). Nefropatia pokontrastowa. Med Rodz. Vol6 Nr 1, s. 39 - 43.
Bułło — Piontecka B. Zdrojewski Z i inni. (2015). Ciężka nefropatia toczniowa: względna proteinuria i wskaźnik erytrocyturii (Ecyt) jako parametry monitorowania efektywnośći leczenia pulsami cyklofosfamidu. NEFROL. DIAL. POL. Vol. 19, s. 27-31.
Sławińska — Morawska M., Lizakowski S. (2009). Nefropatia błoniasta w przebiegu nieziarniczego chłoniaka złośliwego — opis przypadku. Vol. 2 Nr 3, s. 172–175.
Karkoszka H., Więcek A., Perkowska — Ptasińska A. (2016). Pierwotna nefropatia błoniasta. Patofizjologia, morfologia oraz zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia. Nefrol. Dial. Pol. Vol. 20. s. 62-70.
Karosza H., Więcek A. (2020). „Nefropatia błoniasta pierwotna” Epidemiologia, przebieg naturalny i obraz kliniczny, patogeneza i klasyfikacja oraz zalecenia dotyczące diagnostyki i leczenia. Nefrol. Dial. Pol. Vol. 24, s. 16-25.
Durlik M. (2020). Nefropatia IGA. Nefrologia i Dializoterapia Polska. Vol. 24, Nr 3-4, s. 51-56.
Szczyrba S., Kozera G., Bieniszewski L., Nyka W. M. (2010). Neuropatia cukrzycowa-patogeneza, rozpoznawanie, zapobieganie, leczenie. Forum Medycyny Rodzinnej, vol. 4, Nr 5, s. 339–355.
Bednarski R., Marcinkowska E., Stróżecki P., Manitus J i inni. (2008). Nefropatia nadciśnieniowa — opis przypadku. Vol. 5, Nr 3, s. 159–165.
Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl
To badanie będzie pomocne:
Pakiet badań na nerki – 5 badań krwi i moczu
Cena online:
55.00 zł
Technologia badania:Metoda ilościowa
Czas oczekiwania na wynik:do 4 dni roboczych
Dostępne testy
Kreatynina
14.00 zł
