Norowirus – objawy, diagnostyka, profilaktyka i leczenie

Czym jest Norowirus?

Jak dochodzi do zakażenia?

• Spożycie skażonej żywności lub wody – szczególnie surowych owoców morza, warzyw, owoców i wody zanieczyszczonej odchodami;
• kontakt bezpośredni z osobą zakażoną – np. podczas opieki nad chorym, lub kontakt z jej wydalinami;
• kontakt z zanieczyszczonymi powierzchniami – norowirusy mogą przetrwać na powierzchniach, takich jak klamki, stoły, ręczniki, bielizna, meble, toaleta nawet przez kilka dni.

Norowirus u dzieci

• Silne wymioty;
• silna wodnista biegunka;
• umiarkowana gorączka;
• bóle brzucha;
• brak apetytu;
• ogólne osłabienie.

• Suche usta i język;
• zmniejszona ilość oddawanego moczu;
• płacz bez łez;
• senność;
• apatia lub rozdrażnienie.

Norowirus u dorosłych

• Wodnista biegunka, która jest najczęstszym objawem u osób dorosłych;
• intensywne bóle i skurcze jelit;
• rzadziej niż u dzieci mogą wystąpić wymioty;
• może wystąpić umiarkowana gorączka;
• ogólne osłabienie;
• dreszcze.

• osoby starsze;
• kobiety w ciąży;
• osoby z obniżoną odpornością;
• osoby z chorobami przewlekłymi.

Jak długo trwa zakażenie?

• Okres wylęgania się wirusa: Objawy pojawiają się zwykle w ciągu 12–48 godzin po kontakcie z wirusem.
• Faza ostra choroby: Najbardziej intensywne objawy, takie jak wymioty, biegunka i bóle brzucha, trwają od 24 do 72 godzin.
• Rekonwalescencja: Po ustąpieniu głównych objawów organizm potrzebuje kilku dni na pełne odzyskanie sił.

Zakaźność po ustąpieniu objawów

Jak zdiagnozować norowirusy?

• Przeprowadzeniu wywiadu medycznego;
• badanie kału pod kątem obecności wirusa za pomocą testów molekularnych, takich jak reakcja łańcuchowa polimerazy (PCR);
• ważne jest, aby zidentyfikować źródło infekcji oraz drogi transmisji wirusa.

Leczenie zakażenia norowirusem

• Leki przeciwbólowe oraz przeciwgorączkowe;
• należy się solidnie nawadniać, oraz stosować płyny z dodatkiem elektolitów dostępnych w aptece;
• dzieci: doustne płyny nawadniające (ORS) dostępne w aptekach;
• w ciężkich przypadkach, szczególnie u dzieci i osób starszych, konieczna może być hospitalizacja i dożylne podawanie płynów;
• unikaj stosowania leków przeciwbiegunkowych, gdyż w większości przypadków biegunka jest mechanizmem samooczyszczania organizmu i nie powinna być sztucznie hamowana;
• w przypadku niepokojących objawów zawsze należy skontaktować się z lekarzem;
• zarówno dzieci, jak i dorośli powinni unikać tłustych, smażonych potraw oraz produktów mlecznych;
• zalecane są: kleiki ryżowe, gotowane marchewki, suchary, banany i lekkie zupy.

Jak zapobiegać zakażeniu norowirusem?

• Częste i dokładne mycie rąk przez co najmniej 20 sekund, szczególnie po skorzystaniu z toalety, po kontakcie z osobą chorą, przed jedzeniem, po dotykaniu przedmiotów w miejscach publicznych takich jak autobusy, publiczne toalety itp;
• należy dokładnie myć warzywa i owoce;
• unikaj spożywania owoców morza pochodzących z niepewnych źródeł;
• dezynfekuj powierzchnie w domu, gdzie przebywa osoba chora. Przecieraj powierzchnie kuchenne i sprzęty w łazience oraz toalecie, a także słuchawkę telefonu i klamki;
• do mycia toalety używaj środków czystości z chlorem;
• unikaj kontaktu z osobami chorymi;
• stosuj się do zasad odpowiedniego przechowywania żywności.

Jakie są skuteczne metody dezynfekcji w celu uniknięcia rozprzestrzeniania się norowirusa?

• Środki na bazie chloru (podchloryn sodu):
  To najbardziej skuteczny sposób niszczenia norowirusów. Zalecane jest stosowanie roztworu o stężeniu 1000–5000 ppm (0,1–0,5%) chloru.
• Środki zawierające etanol (alkohol etylowy):
  Produkty na bazie alkoholu o stężeniu co najmniej 70% mogą być stosowane do dezynfekcji małych powierzchni i sprzętów.
• Środki specjalistyczne:
  W miejscach, gdzie podchloryn może uszkodzić powierzchnię (np. tkaniny, metal), warto użyć specjalnych preparatów przeznaczonych do walki z wirusami, które są odpowiednio oznaczone jako „wirusobójcze”.

Jak dezynfekować poszczególne powierzchnie?

• Twarde powierzchnie (stoły, blaty, klamki):
  Usuń widoczne zabrudzenia za pomocą wody z detergentem.
  Nałóż środek dezynfekujący (np. roztwór chloru) i pozostaw na co najmniej 10 minut.
  Spłucz powierzchnię wodą (jeśli jest to konieczne) i osusz.
• Przedmioty wielokrotnego użytku (zabawki, naczynia):
  Zabawki z tworzyw sztucznych: Zanurz w roztworze chloru na 10 minut, spłucz czystą wodą i osusz.
  Naczynia i sztućce: Umyj w zmywarce na programie o temperaturze powyżej 60°C, lub ręcznie, stosując detergent i gorącą wodę.
• Tkaniny i tekstylia (pościel, ręczniki, ubrania):
  Wypierz w pralce w temperaturze co najmniej 60°C z dodatkiem detergentu.
  Jeśli materiał to wytrzyma, dodaj wybielacz na bazie chloru.
  Susz w wysokiej temperaturze lub na świeżym powietrzu.
• Urządzenia elektroniczne (klawiatury, telefony, piloty):
  Przetrzyj delikatnie ściereczką nasączoną alkoholem izopropylowym (70%).

• Klamki i uchwyty – częste miejsce kontaktu rąk;
• spłuczki toaletowe i deski sedesowe;
• włączniki światła i piloty;
• sprzęt kuchenny, np. deski do krojenia.

• Rękawic ochronnych;
• zawsze utylizuj materiały jednorazowe;
• regularnie wentyluj pomieszczenia szczególnie jeśli używasz silnych środków chemicznych;
• w przypadku aktywnego zakażenia w gospodarstwie domowym dezynfekcję należy przeprowadzać codziennie;
• unikaj środków dezynfekujących, które nie mają potwierdzonego działania wirusobójczego;
• w celu przeprowadzenia skutecznej dezynfekcji warto zostawić środek na co najmniej 5-10 minut.

Warto wiedzieć, że żywność najbardziej podatna na norowirusy to:

• Mrożone owoce (głównie maliny i truskawki);
• surowe warzywa (np. sałata);
• gotowe sałatki;
• mięczaki (głównie ostrygi);
• lody;
• ciasta;
• wędlina (np. szynka lub salami).

Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl