
USG – jedno z najważniejszych badań obrazowych we współczesnej diagnostyce
Z artykułu dowiesz się:
- Na czym polega badanie USG?
- Jak przebiega badanie USG?
- Rodzaje najczęściej wykonywanych badań USG i przygotowanie do nich
- USG a medycyna długowieczności (longevity)
sprawdź też:
Data publikacji: 2025-10-07
Data aktualizacji: 2025-10-07
Badanie ultrasonograficzne, czyli USG, to jedna z podstawowych metod diagnostyki obrazowej. Badanie wykorzystuje fale ultradźwiękowe, dzięki czemu możliwa jest ocena narządów wewnętrznych, tkanek miękkich oraz przepływu krwi w naczyniach żylnych. Jest to bezpieczne, szybkie, nieinwazyjne i szeroko dostępne badanie, dlatego znajduje zastosowanie niemal w każdej dziedzinie medycyny.
USG wykonuje się m.in. w diagnostyce:
- Jamy brzusznej;
- piersi;
- tarczycy;
- prostaty;
- czy tętnic szyjnych.
Regularne stosowanie tej metody pozwala nie tylko na rozpoznanie chorób, ale również na skuteczną profilaktykę.
Na czym polega badanie USG?
Ultrasonografia wykorzystuje fale ultradźwiękowe o wysokiej częstotliwości, które przenikają do organizmu, odbijają się od tkanek i wracają do głowicy aparatu. Komputer przetwarza sygnały na obraz widoczny na monitorze w czasie rzeczywistym.
Najważniejsze zalety badania USG:
- Badanie USG nie zawiera promieniowania jonizującego;
- badanie USG można powtarzać częściej niż badania z użyciem promieniowania;
- wynik badania jest dostępny od ręki bez konieczności oczekiwania na opis;
- ma szerokie zastosowanie diagnostyczne i kontrolne.
Jak przebiega badanie USG?
USG jest badaniem bezbolesnym. Pacjent kładzie się na kozetce, lekarz przykłada głowicę aparatu pokrytą specjalnym żelem do badanej części ciała. Żel poprawia przewodzenie ultradźwięków i eliminuje pęcherzyki powietrza. Całość badania trwa zazwyczaj od kilku do kilkunastu minut. Po wykonanym badaniu pacjent otrzymuje wynik w postaci opisu i obrazu.

Rodzaje najczęściej wykonywanych badań USG i przygotowanie do nich
USG jamy brzusznej
Jednym z najczęściej wykonywanych badań ultrasonograficznych jest USG jamy brzusznej. Badanie pozwala na ocenę:
- Wątroby, pęcherzyka żółciowego, trzustki, nerek, śledziony oraz dużych naczyń.
Wskazań do wykonania badania USG brzucha może być wiele od bólu brzucha, wzdęć, podejrzenia kamicy żółciowej i nerkowej po choroby wątroby, żółtaczkę czy guzów.
Przygotowanie do USG jamy brzusznej
- Na dzień przed badaniem zalecane jest stosowanie diety lekkostrawnej bez surowych warzyw i owoców oraz pieczywa razowego;
- warto sięgnąć po preparaty zmniejszające ilość gazów w przewodzie pokarmowym – zazwyczaj stosuje się 2 kapsułki 3 razy dziennie. Leki te są dostępne bez recepty — szczególnie zaleca się je osobom, które mają skłonność do wzdęć i zaparć. Najlepiej rozpocząć ich stosowanie już na 3 dni przed badaniem;
- w dniu badania na 6 godzin przed badaniem USG brzucha nie można spożywać żadnych posiłków;
- nie należy pić kawy, napojów gazowanych, żuć gumy oraz palić papierosów;
- pij jedynie niegazowaną wodę – najlepiej niesłodzoną;
- na 2-3 godziny przed badaniem należy powstrzymać się od oddawania moczu.
Wypełnienie pęcherza moczowego
W niektórych przypadkach, aby dobrze uwidocznić narządy miednicy małej (np. pęcherz, gruczoł krokowy, narządy rodne u kobiet), konieczne jest odpowiednie wypełnienie pęcherza moczowego. Dzięki temu ułatwi to ocenę badanych struktur.
- Na 1–2 godziny przed badaniem wypij od 1 do 4 szklanek niegazowanej wody;
- nie oddawaj moczu do czasu rozpoczęcia badania;
- pęcherz powinien być średnio wypełniony – nie maksymalnie, aby uniknąć dyskomfortu.
Dodatkowe wskazówki
- Jeżeli masz wyniki wcześniejszych badań obrazowych takich jak np. (USG, tomograf, rezonans), zabierz je ze sobą – ułatwią lekarzowi porównanie i dokładniejszą ocenę;
- w trakcie badania lekarz może poprosić o opróżnienie pęcherza, zwłaszcza gdy badanie obejmuje jedynie jamę brzuszną, bez oceny układu moczowego.
USG piersi
Jednym z kluczowych badań wykorzystywanych w profilaktyce raka piersi jest badanie USG piersi. Umożliwia wykrycie zmian łagodnych i nowotworowych, zwłaszcza u młodszych kobiet z gęstą tkanką gruczołową. Badanie pozwala również na ocenę zmian wykrytych palpacyjnie. Stanowi nieodłączny element profilaktyki oraz uzupełnienie mammografii.
Przygotowanie do USG piersi:
- W dniu badania nie należy używać balsamów i kremów na powierzchni badanej okolicy anatomicznej;
- nie należy stosować dezodorantów;
- badanie najlepiej wykonać między 5. a 10. dniem cyklu miesiączkowego, gdy piersi nie są obrzmiałe i tkliwe;
- warto założyć wygodną odzież umożliwiającą szybkie odsłonięcie górnej części ciała.
USG prostaty przez powłoki brzuszne
Badanie USG prostaty przez powłoki brzuszne to bezbolesne i bezpieczne badanie obrazowe, stosowane w ocenie gruczołu krokowego oraz pęcherza moczowego u mężczyzn. Pozwala określić wielkość prostaty i wykryć ewentualne zmiany.
Wskazaniem do badania mogą być między innymi:
- Problemy z oddawaniem moczu;
- podejrzenie przerostu prostaty;
- podwyższony poziom PSA (swoisty antygen gruczołu sterczowego);
- w celach profilaktycznych — badanie szczególnie wskazane po 50.roku życia;
- występowanie raka prostaty u bliskich krewnych;
- stany zapalne gruczołu krokowego;
- uczucie parcia lub ucisku w obrębie pęcherza;
- ból albo pieczenie podczas mikcji;
- wrażenie niecałkowitego opróżnienia pęcherza;
- słaby, przerywany strumień moczu;
- nawracające zakażenia układu moczowego;
- niespecyficzne dolegliwości bólowe w podbrzuszu.
Badanie jest również stosowane w kontroli leczenia i profilaktyce onkologicznej.
Przygotowanie do badania USG przez powłoki brzuszne
- Na kilka dni przed badaniem zaleca się stosować dietę lekkostrawną bez produktów wzdymających (takich jak np. napoje gazowane, warzywa strączkowe czy tłuste ciężkostrawne posiłki);
- w dniu badania na 6 godzin przed USG wstrzymać się od jedzenia;
- na badanie należy zgłosić się z wypełnionym pęcherzem moczowym – około godzinę przed badaniem trzeba wypić 1–1,5 litra wody i nie oddawać moczu;
- w dniu badania należy powstrzymać się od palenia papierosów, picia kawy, alkoholu i napojów gazowanych, a także od żucia gumy;
- należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i suplementach;
- należy zabrać poprzednie wyniki badań w tym USG prostaty lub inne badania obrazowe dotyczące badanej okolicy anatomicznej;
- dodatkowo osoby cierpiące na zaparcia mogą skonsultować z lekarzem w celu omówienia konieczności zastosowania łagodnych środków przeczyszczających lub wlewek doodbytniczych w dniu poprzedzającym badanie, aby oczyścić jelita.
Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu lekarz będzie mógł lepiej ocenić strukturę prostaty.
USG tarczycy
Badanie USG tarczycy umożliwia ocenę struktury tarczycy oraz pozwala wykryć guzki, torbiele, stan zapalny czy wole tarczycowe.
Wskazaniami do badania są między innymi:
- Nieprawidłowe wyniki badań hormonalnych;
- profilaktyka w kierunku chorób tarczycy;
- profilaktyka onkologiczna;
- powiększenie szyi.
Przygotowanie do badania USG tarczycy:
- Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania;
- pacjent powinien zdjąć biżuterię z okolicy szyi i założyć ubranie z wygodnym dekoltem.
USG Doppler tętnic szyjnych
USG Doppler tętnic szyjnych pozwala lekarzowi ocenić przepływ krwi w naczyniach, zarówno jego kierunek, jak i prędkość. Na podstawie badania lekarz może ocenić czy naczynia są drożne, czy obecne są blaszki miażdżycowe, które zwiększają ryzyko zakrzepicy.
Wskazaniem do badania mogą być:
Wskazaniem do badania mogą być:
- Objawy neurologiczne;
- kardiologiczne;
- laryngologiczne;
- zawroty głowy;
- omdlenia;
- szumy uszne;
- ryzyko chorób sercowo — naczyniowych.
Przygotowanie do badania USG Doppler tętnic:
- Badanie USG Doppler tętnic szyjnych nie wymaga szczególnych przygotowań;
- warto założyć ubranie ze swobodnym dostępem do szyi.
USG a medycyna długowieczności (longevity)
Współczesna medycyna dąży nie tylko do leczenia chorób, ale także do wydłużenia życia w zdrowiu, co jest główną ideą nurtu longevity. Kluczową rolę odgrywa tutaj profilaktyka i wczesna diagnostyka, a badania obrazowe – w tym USG – są jednym z podstawowych narzędzi.
- USG jamy brzusznej pozwala wcześnie wykryć między innymi choroby wątroby, trzustki czy nerek, które niejednokrotnie rozwijają się bezobjawowo przez lata;
- USG piersi i USG prostaty mają ogromne znaczenie w profilaktyce nowotworowej – szybkie wykrycie zmian daje szansę na skuteczne leczenie i długie życie w zdrowiu;
- USG tarczycy umożliwia kontrolę jednego z kluczowych gruczołów regulujących metabolizm i tempo starzenia się organizmu;
- USG Doppler tętnic szyjnych pozwala ocenić stan naczyń krwionośnych oraz ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, które należą do głównych przyczyn skrócenia życia.
Regularne wykonywanie badań USG, nawet przy braku objawów, wpisuje się w filozofię longevity. Dzięki nim można nie tylko przedłużyć życie, ale przede wszystkim zapewnić sobie dłuższe życie w zdrowiu i sprawności.
Podsumowanie
Podsumowanie
USG to jedno z najważniejszych badań obrazowych stosowanych we współczesnej medycynie. Dzięki swojej uniwersalności znajduje zastosowanie w wielu specjalizacjach – od gastroenterologii, przez ginekologię, onkologię, endokrynologię, aż po kardiologię i neurologię. Badania takie jak USG jamy brzusznej, USG piersi, USG prostaty, USG tarczycy czy USG Doppler tętnic szyjnych pozwalają na szybkie i skuteczne rozpoznanie chorób, a także kontrolę stanu zdrowia w ramach profilaktyki. Bezpieczeństwo, szybkość i dostępność sprawiają, że ultrasonografia pozostaje jedną z najczęściej stosowanych i najcenniejszych metod obrazowych w medycynie.
Bibliografia:
1. Trzebińska, A., Dobruch-Sobczak, K., Jakubowski, W., & Jędrzejowski, M. (2014). Standardy badań ultrasonografi cznych Polskiego Towarzystwa Ultrasonografi cznego–aktualizacja. Badanie ultrasonografi czne tarczycy oraz biopsja tarczycy pod kontrolą ultrasonografi i. Journal of Ultrasonography, 14(56), 49-60.
2. Ćwik, G., Solecki, M., Pedowski, T., & Wallner, G. (2010). Współczesna ultrasonografia w ocenie zmian chorobowych w trzustce. Przegląd Gastroenterologiczny, 5, 202-206.
3. Caraiani, C., Yi, D., Petresc, B., & Dietrich, C. Wskazania do badania obrazowego jamy brzusznej. Kiedy i jakie badanie wybrać?.
2. Ćwik, G., Solecki, M., Pedowski, T., & Wallner, G. (2010). Współczesna ultrasonografia w ocenie zmian chorobowych w trzustce. Przegląd Gastroenterologiczny, 5, 202-206.
3. Caraiani, C., Yi, D., Petresc, B., & Dietrich, C. Wskazania do badania obrazowego jamy brzusznej. Kiedy i jakie badanie wybrać?.
To badanie będzie pomocne:
USG Doppler tętnic szyjnych

Cena online:
250.00 zł
Ważność kodu:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
Dostępne testy
USG jamy brzusznej
280.00 zł
USG piersi
300.00 zł
USG tarczycy
300.00 zł
USG Doppler aorty brzusznej
300.00 zł
USG węzłów chłonnych
300.00 zł
USG ślinianek
300.00 zł
USG prostaty przez powłoki brzuszne
300.00 zł