Krztusiec u dorosłych — objawy, leczenie, powikłania
Z artykułu dowiesz się:
- Krztusiec u dorosłych - jakie są charakterystyczne objawy choroby?
- Krztusiec u dorosłych - czas trwania choroby
- Krztusiec u dorosłych - jakie mogą być powikłania?
- Jak leczyć i diagnozować krzusiec?
Sprawdź też
Data publikacji: 2024-06-03
Data aktualizacji: 2024-06-03
Krztusiec jest chorobą zakaźną, która najczęściej dotyka małe dzieci (do 4. roku życia). W ostatnich latach obserwujemy znaczny wzrost zachorowań na krztusiec u osób dorosłych.
Krztusiec u dorosłych często jest wykrywany zbyt późno głównie z powodu skąpych i bardzo niespecyficznych objawów, które mogą przypominać grypę lub przeziębienie.
Sytuacja ta jest wynikiem między innymi:
- Zanikającej odporności poszczepiennej w miarę upływu czasu po szczepieniu;
- stałej obecności drobnoustroju chorobotwórczego w populacji;
- wysokiej zakaźności, przenoszenie zakażenia na najmłodszych od niekompletnie zaszczepionych opiekunów i osób z najbliższego otoczenia;
- odmowy szczepień.
Szczepienia przeciw krztuścowi według obowiązującego kalendarza szczepień (obowiązkowe oraz zalecane) nadal są jedyną skuteczną strategią ograniczania liczby zachorowań w populacji, a aktualna sytuacja epidemiologiczna wskazuje na potrzebę szczepień przypominających osób dorosłych.
Krztusiec — czym jest?
Krztusiec (koklusz, pertussis) jest to choroba zakaźna powodowana przez Gram-ujemną pałeczką Bordetella pertussis. Bakteria ta została wyizolowana po raz pierwszy w 1906 r. przez francuskich uczonych Bordeta i Gengou. Źródłem zakażenia jest chory człowiek.
Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z wydzieliną z dróg oddechowych chorego drogą powietrzno-kropelkową. Krztusiec należy do jednych z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych, a wskaźnik podatności na zakażenie sięga 90%. Największa zakaźność ma miejsce w pierwszych dniach choroby. W przebiegu krztuśca wyróżnia się kilka okresów:
Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktu z wydzieliną z dróg oddechowych chorego drogą powietrzno-kropelkową. Krztusiec należy do jednych z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych, a wskaźnik podatności na zakażenie sięga 90%. Największa zakaźność ma miejsce w pierwszych dniach choroby. W przebiegu krztuśca wyróżnia się kilka okresów:
- fazę kataralną trwającą 1-2 tygodnie – z objawami nieżytowymi górnych dróg oddechowych, zapaleniem spojówek, łagodnym suchym kaszlem, nieznacznym wzrostem ciepłoty ciała;
- fazę napadowego kaszlu utrzymującą się od 4 do 10 tygodni – z typowym kaszlem krztuścowym z zanoszeniem się, często prowadzącym do wymiotów, a niekiedy bezdech;
- fazę zdrowienia trwającą 1-2 tygodnie – polegającą na stopniowym zmniejszaniu się nasilenia i częstości napadów kaszlu.
Krztusiec u dorosłych — objawy
U osób dorosłych krztusiec może przebiegać w postaci:
- przewlekłego kaszlu bez innych objawów;
- przewlekłego zapalenia górnych dróg oddechowych z łagodnym kaszlem;
- zapalenia oskrzeli z uporczywym i męczącym kaszlem;
- rzadziej zapalenia płuc;
- ze względu na zróżnicowany przebieg choroby u pacjentów często w pierwszej kolejności podejrzewa się alergię, nadwrażliwość oskrzeli, zaostrzenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) lub kaszel palacza;
- należy podejrzewać krztusiec, gdy kaszel utrzymuje się ponad 7 dni i ma charakter napadowy. Im dłużej trwa kaszel, tym większe prawdopodobieństwo, że jego przyczyną jest krztusiec;
- w przypadku dorosłych w przebiegu krztuśca występuje zwykle niecharakterystyczny kaszel, który utrzymuje się powyżej 3 tygodni okres zdrowienia, może przedłużać się nawet do 4 miesięcy. Wówczas ataki kaszlu zaczynają stopniowo ustępować. Napady mogą jednak powracać, np. pod wpływem wysiłku fizycznego.
Krztusiec u dorosłych — leczenie
Lekami z wyboru w leczeniu krztuśca są makrolidy, takie jak:
- klarytromycyna;
- azytromycyna;
- erytromycyna;
- kotrimoksazol;
Uważa się, że osoba chora na krztusiec przestaje być zaraźliwa po 5 dniach właściwej antybiotykoterapii.
Krztusiec u dorosłych — szczepienie
W Polsce szczepienie przeciwko krztuścowi jest obowiązkowe dla wszystkich dzieci do ukończenia 19. roku życia, natomiast wszystkim dorosłym zaleca się co 10 lat szczepienie przypominające.
Krztusiec u dorosłych — powikłania
- Szacuje się, że nawet 5–12% chorych na krztusiec w wieku 65 lat i starszych wymaga hospitalizacji;
- u 8% rozwija się zapalenie płuc jako powikłanie krztuśca;
- mogą wystąpić zaburzenia snu;
- może dojść do znacznej utraty masy ciała;
- ryzyko powikłań i zgonu jest wyższe u pacjentów w starszym wieku – opisywano u nich krwawienia wewnątrzczaszkowe zakończone zgonem.
Bibliografia:
1. Nitsch-Osuch A., Lewtak K. (2022) Krztusiec u dorosłych. Choroby zakaźne w POZ. Nr 5, s. 321 -324.
2. Kałucka S., Łopata. (2009). Rezygnacja rodziców ze szczepień obowiązkowych – niebezpieczne dla dzieci i dorosłych. Geriatria. Nr 11, s.272-278.
2. Kałucka S., Łopata. (2009). Rezygnacja rodziców ze szczepień obowiązkowych – niebezpieczne dla dzieci i dorosłych. Geriatria. Nr 11, s.272-278.
3. Piotrowska -Depta M., Piotrowska-Jastrzębska J. (2009). Krztusiec – choroba nie tylko dzieci, aktualne strategie jej zapobiegania. Vol. 5, Nr 4, s. 240-244.
Autor merytoryczny: Karolina Pasterz, specjalista portalu Zdrowegeny.pl
To badanie będzie pomocne:
Podstawowe badania krwi - wersja poszerzona, 18 badań
Cena w placówce
249.00 zł
Cena online:
221.00 zł
Technologia badania:Metoda ilościowa
Czas oczekiwania na wynik:do 4 dni roboczych
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
Dostępne testy
Morfologia krwi
17.00 zł
