Alergiczne zapalenie spojówek — czym jest? Objawy, przyczyny, diagnostyka i leczenie
Z artykułu dowiesz się:
- Czym jest alergiczne zapalenie spojówek?
- Alergiczne zapalenie spojówek - jak leczyć ?
- Jakie badania należy wykonać w celu odnalezienia przyczyny alergii?
- W jakim okresie najlepiej wykonać badania diagnostyczne?
Sprawdź też
Data publikacji: 2024-05-09
Data aktualizacji: 2024-05-09
Alergiczne zapalenie spojówek — czym jest?
Sezonowe alergiczne zapalenie spojówek (SAC, seasonal allergic conjunctivitis) to najczęstszy typ alergii oczu, zazwyczaj wywołany uczuleniem na pyłek. Schorzenia alergiczne coraz bardziej powszechnie występują na całym świecie. Uważa się, że są to obecnie najczęściej występujące choroby o charakterze przewlekłym na naszym kontynencie. Można wyróżnić dwa główne rodzaje alergii ocznych: IgE-zależne i IgE-niezależne. Do pierwszej grupy zalicza się sezonowe (SAC) i całoroczne (PAC) alergiczne zapalenie spojówek, wiosenne zapalenie spojówek (VKC) oraz atopowe zapalenie spojówek i rogówki (AKC). Drugą grupę stanowią schorzenia, w których istotną rolę odgrywają limfocyty T: kontaktowe zapalenie skóry powiek i spojówek (CBC), a także wspomniane wyżej wiosenne zapalenie spojówek (VKC) oraz atopowe zapalenie spojówek i rogówki (AKC). SAC jest chorobą atopową, u której podłoża leży, reakcja alergiczna typu I. SAC zwykle występuje z objawami alergicznego nieżytu nosa. Jest to najczęściej występujący rodzaj alergii ocznej. Schorzenie ma charakter ostrego zapalenia spowodowanego reakcją na alergen, najczęściej pyłek.
Alergiczne zapalenie spojówek — objawy
- Świąd oka;
- zaczerwienienie;
- pieczenie;
- uczucie ciała obcego w oku;
- łzawienie (wydzielina jest przezroczysta, wodnista);
- obrzęk;
- rzadziej: światłowstręt, zmiany skórne wokół oczu (tzw. wyprysk powietrznopochodny) i zaburzenia widzenia.
Gdy ekspozycja na alergen jest nasilona, może się rozwinąć ostre alergiczne zapalenie spojówek, którego objawami będą: - dokuczliwe swędzenie;
- widoczna opuchlizna spojówek, czasem utrudniająca podniesienie powiek.
Alergiczne zapalenie spojówek — przyczyny
Alergiczne zapalenie spojówek pojawia się w wyniku I typu odpowiedzi immunologicznej na alergen. Jest to zwykle ostry objaw uczulenia na pyłki traw, zarodniki grzybów i inne.
Przyczyny mogą być różne, przy alergii na sierść zwierząt reakcją alergiczną może być nawet kontakt z właścicielem zwierzaka, który może mieć na swoim ubraniu sierść, naskórek lub wydzielinę zwierzęcia. Kontakt z alergenami możemy mieć również podczas wykonywanej na co dzień pracy. W miejscu pracy najczęściej uczulają metale (platyna, chrom, aluminium, wanad, nikiel i ich sole stosowane w przemyśle metalurgicznym) oraz chloramina, kalafonia, chlorek winylu oraz barwniki wykorzystywane do produkcji plastiku, oraz te używane w przemyśle chemicznym czy meblarskim.
Przyczyny mogą być różne, przy alergii na sierść zwierząt reakcją alergiczną może być nawet kontakt z właścicielem zwierzaka, który może mieć na swoim ubraniu sierść, naskórek lub wydzielinę zwierzęcia. Kontakt z alergenami możemy mieć również podczas wykonywanej na co dzień pracy. W miejscu pracy najczęściej uczulają metale (platyna, chrom, aluminium, wanad, nikiel i ich sole stosowane w przemyśle metalurgicznym) oraz chloramina, kalafonia, chlorek winylu oraz barwniki wykorzystywane do produkcji plastiku, oraz te używane w przemyśle chemicznym czy meblarskim.
Alergiczne zapalenie spojówek — diagnostyka
Diagnostyka alergii należy do złożonych procesów, który składa się z wywiadu lekarskiego, oraz odpowiednio dopasowanych badań.
Wyróżnia się następujące badania potwierdzające alergie:
Testy skórne — jest to podstawowe badanie, które stosuje się w rozpoznawaniu alergii kontaktowej i wziewnej. Wyróżnia się punktowe testy skórne, testy śródskórne oraz naskórkowe testy płatkowe. Testy skórne wykonuje się poprzez nałożenie na skórę badanego roztworu zawierającego alergenu i po kilkunastu minutach porównuje się powstały rumień lub bąbel do punktu kontrolnego, który stanowi histamina.
Testy z krwi — polegają na pobraniu próbki krwi i oznaczeniu stężenia przeciwciał IgE w surowicy. W diagnostyce molekularnej wyróżnia się testy jednokomponentowe (przeciwciała oznacza się dla jednego, konkretnego alergenu) i wielokomponentowe (jednoczesny pomiar stężenia przeciwciał dla wielu alergenów). Testy prowokacyjne — bazują na bezpośrednim podaniu podejrzewanego alergenu drogą oddechową lub pokarmową i obserwacji reakcji organizmu. Okres, w którym powinny być wykonane testy alergiczne najlepiej ustalić z lekarzem. Uważa się, że badania najlepiej wykonywać, gdy nie występują objawy alergii np. przy podejrzeniu alergii na pyłki testy, zalecane są poza okresem pylenia, czyli od października do grudnia.
Testy z krwi — polegają na pobraniu próbki krwi i oznaczeniu stężenia przeciwciał IgE w surowicy. W diagnostyce molekularnej wyróżnia się testy jednokomponentowe (przeciwciała oznacza się dla jednego, konkretnego alergenu) i wielokomponentowe (jednoczesny pomiar stężenia przeciwciał dla wielu alergenów). Testy prowokacyjne — bazują na bezpośrednim podaniu podejrzewanego alergenu drogą oddechową lub pokarmową i obserwacji reakcji organizmu. Okres, w którym powinny być wykonane testy alergiczne najlepiej ustalić z lekarzem. Uważa się, że badania najlepiej wykonywać, gdy nie występują objawy alergii np. przy podejrzeniu alergii na pyłki testy, zalecane są poza okresem pylenia, czyli od października do grudnia.
Alergiczne zapalenie spojówek — leczenie
- Celem leczenia jest wyeliminowanie objawów subiektywnych i obiektywnych;
- unikanie kontaktu z alergenami;
- leczenie farmakologiczne, leki antyhistaminowe i stabilizujące komórki tuczne, oraz leki o tzw. podwójnym mechanizmie działania, czyli stabilizujące komórki tuczne i działające jednocześnie przeciwhistaminowo;
- leki obkurczające naczynia;
- niesteroidowe leki przeciwzapalne, glikokortykosteroidy;
- immunoterapia;
- edukacja pacjenta;
- unikanie rejonu, gdzie dochodzi do kontaktu z alergenem;
- ograniczenie pobytu na dworze w czasie pylenia;
- zamykanie okien w domu i pojazdach (klimatyzacja);
- dokładne mycie całego ciała, oraz włosów po kontakcie z alergenem;
- zmiana ubrania po kontakcie z alergenem;
- noszenie okularów ochronnych w celu zmniejszenia kontaktu z alergenami powietrznopochodnymi;
- przemywanie oczu sztucznymi łzami dostępnymi w każdej aptece, mają one na celu wypłukanie alergenów i mediatorów zapalnych z worka spojówkowego;
- stosowanie chłodnych okładów, które pomagają zmniejszyć świąd;
- pacjent powinien ograniczyć pocieranie oczu, ponieważ może spowodować to pogorszenie objawów.
Bibliografia:
1. Mrukwa - Kominek E., Janiszewska - Slamon J., Urgacz - Lechowicz A., Luboń W., Gawlik R. (2021) Izolowane alergiczne zapalenie spojówek. Alergologia Polska – Polish Journal of Allergology. Vol.8, Nr 2, s. 92-96.
2. Izdebska J. (2017). Przychodzi pacjent do lekarza Zapaleniem spojówek. Lekarz POZ. Vol. 3, s. 201-202.
3. Matysik - Woźniak A., Weryczko - Chmielewska E., Rejdak R. (2015). Gdy nadejdzie wiosna – aktualne możliwości leczenia sezonowego zapalenia spojówek. Medical Education. Vol. 2, Nr 1(5), s. 6-11.
2. Izdebska J. (2017). Przychodzi pacjent do lekarza Zapaleniem spojówek. Lekarz POZ. Vol. 3, s. 201-202.
3. Matysik - Woźniak A., Weryczko - Chmielewska E., Rejdak R. (2015). Gdy nadejdzie wiosna – aktualne możliwości leczenia sezonowego zapalenia spojówek. Medical Education. Vol. 2, Nr 1(5), s. 6-11.
Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl
To badanie będzie pomocne:
Test alergiczny ALEX 2 - 296 parametrów
Cena w placówce
1320.00 zł
Cena online:
1089.00 zł
Technologia badania:Test immunochemiczny
Czas oczekiwania na wynik:do 13 dni roboczych
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
Dostępne testy
Panel pediatryczny (28 alergenów)
209.00 zł
Panel oddechowy (21 alergenów)
209.00 zł
