HIV - pierwsze objawy, leczenie, testy na HIV
Pierwsze objawy:
- podwyższona temperatura ciała,
- bóle mięśni i stawów, bóle gardła,
- wzmożone pocenie się,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- wrzodziejące zmiany, które mogą się pojawić w obrębie jamy ustnej czy narządów intymnych,
- wysypka — najczęściej na twarzy lub tułowiu.
Data publikacji: 2022-03-15
Data aktualizacji: 2022-03-15
Czym jest HIV? HIV a AIDS
- nawracające infekcje bakteryjne (np. zapalenie płuc),
- wirusowe (opryszczka typu 1 i 2, półpasiec),
- grzybicze (kandydoza, pneumocystowe zapalenie płuc, owrzodzenia jamy ustnej),
- pasożytnicze (np. toksoplazmoza),
- gruźlica,
- mykobakterioza,
- niektóre nowotwory (np. mięsak Kaposiego, który najczęściej występuje w ostatnich fazach AIDS, chłoniaki, ale również wiele innych nowotworów złośliwych).
Wirus HIV — jak można się zarazić?
Wirusem HIV zarazić się można na kilka sposobów:
- poprzez krew — na przykład podczas transfuzji krwi, transplantacji narządów, używania igieł zanieczyszczonych krwią osób zainfekowanych wirusem,
- poprzez kontakty seksualne — waginalne, oralne oraz analne
- z matki nosicielki na dziecko — przez łożysko podczas ciąży, podczas porodu, a także poprzez karmienie piersią.
HIV — jak nie można się zarazić HIV? :
- korzystając ze wspólnych talerzy, sztućcy, artykułów kuchennych;
- korzystając ze wspólnej łazienki, toalety ( choć trzeba pamiętać o osobnych szczoteczkach do zębów, maszynkach do golenia);
- drogą kropelkową;
- przez wydzieliny człowieka (pot, kał, ślinę, łzy — O ILE NIE MA W NICH KRWI!);
- oddając krew.
Zakażenie wirusem HIV a kontakty seksualne
Kontakty seksualne to najczęstsza przyczyna zakażeń wirusem HIV na całym świecie. Ryzyko zakażenia zależy od stadium infekcji nosiciela oraz od wiremii (ilości wirusa) w jego organizmie. Im wiremia jest większa, tym wyższe jest ryzyko transmisji wirusa na partnera / partnerkę seksualną. Szacuje się, że ryzyko zarażenia się wirusem jest 10-krotnie wyższe podczas ostrej infekcji HIV (krótko po zakażeniu) w porównaniu do stadium bezobjawowego nosicielstwa.
Wirus łatwiej przenosi się z mężczyzny na kobietę
Wirus HIV zdecydowanie łatwiej przenosi się z mężczyzny na kobietę niż z kobiety na mężczyznę — wynika to z odmiennej budowy anatomicznej narządów płciowych kobiet i mężczyzn, a także z większego stężenia wirusa HIV w nasieniu w porównaniu do jego stężenia w wydzielinach narządów płciowych kobiety. Ryzyko transmisji wirusa zależy też od częstości stosunków seksualnych z osobą zakażoną oraz od stosowania zabezpieczeń — częstsze kontakty seksualne to większe ryzyko zakażenia, natomiast zabezpieczenie w postaci prezerwatywy znacząco je zmniejsza (ale nie niweluje go całkowicie).
Rodzaj aktywności seksualnej ma znaczenie
- Na prawdopodobieństwo zakażenia wirusem HIV ma również wpływ rodzaj aktywności seksualnej — najbardziej niebezpiecznym rodzajem są kontakty analne (zarówno homo-, jak i heteroseksualne).
- Kontakty oralne cechują się niewielkim ryzykiem transmisji wirusa, jednak w historii odnotowywano już przypadki zarażenia się nim w ten sposób, dlatego ten rodzaj aktywności seksualnej nie może zostać uznany za zachowanie bezpieczne.
- Kontakty waginalne oznaczają większe prawdopodobieństwo zarażenia dla kobiety niż mężczyzny, ryzyko to wzrasta w przypadku kontaktów podczas menstruacji (dla obu płci).
- Badania wskazują również, że na zakażenie HIV bardziej narażone są kobiety po menopauzie.
- Ponadto należy podkreślić, że przed zakażeniem nie chroni również stosunek przerywany — w preejakulacie również może znajdować się wirus HIV (jego stężenie jest jednak zdecydowanie mniejsze niż w nasieniu, co zmniejsza ryzyko zarażenia.
Zakażenie HIV poprzez zarażoną krew
Do zakażenia może dojść wskutek kontaktu z zakażoną krwią, która przedostanie się do naszego krwiobiegu, na przykład
w efekcie zetknięcia z uszkodzoną skórą lub błonami śluzowymi. Na początku epidemii AIDS częstym źródłem zakażeń, obok strzykawek i igieł używanych wspólnie przez osoby uzależnione od substancji psychoaktywnych, była również transfuzja krwi oraz preparatów krwiopodobnych.
Transmisja HIV z matki na dziecko
Do transmisji wirusa z matki na dziecko najczęściej dochodzi w okresie okołoporodowym, kiedy ryzyko kontaktu z krwią
i przerwania tkanek jest największe. Zakażenie jest również możliwe podczas karmienia piersią oraz podczas ciąży. Dzięki wprowadzeniu profilaktyki zakażeń podczas ciąży, na którą składa się między innymi zastosowanie odpowiedniej farmakoterapii oraz poród poprzez cesarskie cięcie, udało się znacznie zminimalizować ryzyko transmisji tą drogą. Niestety wśród kobiet, które nie miały świadomości bycia nosicielem wirusa w czasie porodu ryzyko, przeniesienia zakażenia wzrasta do około 40%.
Jakie są objawy infekcji wirusem HIV?
- podwyższona temperatura ciała,
- bóle mięśni i stawów,
- bóle gardła,
- wzmożone pocenie się,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- wrzodziejące zmiany, które mogą sie pojawić w obrębie jamy ustnej czy narządów intymnych,
- wysypka — najczęściej na twarzy lub tułowiu.
Kiedy wykonać testy na HIV?
- w ramach profilaktyki,
- wszystkim osobom aktywnym seksualnie (w szczególności osobom podejmującym ryzykowne zachowania seksualne i posiadającym wielu partnerów seksualnych, choć nierzadkie są również przypadki zakażeń osób, które miały tylko jednego partnera seksualnego),
- po przebytych zabiegach kosmetycznych, w których ciągłość skóry została naruszona (np. piercing, tatuaż),
- w przypadku potwierdzenia zakażenia przez naszego partnera seksualnego,
- w przypadku ciąży lub jej planowania (test powinien wykonać również ojciec dziecka).
- przewlekłe stany gorączkowe nieznanego pochodzenia,
- przewlekłe uogólnione powiększenie węzłów chłonnych,
- nawracające choroby o nietypowym przebiegu, trudne do wyleczenia,
- nawracające zakażenia grzybicze lub inne choroby przenoszone drogą płciową,
- zakażenie HPV,
- nawracające zapalenia płuc, oskrzeli, grzybica tchawicy,
- gruźlica.
Jak wykryć zakażenie? Rodzaje testów na HIV
Większość Polaków uważa, że nosicielstwo HIV na pewno ich nie dotyczy, dlatego nie poddają się badaniom przesiewowym - założenie to jest oczywiście błędne, ponieważ nosicielem wirusa może być każdy z nas. Brak świadomości infekcji stanowi zagrożenie nie tylko dla naszego stanu zdrowia, ale także dla zdrowia innych osób - ważne jest więc odpowiednio wczesne wykrycie zakażenia.
Badanie przesiewowe w kierunku HIV polega na laboratoryjnej analizie próbki krwi pod kątem obecności antygenu p24 specyficznych dla wirusa przeciwciał — badanie takie można obecnie wykonać anonimowo, nawet nie wychodząc z domu. Wystarczy zamówić zestaw do samodzielnego pobrania.
Antygen p24 jest wykrywalny we krwi nosiciela już po 4 tygodniach od momentu zakażenia (jego stężenie zwiększa się i zmniejsza wraz z poziomem wirusa HIV), przeciwciała natomiast po 12 tygodniach — właśnie po takim czasie od momentu potencjalnego zakażenia zalecane jest poddanie się badaniu. Okres ten nazywany jest okienkiem serologicznym. Negatywny wynik testu wykonany w tym czasie musi zostać potwierdzony ponownym badaniem po upływie okresu okienka serologicznego.
Wszystkie wyniki dodatnie uzyskane w testach przesiewowych muszą zostać potwierdzone przy pomocy analizy Western blot - dopiero pozytywny wynik tego testu pozwala na stwierdzenie, że pacjent rzeczywiście jest nosicielem wirusa HIV.
Infekcja HIV — leczenie i profilaktyka
Potwierdzenie infekcji wirusem HIV jest kluczowe, ponieważ pozwala na zastosowanie odpowiednich leków antyretrowirusowych - nie wyeliminują one wirusa HIV całkowicie z organizmu, ale zahamują jego namnażanie, a tym samym znacznie wydłużą życie osobom zakażonym i zapewnią im dobry stan zdrowia przez wiele lat (badania wskazują, że u osób stosujących terapię antyretrowirusową przez około 30 lat nie występują żadne objawy infekcji).
Ponieważ nadal nie ma leku eliminującego wirusa HIV całkowicie, najważniejsza jest odpowiednia, zapobiegająca zakażeniu profilaktyka. Wśród działań profilaktycznych wymienia się: odpowiednią edukację, unikanie kontaktów seksualnych z osobami o nieznanym statusie serologicznym lub osobami zakażonymi HIV, stosowanie prezerwatyw, nieprzyjmowanie środków odurzających, odpowiednią higienę osobistą (nieużywanie np. wspólnych z innymi maszynek do golenia, szczoteczek do zębów), wykonywanie tatuaży/piercingu itp. w bezpiecznych, polecanych salonach czy regularne przeprowadzanie badań przesiewowych w kierunku infekcji wirusem HIV.
Bibliografia:
- Cianciara J., Juszczyk J. (2007). Choroby zakaźne i pasożytnicze. Lublin: CZELEJ.
- Marczyńska M., Szczepańska-Putz M., Ołdakowska M., Dobosz S. (2001). Transmisja wertykalna HIV w Polsce w latach 1989-2000. Przegląd Epidemiologiczny, vol. 55, nr. 4, s. 517-521.
- Sobolewska-Pilarczyk M., Rajewski P., Rajewski P. (2016). Zakażenie HIV w praktyce lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Forum Medycyny Rodzinnej, vol. 10, nr 1, s. 42-44.
- Słonka J., Siewaszewicz E., Hildebrandt I. (2019). Znaczenie i ocena jakości życia osób żyjących z HIV (HRQoL), zależnej od zdrowia. Zakażenia XXI wieku, vol. 2, nr. 1, s. 21-27.
- https://aids.gov.pl/wp-content/uploads/2021/04/Kontra-2-2021-.pdf (dostęp online: 15.03.2022)
- http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/hiv_aids/2019.htm (dostęp online: 15.03.2022)
To badanie będzie pomocne:
Cena w placówce
Cena online:
12 miesięcy, do wykorzystania w całej Polsce
