Uczulenie na antybiotyki

Wprowadzenie do leczenia antybiotyków spowodowało znaczący postęp w dziedzinie medycyny i uratowało życie wielu ludzi. Są jednymi z najczęściej stosowanych leków. Mimo wielu plusów antybiotykoterapia posiada także kilka minusów, takich jak np. niekorzystny wpływ na mikroflorę jelitową. U niektórych osób wystąpić może także reakcja alergiczna po podaniu antybiotyku, pomimo zastosowania dawki zaleconej przez lekarza. Uczulenie na antybiotyki częściej obserwuje się u kobiet niż u mężczyzn. Częstość alergii na antybiotyki wzrasta także wraz z wiekiem. Może wzmacniać się po kolejnych dawkach danego antybiotyku lub leków zawierających w składzie jego pochodne.

Najczęściej alergia i nadwrażliwość na antybiotyki dotyczy stosowania penicyliny i innych antybiotyków ß-laktamowych. Zaobserwowano, że przebieg nadwrażliwości na penicylinę może być różny - alergia może pojawić się u osoby, której organizm wcześniej bez problemu ją tolerował.   

Alergię na antybiotyki obserwuje się zarówno u dorosłych, jak i dzieci. Betalaktamy (głównie amoksycylina) oraz cefalosporyny są najczęstszą przyczyną uczulenia na antybiotyki u dzieci, szczególnie w krajach, w których często się je stosuje. Antybiotyki są jednymi z najczęściej podawanych dzieciom leków.

Działania niepożądane leków określane są jako reakcje nadwrażliwości na leki. W zależności od czasu wystąpienia klasyfikuje się je jako natychmiastowe (w ciągu 1 godziny od podania leku) oraz opóźnione (pojawiają się po ponad godzinie od przyjęcia antybiotyku) . Ich objawy przypominają reakcje alergiczne o szerokim zakresie nasilenia, najczęściej są to wykwity skórne, pokrzywka oraz obrzęk naczynioruchowy.  

W zależności od organizmu danej osoby nadwrażliwość na antybiotyki prowadzić może także do pojawienia się:

• nudności, 
• wymiotów, 
• wysypki, 
• świszczącego oddechu, 
• obrzęku krtani,
• zapalenia spojówek,
• zapaści sercowo-naczyniowej.   

Reakcja alergiczna może skutkować także wstrząsem anafilaktycznym, który jest stanem zagrożenia życia.

1. Bhattacharya S., The facts about penicillin allergy: a review. Journal of Advanced Pharmaceutical Technology & Research 2010, 1(1): 11-7. 
2. Fernandez T. D. i wsp., Allergic reactions to antibiotics in children. Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology 2014, 14(4):  278-285.
3. Macy E., Romano A., Khan D., Practical Management of Antibiotic Hypersensitivity in 2017. The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice 2017, 5(3): 577-586.
4. Romano A., Caubet J-Ch, Antibiotic Allergies in Children and Adults: From Clinical Symptoms to Skin Testing Diagnosis. The Journal of Allergy and Clinical Immunology: In Practice 2014, 2(1): 3-12.