Witamina D — właściwości, objawy nadmiaru i niedoboru, wpływ na układ nerwowy

Witamina D — Czym jest, właściwości?

Witamina D — Źródła

• Endogenne powstające w skórze w następstwie ekspozycji na światło słoneczne W przypadku pierwszego z nich pod wpływem promieniowania UVB (290–315 nm) powstaje w skórze z cholesterolu 7-dehydrocholesterol, będący prekursorem witaminy D. Główne zasoby 7-dehydrocholesterolu znajdują się w warstwie kolczastej i podstawowej naskórka – łącznie 0,4 mg/cm2 , natomiast mniejsze w zewnętrznych warstwach naskórka i skórze właściwej odpowiednio 0,06 i 0,17 mg/cm2 . Największa intensywność powstawania witaminy D3 następuje przy dł. fali promieniowania 297 nm. Przy długości 320 nm spada do zera. W dalszym etapie przemian z 7-dehydrocholesterolu w wyniku izomeryzacji powstaje stabilny cholekalcyferol (witamina D3). Ta transformacja trwa ok. 30 min i przebiega w temperaturze skóry przy udziale reduktazy.
  Powstała witamina D3 przedostaje się z błon komórkowych do przestrzeni międzykomórkowych, a następnie do krwi.
• Żywność zawierająca witaminę D
  Tłuste ryby, takie jak łosoś, pstrąg, tuńczyk i makrela, konserwy rybne, takie jak śledź i sardynki, wątroba wołowa, wątróbka rybna, mleko i produkty mleczne, suplementy (multiwitamina).
  
  
  Dieta dostarcza dziennie tylko 100 do 200 IU witaminy D, co stanowi ok. 10–20% dziennego zapotrzebowania. Witamina D pochodząca z syntezy skórnej i z żywności łączy się z białkiem, następnie dostaje się do krwi i przez układ krążenia do wątroby, nerek i innych narządów, gdzie ulega hydroksylacji rezultatem, której jest powstanie aktywnego metabolitu 1,25(OH)2 D3.

Witamina D znacząco wpływa na 

• Wzmocnienie struktury kości;
• wzmocnienie odporności;
• profilaktyka nowotworów;
• regulacja ciśnienia tętniczego;
• zmniejszenie stanów lękowych oraz depresyjnych.

Witamina D — objawy niedoboru

• Częste lub nawracające choroby i/lub infekcje;
• uczucie zmęczenia i osłabienia;
• obniżenie nastroju i depresja;
• uczucie beznadziei;
• smutek;
• problemy ze snem;
• apatia;
• utrata zainteresowania codziennymi i wyjątkowymi czynnościami;
• utrata apetytu;
• mniejsza odporność na stres;
• bóle mięśni;
• wypadanie włosów;
• przybieranie na wadze;
• wolno gojące się rany;
• pogorszenie kondycji skóry;
• choroby zębów i dziąseł;
• niesmak w ustach i uczucie pieczenia;
• biegunka;
• zaburzenia widzenia.

Witamina D — objawy nadmiaru

• Nudności;
• biegunka;
• wymioty;
• utrata apetytu;
• zwiększone uczucie pragnienia;
• osłabienie;
• wzmożone oddawanie moczu;
• pocenie się;
• świąd skóry.

Witamina D — wpływ na układ nerwowy

W badaniach ostatniej dekady ujawniono nową rolę witaminy D. Odgrywa ona istotną rolę nie tylko w chorobach szkieletowych, ale także w zapobieganiu chorobom układu sercowo-naczyniowego, chorobom autoimmunologicznym, nowotworom, a także niektórym chorobom psychicznym. Witamina D jest składnikiem odżywczym, który w istotny sposób wpływa na zmniejszenie lęku oraz objawów depresyjnych, poprzez hamowanie zapalenia układu nerwowego oraz obniżanie stresu oksydacyjnego.
Obecne badania epidemiologiczne wskazują, że u pacjentów w podeszłym wieku lub chorych na osteoporozę często
występuje niedobór witaminy D. Dotyczy to również dzieci i zdrowych dorosłych. Głównym krążącym metabolitem jest 25-hydroksywitamina D, która odzwierciedla ilość witaminy D w organizmie. Stężenie witaminy D w surowicy poniżej 20 ng/ml określa się mianem niedoboru (natomiast stężenie 20–30 ng/ml świadczy o hipowitaminozie).
Warto regularnie sprawdzać poziom wit D.
Najczęstszym badaniem poziomu witaminy D - jest właśnie badanie 25(OH)D3.
Właściwa suplementacja i rozsądne zażywanie kąpieli słonecznych mogą zapobiec wystąpieniu niedoborów witaminy D w większości populacji. 

Bibliografia:

Aktualizacja: 2023-12-05